Dassentunnels leggen het treinverkeer plat. Waarom wordt er niet meteen ingegrepen?

Waarom zijn dassen een probleem voor het spoor?

Dassen graven graag gangen en holen. De dijken waar het spoor over loopt zijn voor dassen aantrekkelijk omdat dit hoge, droge grond is boven het grondwater. Door de aanleg van wegen en de huizenbouw komen de das en zijn leefgebied steeds meer in de verdrukking. En in Friesland zijn bijvoorbeeld veel uitgestrekte weilanden waar weinig voedsel te vinden is voor het dier. Hij kan niet veel andere woonplekken meer vinden dan de zogenoemde spoordijken. Het probleem is dat wanneer een dassenburcht te groot wordt, een spoordijk kan inzakken.

Hoe komt het dat er nu ineens op twee plekken tegelijk dassenoverlast is bij het spoor?

Dit is een combinatie van toeval en meer aandacht voor dassenproblematiek, zegt stichting Das en Boom. ProRail heeft al jarenlang op meerdere plekken in het land te maken met dassenburchten onder het spoor. Deze veertig burchten in totaal worden door ProRail gecontroleerd om te zien of ze een gevaar vormen voor het treinverkeer. De burcht bij Esch in Noord-Brabant was ook bekend bij ProRail. Het bedrijf ontdekte dat de dassen daar meer hadden gegraven dan verwacht, wat het spoor onveilig maakt voor treinverkeer. Hetzelfde geldt voor de burcht in Friesland. De dassenpopulatie in Nederland is volgens Das en Boom stabiel en neemt niet snel toe. Wel zijn de dieren iets actiever in deze periode.

Wat mag je doen om dassen te verjagen?

Dassen hebben een beschermde status, wat betekent dat zij niet verjaagd of verstoord mogen worden. Er zijn wel meerdere manieren om te voorkomen dat een dassenburcht groter wordt, door dassen op een vriendelijke manier te motiveren ergens anders heen te gaan. De dieren kunnen bijvoorbeeld met geuren en geluiden worden ontmoedigd. Ook kunnen de holen geblokkeerd worden met gaas, zodat de dassen hun huis niet meer in kunnen. In Friesland probeert ProRail zo de dassen naar een gebouwde burcht te leiden, weg van het spoor. Tot slot kunnen preventief hekken worden ingegraven om te voorkomen dat dassen tunnels graven.

Als de gevolgen zo groot zijn als nu in Brabant en Friesland, mag er dan niet harder worden ingegrepen?

Ja dat mag, maar dan is er wel toestemming nodig. Wanneer er sprake is van een ‘dwingende reden van openbaar belang’ kan er bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) een ontheffing worden aangevraagd om een burcht te verstoren. Das en Boom vindt de situatie in Brabant ernstig genoeg om de dassen sneller, zonder uitgebreid onderzoek te verwijderen. Dassen mogen door hun beschermde status niet worden afgeschoten en dit heeft volgens Das en Boom ook weinig nut. Het zijn territoriale beesten waarvan geuren lang blijven hangen. Hierdoor zouden nieuwe dassen op dezelfde plek weer terugkomen.

Wat gaat er nu in Brabant gebeuren en hoelang duurt de overlast?

ProRail heeft een aanvraag lopen bij het RVO voor een ontheffing om het dassenprobleem in Brabant aan te pakken. Het RVO neemt de aanvraag met spoed in behandeling maar kan niet inschatten hoelang de procedure gaat duren. Wanneer de vergunning er eenmaal is, kan de burcht voorzichtig worden afgegraven, waarbij steeds wordt gekeken of er dassen in de afgegraven tunnels zitten. Hierna wordt het spoor weer hersteld. Ten slotte is het nodig om te zorgen dat de dassen niet terugkeren, door bijvoorbeeld hekken in te graven. Hoelang de overlast precies gaat duren is volgens ProRail nog onbekend.

Lees ook:

Je ziet de das bijna nooit, overdag zit hij in zijn burcht

Ooit was de das (Meles meles) vrijwel uit ons land verdwenen. Er leefden nog enkele verdwaalde exemplaren in de buurt van Nijmegen en op landgoed Einde Gooi bezuiden Hilversum, maar dat was het zo’n beetje.

Dassen leggen het spoor plat in Friesland. Nu moeten ze verhuizen

Een week lang ligt een stuk spoor in Friesland plat wegens een dassenburcht. De dieren groeven er holen die voor gevaarlijke situaties zorgen.