Als Zweedse rendieren de grens oversteken, worden ze geruimd
Al sinds de laatste ijstijden grazen rendieren in het noorden van Scandinavië hun buik rond op de aantrekkelijkste weides. Tienduizenden jaren lang hoefden ze zich geen zorgen te maken over hun exacte graaslocatie. Nu wel.
De Noorse minister van landbouw dreigt Zweedse rendieren namelijk te ruimen als ze nog een keer zomaar de grens oversteken.
De buurlanden ruziën al jaren over een verdrag dat het grazen aan beide kanten van de landsgrens moet reguleren. Zweden aarzelt om een update van een akkoord - dat in 2005 is verlopen - te bekrachtigen. In de tussentijd gelden de graasrechten die zijn vastgelegd in het zogenoemde 'Lapland Codicil' uit 1751. Deze overeenkomst geeft herders uit zowel Noorwegen als Zweden het recht om de grens zo goed als te negeren. Maar Noorwegen wil veel strengere regels instellen.
Vooral voor het Samivolk in Zweden (er leven ook Sami in Noorwegen, Finland en Rusland) is het van belang dat de grens open blijft. Zij sturen hun kuddes in de zomer naar Noorwegen om daar te grazen. Rendieren hoeden is van economisch belang voor deze semi-nomadische families. Zo'n 10 procent is volledig afhankelijk van de inkomsten die ze bijvoorbeeld halen uit het handwerk dat ze maken van huiden en geweien. "De grens is slechts een lijn op een papier. De rendieren gebruiken deze gebieden al sinds mensenheugenis", zei voorzitter Niila Inga van de Zweedse Samivereniging tegen persbureau Bloomberg.
Zweden ondertekent pas een verdrag als de lokale bevolking daar ook achter staat. "Het is belangrijk dat we luisteren naar de Samivolken in Zweden en Noorwegen. We hebben nu al een aantal jaar discussie over dit onderwerp, maar we denken dat we tot een constructieve oplossing kunnen komen", aldus de Zweedse minister van rurale zaken Sven-Erik Bucht.
Overbegrazing
Terwijl de rendierkuddes in Zweden groeien, neemt Noorwegen juist maatregelen om het aantal terug te dringen. "Het is onaanvaardbaar dat Zweedse rendieren Noorse kuddes verdringen die zijn verkleind om overbegrazing te beperken", zei de Jon Georg Dale, de Noorse minister van landbouw, na een ontmoeting met minister Bucht.
Noorse herders die de dieren nog wel houden, zijn erop gebrand hun weiden goed te beschermen. Zeker nadat er in 2016 bij sommige rendieren een zeldzame hersenziekte is ontdekt, Chronic Wasting Disease. Vorig jaar heeft het Noorse ministerie van landbouw zelfs een kudde van 2200 wilde rendieren laten doden, omdat een aantal van hen de infectieziekte had. Om verdere verspreiding te voorkomen, dringen de Noorse herders er bij hun regering op aan om Zweden te laten tekenen.
Lees ook:
Iedereen heeft toiletpapier nodig, maar liever niet van het laatste, Zweedse boreale bos
Het boreale woud, een zo essentiële voedselbron voor de rendierkuddes, is steeds moeilijker te vinden. Het gebied valt in Zweden ten prooi aan de industrie.
