Akkoord in Glasgow: ‘Alleen nog elektrische vrachtwagens na 2040’

Na de personenauto’s zijn de vrachtwagens aan de beurt. Zwaar verkeer zorgt immers voor meer dan 10 procent van de CO₂-uitstoot wereldwijd. Met die gedachte presenteerde staatssecretaris Steven van Weyenberg (infrastructuur en waterstaat) woensdag een akkoord om vanaf 2040 wereldwijd alleen nog nieuwe bussen en vrachtwagens zonder uitlaatgassen te laten rijden.

Een vrachtwagen gaat gemiddeld tien jaar mee. Als je in 2040 begint, draagt dat dus direct bij aan het streven om de uitstoot van broeikasgassen vanaf 2050 terug te brengen naar netto nu. Als eerste stap zou een derde (30 procent) van het vrachtwagenpark al in 2030 uitstootvrij moeten zijn.

Negentien landen

Van Weyenberg haakt met het plan, dat voortkomt uit het Nederlandse klimaatakkoord, in op de ambitie van gastheer Verenigd Koninkrijk om tijdens COP26 werk te maken van de overschakeling op elektrische auto’s. Premier Johnson vatte de top vooraf samen in de woorden cash, coal, cars en trees. Over financiering en de uitstoot van koolstof is de discussie nog volop gaande, maar na het akkoord over een stop op ontbossing, vorige week, is met schone auto’s het tweede doel binnen bereik.

“In Europa is al de afspraak gemaakt dat nieuwe personenauto’s vanaf in 2035 uitstootvrij moeten zijn, dus elektrisch of op waterstof”, legt Van Weyenberg uit. “Voor Nederland is dat al in 2030, wij willen dat het sneller gaat. Daarom zeggen we nu: na de personenauto’s komt het vrachtverkeer. Als je die afspraak maakt, komt ook de infrastructuur op gang, dan weten bedrijven waarop ze kunnen rekenen.”

Canada, Chili, Costa Rica, Denemarken, Finland, Luxemburg, Nieuw-Zeeland, Noorwegen, Oostenrijk, Schotland, Turkije, Uruguay, het Verenigd Koninkrijk, Wales en Zwitserland hebben zich bij het Nederlandse initiatief aangesloten, evenals de Amerikaanse staat California, economisch een grote speler. “Ik verwacht dat nog veel meer landen zich zullen aansluiten”, zegt de staatssecretaris. “Het is ook een krachtig signaal aan de industrie.”

Bedrijven moeten de omslag gaan maken. Trots vertelt Van Weyenberg de zaal met delegaties uit alle windrichtingen hoe hij twee weken geleden koning Willem-Alexander vergezelde toen die een nieuwe productielijn voor elektrische bussen opende bij Ebusco in Deurne.

Laadpalen

Behalve zestien landen ondersteunen ook diverse bedrijven het akkoord, waaronder DHL, Heineken en de Zweedse vrachtwagenbouwer Scania. “Wij kunnen al een schone vrachtwagen bouwen die bestand is tegen kou en sneeuw in het hoge noorden”, vertelt de directeur van Scania, Christian Levin, tijdens de presentatie.

Waarom dan toch wachten tot 2040? “De techniek moet van ver komen”, legt Van Weyenberg uit. “Elk jaar dat het eerder lukt, ga ik vieren, maar 2040 is al ambitieus. In Nederland zijn we al heel ver. Een op de vier bussen in het openbaar vervoer is nu al uitstootvrij. Maar het gaat om de hele wereld. En vrachtwagens leggen grote afstanden af.” Nederland belegde daarom samen met Californië een bijeenkomst over laadpalen op de klimaattop.

Het gaat bij het vrachtverkeer niet alleen over CO₂, maar ook over luchtvervuiling, benadrukt Van Weyenberg. “In de binnensteden van ontwikkelingslanden hebben bewoners daar veel last van, het schaadt hun gezondheid. Het gaat dus ook om schone lucht.”

Lees ook:

De ambitieuze klimaatplannen stromen binnen. Is er in Glasgow sprake van een kopgroep van landen?

Landen herhaalden braaf hun goede intenties tijdens de eerste bijeenkomst van de ministers. Trouw-verslaggever Onno Havermans ziet buiten het officiële slotakkoord om steeds meer ambitieuze klimaatplannen ontstaan.