Consument stelt steeds meer eisen én wil zo goedkoop mogelijk uit zijn; dat moet anders

Dat bedrag moet omhoog, vindt minister Carola Schouten van landbouw. Sterker, haar voorgenomen hervorming naar een kringlooplandbouw, staat of valt bij ‘een eerlijke prijs voor de boer’. Om alle innovaties en voorgenomen verduurzaming te kunnen betalen, hebben de boeren meer inkomsten nodig.

Schouten wil dat we in de supermarkt straks niet meer het goedkoopste pak yoghurt uit het schap pakken, zonder even aan de boer en zijn koeien te denken. Want boeren en tuinders, schrijft de minister in haar visie, hebben het vaak moeilijk. “De individuele producent heeft nogal eens een zwakke positie ten opzichte van zijn grote afnemers. Hij loopt vele risico’s, van wisselvallig weer en dier- en plantenziekten tot een volatiele markt.” Supermarkten een verbod op stuntprijzen opleggen wil de minister niet, ze wil de consument bewuster maken.

Die consument moet bereid zijn meer te betalen. In september, tijdens een door Trouw georganiseerde avond over landbouw deed Schouten al een aanzetje hiertoe. Zo wil zij met haar ministerie advertentieruimte inkopen in kranten, om naast de stuntprijzen van de supermarktketens ook duidelijk te maken wat er voor de boer overblijft. “Dan wordt de consument aangezet om na te denken: wil ik bij de supermarkt zijn waar ik het minst betaal, of wil ik die paar cent extra betalen, zodat de boer ook nog wat krijgt?”

Kringlooplandbouw

Tijdens de begrotingsbehandeling van woensdag wil Schoutens ChristenUnie een verdere invulling geven aan de kringlooplandbouw. Tweede Kamerlid Carla Dik-Faber komt tijdens het debat met plannen waarmee ze de band tussen consument en boer wil versterken. “Overal in Nederland sta je binnen een uur in de weilanden. Toch is de boer mentaal ver weg.”

Dik-Faber vindt dat elke basisschoolleerling een keer op bezoek moet bij een boerderij. “Als je kinderen vraagt waar hun eten vandaan komt, zeggen ze: uit de supermarkt. Ze weten niet waar het écht vandaan komt.” Als kinderen vroeg in aanraking komen met het boerenland, hoopt het Kamerlid, zullen zij in de toekomst in de supermarkt keuzes maken die gezonder zijn én die de boer ook nog iets opleveren.

Maar dan moet de voedselketen wel transparanter worden, vindt de ChristenUnie. Zeker van samengestelde producten is vaak onduidelijk waar die vandaan komen. Mayonaise is vaak gemaakt van eieren van opgehokte kippen in Oekraïne, terwijl die legbatterijen in Nederland al lang verboden zijn. Dik-Faber: “Intussen zijn de eierboeren in Barneveld de dupe.” Dik-Faber pleit voor een label met daarop de herkomst. Wat haar betreft krijgen alle producten in de supermarkt voortaan een QR-code, die consumenten kunnen scannen met hun mobiel. Zo kan iedereen zien waar groenten of vlees vandaan komt, en onder welke omstandigheden ze zijn geproduceerd.

Diervriendelijker

De minister krijgt een steuntje in de rug van de Land- en Tuinbouworganisatie, LTO Nederland. Die begint namelijk vandaag met de campagne #watkrijgtdeboer. Op sociale media laat de boerenbelangenorganisatie aan de hand van cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek en de Universiteit Wageningen zien welk deel van de supermarktprijs uiteindelijk terechtkomt bij de producent.

“De consument stelt steeds meer eisen”, zegt een woordvoerster. “Niet alleen aan hoe het voedsel smaakt, maar ook hoe het geproduceerd wordt. De boer wil óók duurzamer en nog diervriendelijker produceren.”

Maar daarvoor moet de boer dus een hogere prijs krijgen. En daarvoor wijst de sectororganisatie niet alleen naar de supermarkten, maar vooral ook naar ons, de consument. “Supermarkten zijn vaak verwikkeld in een flinke concurrentiestrijd.” En de consument wil zo goedkoop mogelijk uit zijn. “Door inzichtelijk te maken wat de boer of teler krijgt, hopen we dat de consument straks ook aan hen denkt, als hij een pak melk koopt.”

Lees ook:

Nederlanders willen minder vee en zeggen dat ze bereid zijn dan ook minder vlees te eten

De regering ziet inkrimping van de veestapel niet zitten, maar kiezers vinden het juist een goede maatregel om het milieu te ontzien.