De eigen auto raakt langzaam uit de tijd
Het aantal deelauto's in Nederland is explosief gestegen met 113% in één jaar tijd. Er rijden nu zo'n elfduizend gedeelde wagens rond. Waarom is het fenomeen zo succesvol en wie stapt er in?
De auto is geen 'must have' meer. Diegenen die 'm maar eens per week pakken om bij hun schoonouders op bezoek te gaan, kunnen een deelauto overwegen. Ongeveer honderdduizend Nederlanders delen hun bolide al. Er zijn twee vormen van autodelen. Via een professioneel deelautobedrijf, of via een online community, ook wel 'peer-2-peer delen' of de 'auto van de buren' genoemd.
De laatste optie zorgt voor de explosieve groei. Particulieren bieden eigen auto's als deelauto aan. Door een briefje op te hangen bij de buurtsuper, een buur het voorstel te doen, of via een bemiddelingsbedrijf. Steeds meer bedrijven bemiddelen in het 'deelcircuit'. Enkele namen zijn SnappCar en Mywheels. Sommigen nemen schade afhandeling, verzekeringen en zelfs het bijtanken voor hun rekening. Anderen verhuren deelauto's uit een eigen wagenpark.
Ontwikkeling van een deeleconomie
CROW/KpVV, voorheen Kennisplatform Verkeer en Vervoer, presenteerde samen met TNS Nipo een uitgebreid rapport over deelautogebruik. Friso Metz van het kennisplatform koppelt de verdubbeling aan een trend. "Mensen neigen naar het delen van consumptie, de opkomst van de deelauto past in de ontwikkeling van een deeleconomie." Je ziet het bijvoorbeeld ook bij muziek, waar streaming het wint van het bezit van een mp3'tje of een cd: mensen hoeven niet per se meer eigenaar te zijn van een product, als ze er maar toegang toe hebben als ze het nodig hebben.
"Er zitten veel positieve maatschappelijke kanten aan het autodelen, naast de milieuvriendelijkheid. Het levert ruimte op in de straat en gaat het files tegen. Deelinitiatieven tackelen vele 'sneaky kosten', waar automobilisten niet snel bij stilstaan. Er zijn verzekeringen, onderhoud en belastingkosten, die je met deelinitiatieven kan reduceren."
Anticiperen op een trend
De Randstad rijdt voorop. In Amsterdam staan de meeste deelauto's. "Maar dit jaar zien we een verschuiving naar het platteland. Autoaanbieders als Snappcar en MyWheels sijpelen door naar de gebieden buiten de Randstad," vertelt Metz.
Koen Frenken, van de Universiteit Utrecht, heeft de ontwikkelingen nauwkeurig in de gaten gehouden. "Ik vind de groei spectaculair maar het aantal deelauto's is niet representatief voor het gebruik ervan." Vorig jaar, in 2013, noteerden de onderzoekers van het CROW-KpVV al een groei van 90% in het aantal deelauto's.
Metz en Frenken zagen rapporten waaruit blijkt dat de auto-industrie bezig is met het anticiperen op de trend. "Het is afwachten tot grote bedrijven als Google en Volkswagen instappen in de autodeelmarkt", vertelt Frenken. "Ze kunnen veel rij- en marketingdata verzamelen van autorijders, en ze een proefritje laten maken in modellen. Ik verwacht dat ze bijna instappen." Metz wijst op de multinational Daimler.
Net zo makkelijk als een mobiele telefoon
Car2Go van Daimler biedt zelf auto's aan, die je kan huren voor een vast uur- of dagtarief. Het heeft momenteel zo'n 300 Smarts rondrijden in Amsterdam en is een grote speler in de auto- en vliegtuigindustrie. Het heeft dezelfde initiatieven opgezet in New York, Berlijn en Milaan.
Isabel Eipper van Daimler, over Car2Go: "Het huren van een auto moet net zo makkelijk zijn als het gebruiken van je mobiel." Ze onderschrijft de bevindingen van onderzoeker Frenken. "Er is elke twee seconden een huurder voor één van onze Smarts. Dat betekent dat er dan ook iemand een proefritje maakt. Eén plus één is twee."
Druppel op de gloeiende plaat
"In Nederland rijden acht miljoen auto's. Daarvan zijn elfduizend een deelauto. We hebben het over een druppel op de gloeiende plaat," beschrijft Friso Metz. Wel eentje die de potentie heeft om een straal te worden. "Het delen van een auto heeft zeer praktische kanten en is een toonbeeld van het efficiënt omgaan met mobiliteit".
Ondanks initiatieven als die van Daimler, verwacht Frenken dat de groei vooral op de particuliere markt te verwachten is. "De grootste bedrijven blijven achter, dus peer-2-peer heeft de ruimte om te blijven groeien", vertelt Frenken. "Er worden meer auto's aangeboden dan gevraagd. Er is veel concurrentie en daarom is het niet duur.
