Arbeidsinspectie dwingt Schiphol tot gezonder werk voor bagagesjouwers

Het werk van bagageafhandelaars en platformmedewerkers op Schiphol is veel te zwaar en ongezond, en dat moet snel veranderen. Dat is de boodschap van de Nederlandse Arbeidsinspectie aan de acht bedrijven die zorgen voor de afhandeling van het vliegverkeer op Schiphol. Bagagesjouwers moeten met onmiddellijke ingang mechanische tilhulpen krijgen om hun werk te doen. En op de platforms rond de vliegtuigen moeten apparaten die op diesel draaien op korte termijn vervangen worden.

Platformmedewerkers werken vaak in de kerosinewalm van vliegtuigen en de dieseldamp van andere apparatuur, meldde tv-programma Zembla in december 2021. Dat stelde daarna ook de inspectie meerdere malen vast. Die dieseluitstoot is kankerverwekkend en daarvoor geldt sinds tweeënhalf jaar een grenswaarde. “Maar uiteindelijk moet die naar nul”, zegt een inspectiewoordvoerder. Zembla signaleerde al dat veel oud-platformmedewerkers kanker kregen.

Daarom eist de inspectie dat dieselapparatuur wordt vervangen, op delen van Schiphol uiterlijk eind dit jaar, elders twee jaar later. Sneller kan niet, verwacht de inspectie, omdat niet overal genoeg elektriciteit beschikbaar is. Elektrisch aangedreven apparaten moeten tenslotte ook opgeladen worden. De inspectie eist ook dat medewerkers die blootgesteld worden aan schadelijke stoffen regelmatig een gezondheidsonderzoek ondergaan.

Rugklachten door twee keer te veel gewicht

Voor de inzet van tilhulpen geldt wat de inspectie betreft geen uitstel: dat moet nu. Niet alleen in en rond de vliegtuigen, ook in de bagagehallen. Het werk in die hallen moet bovendien binnen twee jaar gemechaniseerd zijn. Nu tilt een sjouwer ‘over de dag gemeten minstens twee keer te veel gewicht’, stelt de inspectie, met als gevolg een grote kans op rugklachten. “Deze werkwijze moet onmiddellijk worden aangepast om blijvende gezondheidsschade te voorkomen.”

Na de Zembla-uitzending van eind 2021 kreeg de inspectie veel kritiek over zich heen, omdat ze misstanden te lang had laten voortbestaan. Nu toont vakbond FNV zich tevreden over de ‘daadkracht’ van de inspectie. “Het was hoog tijd” zegt FNV’er Jaap de Bie. “Nu móeten afhandelingsbedrijven wel.” Te lang draaide het op Schiphol alleen om geld, voegt hij eraan toe, om het inhuren van de bedrijven die het werk het goedkoopst beloofden te doen. “Dat ging ten koste van het personeel.”

Dat inzicht drong ook al door bij Schiphols interim-topman Ruud Sondag, aangetreden in november. De arbeidsomstandigheden van afhandelaars moeten beter, vindt hij. “Het is jammer dat het de sector, inclusief onszelf, niet lukt om dit uit onszelf echt op te lossen, en dat de Arbeidsinspectie eraan te pas moet komen”, reageert hij. “De tijd van mooie woorden is voorbij, het is tijd voor meer en snellere actie.”

Bedrijven staan niet te popelen

Juist de bagageafhandeling dreigt een knelpunt te worden bij piekdrukte op Schiphol. De acht bedrijven kampen met forse personeelstekorten en dat kan in de meivakantie tot vertragingen leiden – net zoals vorig jaar als gevolg van tekorten aan beveiligers. De inzet van tilhulpen kan tot trager werken leiden, voorziet FNV’er De Bie, en dus tot extra vertragingen. Schiphol zelf is daar niet bang voor, zegt een woordvoerder.

Afhandelingsbedrijven staan niet te popelen om aan de nieuwe eisen te voldoen, heeft de inspectie gemerkt. Die acht bedrijven worden trouwens niet ingehuurd door Schiphol, maar door de vliegmaatschappijen. De luchthaven heeft onlangs wel regels opgesteld waaraan ze moeten voldoen. Sondag spreekt van een ‘gezamenlijke verantwoordelijkheid’. “We zullen zelf ook actie ondernemen en toezicht houden.”

Lees ook:

De regel moet zijn: vliegtuig aan de grond, motor uit

Ook stilstaande vliegtuigen laten vaak een motor draaien. Om vervuiling terug te dringen, moet Schiphol ervoor zorgen dat dat minder vaak gebeurt, vindt de inspectie.