‘Boeren zitten in het nauw, maar moeten toe naar een duurzame werkwijze’

Als duurzame akkerbouwer en lid van de milieuvriendelijke kopgroep Caring Farmers, die een positief en groen geluid vanuit de sector wil laten horen, zit Joost van Strien best wel in een groene bubbel. Maar dat een andere groep boze boeren, na een lange protestpauze, woensdag onder leiding van Farmers Defence Force weer uitrukt om te ageren tegen stikstofregels en wat zij zien als het ‘wegpesten’ van de sector, dat is hem heus niet ontgaan.

“Hun boosheid vind ik best verklaarbaar”, zegt Van Strien in Ens (Flevoland). Hij is zelf van reguliere akkerbouw is omgeschakeld naar een milieuvriendelijke werkwijze. “Veel boeren zitten in het nauw. De inkomsten zijn laag, de eisen hoog.” Dat boze boeren hun milieuverontreiniging bagatelliseren en een duurzame bedrijfsvoering afwijzen, daar bewijzen ze zichzelf een slechte dienst mee, zegt Van Strien.

Het zal anders moeten, betoogt hij, nu de trekkers – voor de zoveelste keer – uitrukken. De leden van Farmers Defence Force lieten weten dat hun kritiek deels gericht is op supermarkten en distributiecentra, die er volgens de boze boeren debet aan zijn dat zij onvoldoende inkomsten genereren. “De reguliere voedselprijzen zijn relatief laag”, zegt Van Strien daarover. “Als gevolg van de machtige positie van de supermarktketen, die een marge rekent, houden veel boeren inderdaad relatief weinig inkomsten over.” Dat terwijl zij wel hogere winst nodig hebben om te kunnen investeren in schone machines en stallen, zodat ze ook met kleinere bedrijven een goede boterham kunnen verdienen. “Het systeem zit knel.”

Samen een vuist maken

Maar in plaats van boos actie te blijven voeren, is het volgens Van Strien aan te bevelen dat boeren samen collectieven vormen, waarmee ze samen een vuist kunnen maken tegen de dominante marktpositie van de supermarktketen. “Nu zegt die: voor u tien anderen. Maar als boeren samenwerken en eerlijke prijzen vragen voor duurzamere producten, dan komen ze vooruit.”

Ook de consument zou bereid moeten zijn om voor producten die dier- en milieuvriendelijker zijn meer te betalen. Dat moet hij het zelf ook van hebben, bij de gewassen die hij tegenwoordig veganistisch (met plantaardige voeding voor de bodem en geen diermest) teelt. “Maar ja, niet elke consument kan biologische producten betalen”, weet hij. Dus zal de overheid, die doelen stelt voor stikstofarme en klimaatvriendelijke landbouw, met meer financiële steun moeten komen, voor de boeren die open staan voor andere werkwijzen.

Dat zijn er veel, is de overtuiging van Van Strien. “De boze boeren zien we vandaag weer. Maar het is een relatief kleine groep. De meerderheid is ook kritisch, maar staat open voor verandering”, is zijn overtuiging. Volgens Caring Farmers, het duurzame collectief waar Van Strien mee optrekt, is het daarom essentieel om de boerensector perspectief te blijven bieden. “Zeg niet te snel: vanwege de stikstofcrisis wordt boeren soms volledig onmogelijk. Laat liever zien hoe het natuurinclusief kan, met krimp van de veestapel als onvermijdelijk onderdeel. Ondanks de (zoveelste) zichtbaarheid van boze boeren woensdag, is Van Strien ervan overtuigd dat de sector binnen tien jaar omschakelt naar een houdbaar systeem, voor zowel de planeet als de boeren.

Lees ook:

Boeren maken zich op voor een nieuw stikstofprotest in Den Haag

Boeren vinden dat de stikstofproblematiek op hun bordje wordt gelegd. Daarom gaan ze vandaag opnieuw demonstreren.