De Europese Centrale Bank gooit de rente verder omhoog

Voorzichtig durven Christine Lagarde en haar medebestuursleden van de Europese Centrale Bank (ECB) hun voet iets van het rempedaal af te halen. Al bijna een jaar lang houden ze dat rempedaal juist diep ingedrukt, in een koortsachtige poging om de economie en daarmee de hoge inflatie af te remmen.

Inmiddels lijkt dat beleid zijn vruchten af te werpen, en kan het wel een tandje minder. Al is het omdat de ECB de Europese economie ook weer niet onnodig hard tot stilstand wil brengen.

Het ‘afremmen’ doet de centrale bank door haar beleidsrente te verhogen, en ook donderdag kwam daar 0,25 procentpunt bij op. De hogere beleidsrente van de ECB werkt door in de rente die consumenten en bedrijven betalen voor hypotheken en bedrijfsleningen.

Nog steeds nodig

Gaan zij door een hogere rente minder lenen en dus minder uitgeven, dan zou ook de druk op prijzen van goederen en diensten moeten afnemen. Met een inflatie in de eurozone van 7 procent is dat nog steeds nodig.

Wel is de renteverhoging van donderdag minder groot dan die van de afgelopen maanden, waarin de ECB haar rentetarieven met stappen van 0,5 of soms zelfs 0,75 procentpunt opschroefde.

Lagarde en de andere bestuurders kunnen om twee redenen wat meer achterover leunen. Ten eerste begint – eindelijk – de kerninflatie wat af te nemen in de eurozone, van 5,7 procent in maart naar 5,6 procent in april.

Centrale bankiers kijken graag naar dat specifieke inflatiecijfer: het geeft een wat stabieler beeld dan de ‘gewone’ inflatie omdat sterk schommelende componenten als energie- en voedselprijzen eruit zijn gefilterd.

Spendeerdrift intomen

Verder lukt het ook aardig om de spendeerdrift van consumenten en bedrijven in te tomen. Commerciële banken zijn er in elk geval steeds minder happig op geworden om hun krediet te verstrekken. Ze keuren meer kredietaanvragen af, en anders rekenen ze wel meer rente, zo bleek deze week uit een enquête van de ECB onder alle grootbanken uit de eurozone.

Liefst een kwart van alle Europese banken is het afgelopen kwartaal meer rente gaan vragen of heeft meer aanvragen afgewezen dan in het kwartaal ervoor, een stijging die sinds de roerige eurocrisis in 2011 niet meer is voorgekomen.

Vooral kleine verhogingen?

Waarom ze zo streng zijn geworden? Voor een deel omdat banken zelf ook minder goedkoop kunnen lenen. Maar ook omdat de economische groeiverwachtingen op dit moment niet heel hoog zijn in de eurozone. Daardoor zouden meer bedrijven in betalingsproblemen kunnen komen, en aan die klanten willen banken zich liever niet branden. Dus wijzen ze meer kredietaanvragen af.

Dat de kredietverlening van banken zo hard opdroogt dat de ECB nu helemáál niets meer aan haar rente hoeft te doen, is evengoed onwaarschijnlijk. Al is de kans wel groot dat de centrale bank vanaf nu vooral kleine renteverhogingen zal blijven doorvoeren.

Lees ook:

Rente tóch weer een stapje omhoog in de Verenigde Staten, ondanks groter verzet

De kritiek op de Amerikaanse centrale bank zwelt aan. Die moet eens stoppen met de harde strijd tegen de inflatie.