Betalen voor de klimaatcrisis ligt gevoelig op de top in Glasgow. ‘Maar het geld is hard nodig’

Nicola Sturgeon beloofde vorige week een miljoen Schotse pond als startkapitaal voor een nieuw te vormen fonds voor schade en verlies als gevolg van klimaatverandering. Een week later heeft de Schotse premier op de klimaattop in Glasgow nog geen navolging gekregen. Betalen voor de klimaatcrisis ligt gevoelig. “Terwijl wij dat geld hard nodig hebben”, zegt Camila Minerva Rodríguez Tavárez, ambtenaar op het ministerie van milieu van de Dominicaanse Republiek.

“We moeten in elk geval de opwarming van de aarde beperken tot 1,5 graad, anders redden wij het niet”, zegt ze. In de drukte van de F-zone, waar de meeste conferentieruimtes van de klimaattop zijn, vindt ze even tijd voor een broodje. Ze komt net uit zo’n bijeenkomst, waar ze als delegatieleider voor het onderwerp Loss and damage heeft meegepraat over de nadere invulling van eerder gemaakte afspraken. Dat sleept zich al vele jaren voort, zegt ze. “Er wordt gepraat over het uitwerken van afspraken. Maar intussen hebben wij al te maken met steeds heftiger orkanen en langdurige droogtes.”

‘Onze rivieren staan vaker en langer droog’

De kleine eilandstaten en arme ontwikkelingslanden drongen al in de jaren negentig aan op compensatie voor de schade die zij lijden als gevolg van een klimaatverandering die zij niet veroorzaken, zegt Minerva. Pas in 2013 zijn in Warschau afspraken gemaakt over kennisverspreiding, samenwerking en ondersteuning, maar daar hebben de getroffen landen nog weinig aan gehad. Twee jaar geleden werd in Madrid besloten tot de oprichting van het Santiago-netwerk, dat voor structureel schadeherstel moet gaan zorgen. Hoe, dat moet nu in Glasgow worden uitgewerkt.

Minerva glimlacht. Dat moet wel als je op zo’n top iets voor elkaar hoopt te krijgen. “Er is veel begrip en ook goede wil. Over de techniek zijn allerlei ideeën. Maar onze rivieren staan vaker en langer droog, we zien tropische depressies in het orkaanseizoen binnen 24 uur aanzwellen tot zware stormen, het zeewater warmt op en vertroebelt. Ons systeem verandert compleet. Toerisme is voor ons land erg belangrijk, maar dat zien we nu al teruglopen.”

Twee belangrijke kanten van dezelfde medaille

Tot dusver zijn landen na een orkaan of zware overstroming afhankelijk van noodhulp. “Maar er is een verschil tussen humanitaire hulp en een goede regeling voor loss and damage”, zegt Minerva. “Als er geld beschikbaar is, moet je aan allerlei voorwaarden voldoen, vaak specialisten van elders inhuren. Noodhulp kent maar één richting, wie betaalt bepaalt. Terwijl we de schade door klimaatverandering samen moeten aanpakken.”

Eurocommissaris Frans Timmermans erkent op zijn eerste dag op de klimaattop de noodzaak van goede afspraken over het vergoeden van schade en herstel. Maar ook hij verwijst naar het Santiago-netwerk, dat nog moet worden opgetuigd. Net als de Nederlandse regering benadrukt hij het belang van adaptatie, het opvangen van klimaatverandering, dat gelijk op moet gaan met mitigatie, het tegengaan. “Het zijn twee kanten van dezelfde medaille.” Wat hem betreft is er eind van deze week maar een conclusie denkbaar in Glasgow: “We zijn nog steeds op weg naar maximaal 2 graden opwarming met kans op 1,5.”

Lees ook:
‘Vergis je niet, de klimaattop in Glasgow wordt een succes’

Europarlementariër Mohammed Chahim (PvdA) is sinds deze week bij de klimaattop in Glasgow. Compromissen sluiten kreeg hij met de paplepel ingegoten.

Welke hoofdrolspelers zullen de meeste aandacht opeisen tijdens de klimaattop in Glasgow?

Na de gloedvolle toespraken is het tijd voor de achterkamertjes in Glasgow, zodat deze week het onderhandelen echt kan beginnen. Op wie moeten we letten?