Campagne voor statiegeld op blikjes van start in Nederland en België

Om zwerfafval te voorkomen moeten Nederland en België zo snel mogelijk statiegeld gaan heffen op drankblikjes. Dat is de boodschap van de campagne ‘Statiegeld op blikjes? Yes we can!’ die de Statiegeldalliantie dinsdag begint. Bij de alliantie, die sinds 2017 bestaat, hebben zich inmiddels in beide landen tientallen gemeenten en bedrijven aangesloten.

Met de actie willen zij bereiken dat het Nederlandse kabinet nog voor de verkiezingen van volgend jaar besluit om statiegeld op blikjes te gaan heffen, liefst tegelijkertijd met het statiegeld dat vanaf juli 2021 geldt voor kleine plastic drinkflesjes. In België gaan de gewesten hierover; die van Wallonië en Brussel hebben wel plannen voor statiegeld in hun regeerakkoorden staan, net als de net gevormde federale regering, maar het gewest Vlaanderen niet.

Blikjes vormen het grootste aandeel in het Nederlandse zwerfafval, zo blijkt uit monitoring van Rijkswaterstaat. Het aantal is de afgelopen vier jaar met 19 procent toegenomen, terwijl het juist met 70 procent had moeten afnemen. Staatssecretaris Stientje van Veldhoven (Milieu) heeft daarover afspraken gemaakt het het bedrijfsleven.

Zwerfinator

Omdat die doelen onhaalbaar lijken, heeft Van Veldhoven begin oktober een ontwerpbesluit om statiegeld te gaan heffen voorgelegd aan het parlement. Zo kan ze haar besluit nemen als begin volgend jaar uit de nieuwste monitoring blijkt dat er nog steeds teveel blikjes op straat terechtkomen. De Tweede Kamer praat hier volgende week over. Eerder drong de Kamer er al op aan uiterlijk volgend najaar een knoop door te hakken, zodat het statiegeld op blikjes een jaar later kan ingaan. Maar het kan dus sneller en daarop is de nieuwe campagne gericht.

Rijkswaterstaat maakt voor de monitoring mede gebruik van de metingen van zwerfafvalexpert Dirk Groot, alias ‘de Zwerfinator’, die net zijn rapport over de tweede helft van 2020 heeft afgerond. Daaruit blijkt hoezeer blikjes bijdragen aan het zwerfafval; 2,7 keer zoveel als plastic flesjes. Als straks alleen op plastic flesjes statiegeld wordt geheven, en dan nog met uitzondering van flesjes voor sap, zuivel, bier en wijn, raakt dat slechts 20 procent van de op straat gevonden drankverpakkingen, rekent Groot voor.

Lees ook:

Statiegeld op blikjes lijkt er in 2022 te komen

De kans is zeer groot dat er in 2022 statiegeld op blikjes komt. Er komt steeds meer blik in het zwerfafval in plaats van dat het afneemt. De ministerraad heeft vrijdag alvast wetgeving aangenomen om statiegeld van 15 cent op blik over twee jaar mogelijk te maken.

Tussen al ons zwerfafval zitten opvallend veel Red Bull-blikjes, actie blijft uit

Blikjes vormen nog steeds de hoofdmoot van het zwerfafval en de meeste daarvan zijn van Red Bull. Van een daling is geen sprake, constateert zwerfinator Dirk Groot aan de vooravond van World Cleanup Day.

Kritiek op campagne tegen ‘zwerfkapjes’: afleidingsmanoeuvre van de verpakkingsindustrie?

Zijn mondkapjes als zwerfafval een groot probleem? Een actie tegen ‘zwerfkapjes’ zijn volgens Zwerfinator Dirk Groot een voorbeeld van selectieve verontwaardiging.