De 1,5 miljoen daken met zonnepanelen bewijzen de macht van het kleine getal

Nederland viert deze week een mooie mijlpaal: er liggen nu zonnepanelen op de daken van 1,5 miljoen huizen. Dat is een half miljoen meer dan nog maar een jaar geleden. En dan te bedenken dat we tien jaar geleden misschien nog niet eens 1500 daken met zonnepanelen telden. Kleine getallen kunnen grote verschillen maken.

Eind 2010 kwam Urgenda in het nieuws met de eerste gezamenlijke inkoopactie van zonnepanelen in Nederland. Als ze erin zouden slagen 50.000 panelen te verkopen, zouden ze van de fabrikant zoveel korting krijgen dat de panelen in Nederland zonder subsidie rendabel zouden worden. Rendabele zonnepanelen, niemand kon zich die tot dan voorstellen. Als men er al over nadacht. Want ach, zonnepanelen. Dat zou nooit echt wat kunnen voorstellen, wat stroomproductie betreft. We telden misschien 15000 huizen met panelen erop. Als je ging rekenen hoeveel panelen je op de daken moest leggen om slechts één kolen- of kerncentrale te vervangen, dan ging het je duizelen.

Maar een paar dwarsdenkers bij Urgenda zetten door, ongetwijfeld geïnspireerd door Duitsland. Daar zorgde tien jaar eerder een politicus ervoor dat zonnepanelen aan een voorzichtige opmars konden beginnen. Daardoor was de ‘grootschalige’ productie op gang gekomen en waren de panelen al flink in prijs gedaald. Maar ze waren nog steeds duur.

Een regelrechte hit

Voor mij was die actie van Urgenda de vervulling van een jongensdroom. Ik wilde al heel lang zonnepanelen om mijn eigen stroom op te wekken. Maar ja, te duur. En er was wel wat subsidie, maar die pot was telkens weer leeg voordat de tweede vuurpijl van oud en nieuw was afgeschoten. Dus ik tekende in op de actie. Voor welgeteld twaalf paneeltjes. En ging erover schrijven op dit weblog.

Ik was gelukkig niet de enige. De 50.000 werden met enige moeite in een paar maanden aan de man gebracht en zo kon vanaf mei 2011 op zo’n 5000 huizen een setje panelen gaan liggen glimmen in de zon. 5000 huizen... We hebben er in Nederland 7 miljoen. Dat schiet niet op, toch?

Velen vonden het een lelijk gezicht. Anderen vroegen zich af of het misschien toch slim was om ook panelen te gaan kopen. Urgenda organiseerde een tweede inkoopactie. Ook die werd een succes. Daarna stopte Urgenda ermee, want de markt had het idee opgepikt. Tal van bedrijfjes en overheden gingen zelf inkoopacties organiseren. Het zien van de panelen bij buren, familie of vrienden zette steeds meer huizenbezitters aan het denken. Inkoopacties voor zonnepanelen werden een regelrechte hit.

Nu is dus de mijlpaal bereikt. In één jaar werden een half miljoen huizen van eigen zonnestroom voorzien. 500.000 huizen in één jaar. Honderd keer zo veel als bij de eerste Urgenda-actie. Bijna één op de tien huizen in Nederland kreeg in één jaar zonnepanelen op het dak. En de groei gaat door, niet alleen op daken. Al jaren is zonne-energie de snelst groeiende vorm van energie-opwekking. Niet alleen in Nederland, nee, wereldwijd. Nederland plaatst dit jaar waarschijnlijk genoeg zonnepanelen om evenveel stroom op te wekken als de kerncentrale van Borssele.

Gebakjes-truc

Als ik deze ontwikkeling overdenk, moet ik ook altijd denken aan mensen die zeggen: ‘Ach, wat heeft het nou voor zin als ik een paar zonnepanelen op mijn dak leg, een keer niet vlieg, of eens wat minder vlees eet? Op het grote geheel zet dat geen zoden aan de dijk.’ Dat klopt dus niet. Zien eten doet eten. Mijn moeder had ooit een café met zonnig terras bij het strand. Als er te weinig gebak werd verkocht, liep ze met een paar gebakjes over het terras met een blik van ‘wie had deze nou toch besteld’? Even later werd het eerste gebakje verkocht, en al snel volgden er meer.

Je begint altijd klein, bij één. Maar als dat ene iets positiefs is, volgen er snel twee of drie, die weer vijf tot tien andere inspireren, waarna er vijftig of honderd volgen, tot anderhalf miljoen aan toe dus. In de statistiek kennen we de wet van de grote getallen: als heel veel mensen A doen, dan heeft die ene die B doet niet veel invloed. Die wet is aan een aanvulling toe: onderschat nooit de macht van je eigen kleine getal.

Lees ook:

Even rekenen: de wereld plaatste in een jaar wel 40 kerncentrales aan zonnepanelen

Melden dat er vorig jaar wereldwijd veel meer zonnepanelen zijn geplaatst dan een jaar eerder, is geen nieuws. Daarom nu eens wat cijfers om dit in perspectief te zetten: die nieuwe zonnepanelen leveren per jaar net zo veel stroom als veertig kerncentrales à la Borssele.