Alle energie duurzaam in 2050: het kan, en als we dat willen kan het nog eerder

Het kan zelfs al eerder. En als dubbele bonus: energie wordt goedkoper dan nu en het levert miljoenen nieuwe banen op. Het klinkt te mooi om waar te zijn, maar wetenschappers van de technische universiteit LUT in Finland hebben het met de Duitse Energy Watch Group grondig onderzocht. Zij komen tot de conclusie dat alle benodigde techniek al zo goed als aanwezig is. Het enige dat er voor nodig is, is de politieke wil.

De onderzoekers zijn niet over één nacht ijs gegaan. Ze hebben 4,5 jaar lang zitten rekenen. In die tijd hebben ze de aarde opgedeeld in 145 energiesectoren en per sector voor een periode van vijf jaar uitgerekend welke vorm van energie-opwekking het beste uitpakt. Ze berekenden het voor elk uur van de dag, elke dag van het jaar, en dus voor vijf jaar lang. Daarna voegden ze de sectoren samen tot 9 energieregio's, waaronder bijvoorbeeld West-Europa.

Alles elektrisch

Uitgangspunt is dat alles zo veel mogelijk elektrisch wordt. Huizen en bedrijven verwarmen we bijna helemaal met warmtepompen, het wegtransport wordt natuurlijk elektrisch, ook vliegen over korte afstanden gaat elektrisch. Intercontinentaal vliegen en de grote scheepvaart t is mogelijk met synthetische brandstoffen, die met groene stroom worden gevormd uit onder meer CO2 uit de lucht. Een steeds grotere energieslurper zal het maken van drinkwater uit zeewater zijn, maar ook dat kan met groene stroom en/of zonnehitte.

Alle benodigde energie kan uit duurzame bronnen komen, vooral uit zon en wind. Zonne-energie wordt wereldwijd verreweg het belangrijkste. Maar liefst 69 procent van onze zogeheten primaire energie komt straks uit zonnepanelen. Windmolens zullen voor 18 procent zorgen, en de resterende 13 procent komt uit biomassa (6), waterkracht (3), aardwarmte (2) en ‘overige duurzaam’(2). De onderzoekers namen als startpunt het jaar 2015. Toen kwam wereldwijd 84 procent van de primaire energie nog uit kolen, olie en gas, en 5 procent uit kerncentrales.

Die kerncentrales zijn straks volgens de wetenschappers van LUT niet meer nodig. Sterker nog: zij pleiten ervoor om de energietransitie te versnellen door niet alleen een belasting te heffen op CO2-uitstoot, maar ook op methaan én op radio-actieve straling. Misschien is de Finse afwijzing van kernenergie nog wel het meest opmerkelijke van dit energie-onderzoek. Andere deskundigen denken toch dat we kernenergie nodig hebben om de CO2-uitstoot tot nul te kunnen reduceren. En nota bene Finland is een van de weinige Europese landen waar nog aan een nieuwe kerncentrale wordt gebouwd.

15 miljoen nieuwe banen

Voor West-Europa ziet de energietoekomst er niet heel veel anders uit dan voor de wereld als geheel. Wel doen wij hier iets minder aan zonne-energie (62 om 69 procent) en meer aan windenergie (32 om 18). Doordat we de komende 15 jaar massaal elektrisch gaan rijden, en elektrische auto's veel zuiniger met energie omspringen dan benzine-auto's, en we onder meer ook warmtepompen voor ruimteverwarming inzetten, daalt het Europese energieverbruik tot 2035 met een kwart ten opzichte van 2015. Maar daarna stijgt hij toch weer door een toenemende bevolking en grotere woonruimten die meer verwarming vergen. Wel blijft het in 2050 nog net onder het niveau van 2015.

De energietransitie gaat wereldwijd 9 miljoen banen kosten in de fossiele sector. Maar dat verlies wordt ruimschoots goedgemaakt door 15 miljoen nieuwe banen bij duurzame energie. Nu al levert in Europa duurzame energie meer dan de helft van alle werkgelegenheid in de energie-sector. De omslag is in dat opzicht dus al helemaal gaande.

Een laatste, niet onbelangrijke bonus van de overschakeling op louter duurzame energie is het prijskaartje. Zonnepanelen en windturbines worden zo goedkoop, dat de prijs van energie over dertig jaar net iets lager zou moeten zijn dan nu. Als je de prijs van stroom en gas beide uitdrukt in euro per kiloWattuur, dan kost energie nu gemiddeld 5,4 cent per kWh, en in 2050 moet dat 5,3 cent kunnen zijn, menen de Finse onderzoekers. Dit zijn uiteraard de productiekosten. Wat bedrijven daar aan winstmarge en overheden aan belastingen bovenop zetten, kan wellicht niemand voorspellen...

In zijn weblog ‘Vincent wil zon’ belicht Vincent Dekker innovaties en ontwikkelingen op het gebied van groene energie, dichtbij en ver van huis. Lees meer afleveringen op trouw.nl/vincentwilzon.

Lees ook:

Zonnestroom zonder subsidie rukt op naar het noorden

Zonnepanelen zijn zo snel zo goedkoop geworden dat ze op steeds meer plekken in de wereld stroom opleveren die minder kost dan de kilowatturen die uit kolencentrales komen. Subsidievrije zonne-energie lijkt zelfs in mijn groene Bergen nu nabij.