Biologische melkveehouder Klaas de Lange: Met hetzelfde aantal koeien op meer land kon ik blijven boeren

“Ons bedrijf ligt pal naast het Nationaal Park Weerribben-Wieden. Dat kwam in die tijd als een belangrijk Europees laagveenmoeras op de kaart te staan. Ik wist toen: als ik hier wil blijven boeren, dan moet ik gaan samenwerken met mijn buren Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten.”

De Lange had het geluk dat enkele van zijn collega’s in de buurt onder de nieuwe omstandigheden kozen voor een verhuizing. Hij kon dus extra grond pachten, waardoor hij zijn bedrijf kon extensiveren. “Ik ben toen omgeschakeld naar biologische melkveehouderij, wat onder andere betekent dat ik geen kunstmest meer mag gebruiken op mijn land. Je hebt dan automatisch meer land nodig om je koeien te voeren, omdat je gras minder hard groeit. Maar met hetzelfde aantal koeien op meer land kon ik wel blijven boeren.”

Wel minder melk

Omdat biologische koeien ook minder melk geven, betekende de omschakeling ook minder geld in het laatje van De Lange. Ook daarvoor vond hij oplossingen. “We hebben een directe relatie gezocht met de consumenten in de regio. We zijn een deel van onze zuivel direct gaan afzetten bij de consument als ‘Weerribben Zuivel’, zonder tussenkomst van de grote zuivelfabrieken. En ook via een zorgboerderij hebben we weer de verbinding tussen ons boerenbedrijf en de maatschappij gezocht.”

De Lange erkent dat hij destijds geluk heeft gehad, met de mogelijkheid om meer grond te kunnen pachten. “Ik denk dat dat ook nu de oplossingsrichting moet zijn. Er zijn echt genoeg boeren die extensiever willen werken. Die de kringloop willen sluiten, met minder aanvoer van eiwit in de vorm van kunstmest en krachtvoer, en daarmee automatisch minder uitstoot van stikstof uit hun bedrijf. De provincies kunnen dat faciliteren, bijvoorbeeld met een grondbank, waar het land van stoppende boeren in komt. De komende tien jaar stopt naar schatting 30 procent van de bedrijven.”

Zelfs op zijn extensieve, biologische bedrijf ziet De Lange nog mogelijkheden om de uitstoot van stikstof nóg verder terug te dringen. “Met negen collega’s in de buurt hebben we al wat eenvoudige pilots opgezet. Als het nodig is kunnen wij morgen 20 procent minder stikstof uitstoten. Dan gaat het over simpele maatregelen als minder aanvoer van eiwit van buiten het bedrijf, het verdunnen van de mest met water bij het uitrijden, allemaal eenvoudige ingrepen waar je een belangrijke eerste stap mee kan zetten. Er zijn echt voortschrijdende inzichten op het gebied van de techniek.”

Merg en been

Maar De Lange ziet ook dat de meesten van zijn collega’s nu met de hakken in het zand staan. “Wat we de afgelopen week hebben gezien, dat gaat mij door merg en been”, zegt hij. “Het is een waardevol recht om te mogen demonstreren, maar wat nu is gebeurd kan echt niet.”

“Tegelijk kan ik met mijn pet ook niet bij de communicatie van de overheid. Hoe kan een minister nou zo bot haar plannen over de schutting gooien en heel veel gezinnen in onzekerheid storten? En dat terwijl er wel degelijk goede oplossingen en perspectieven zijn.

Vorige week had ik een goed gesprek met de directeur-generaal van het ministerie van landbouw. Hij legde op een rustige manier uit wat de bedoelingen van het ministerie zijn. Dat was een goed verhaal, maar de officiële communicatie van de afgelopen weken had niet beroerder gekund. Een minister die doodleuk zegt dat er voor een onbekend aantal bedrijven geen plek meer is, dan haal je alle goede wil om te overleggen weg.”

Lees ook:

Duurzame melkveehouder Dittie van Zee is niet zo bezig met stikstof.

Zo’n honderd boeren verzamelen zich dinsdag om te praten over verduurzaming van de landbouwsector. Stikstof is nauwelijks een thema.