De met corona besmette Piet Franssen uit het Limburgse Tegelen ligt op de covidafdeling van de intensive care in het Wilhelmina Ziekenhuis in Assen.Beeld Kees van de Veen

De jury van de Zilveren Camera moest kiezen uit veel coronafoto’s. Een serie die Kees van de Veen maakte op de ic in Assen sprong eruit. ‘Het verdriet uit de cijfers heeft hij persoonlijk gemaakt.’

Harmen van Dijk4 februari 2021, 21:00

Piet Franssen uit het Limburgse Tegelen stierf op 16 april aan corona, 73 jaar. Fotograaf Kees van de Veen maakte er een intieme en aangrijpende reportage over die donderdag werd bekroond met de Zilveren Camera, de prijs voor de beste Nederlandse nieuwsfoto van het jaar.

“Hier ging het afgelopen jaar om: te vroeg afscheid nemen van geliefden”, oordeelt de jury, die vindt dat Van de Veen ‘integer’ gefotografeerd heeft. De jury moest kiezen uit talloze foto’s over de coronacrisis: lege straten, theaters en cafés, demonstraties, sportende mensen in huiskamers, leerlingen die thuis onderwijs kregen en een overheid die het land met gepaste afstand trachtte te besturen. Maar deze serie sprong eruit. “Het zijn beelden die over vele jaren nog op ons netvlies staan.”

Klik op een van onderstaande foto's voor schermvullende weergave, en navigeer met de pijltjestoetsen door de prijswinnende serie.

Zijn zoon Martin Franssen: “Het was de eerste keer dat ik mijn vader weer zag na mijn moeders dood, vijf weken daarvoor. Pap, wat doe je nou toch? Zo zielig. Hij was wel nog steeds helemaal mijn vader, niet vermagerd of zo. Ik had erger verwacht.” Beeld Kees van de Veen — Zijn zoon Martin Franssen: “Het was de eerste keer dat ik mijn vader weer zag na mijn moeders dood, vijf weken daarvoor. Pap, wat doe je nou toch? Zo zielig. Hij was wel nog steeds helemaal mijn vader, niet vermagerd of zo. Ik had erger verwacht.”Beeld Kees van de Veen

Piet Franssen was vanuit Limburg overgebracht naar de ic van het Wilhelmina Ziekenhuis in Assen. Zijn dochter Monique en zoon Martin konden daar nog afscheid van hem nemen. Vooral het beeld waarbij de dochter vlak voor het sterven van haar vader een telefoon bij haar vaders oor houdt met aan de andere kant van de lijn zijn kleinzoon, maakte diepe indruk op de jury. “Het verdriet dat we kennen uit de wekelijkse cijfers heeft Van de Veen persoonlijk gemaakt.”

Klinisch en afgeschermd

Ook de fotograaf had een brok in zijn keel toen hij hier, volledig ingepakt in beschermende kleding, foto’s van mocht maken. Toen de coronacrisis uitbrak, had Van de Veen (40) uit Haren absoluut geen zin om anderhalvemeter-borden en afzetlinten in beeld te brengen, vertelde hij in september in de podcast ‘Beeldspraak’ van het ANP. Hij wilde wel vastleggen wat zich in de ziekenhuizen afspeelde. Maar het bleek niet makkelijk om daarbinnen te komen, terwijl hij beelden zag uit Spanje en Italië waar fotografen er wel ‘bovenop stonden’. “Het was hier zo klinisch en afgeschermd”, zei hij, terwijl het goed is om zo’n bijzondere tijd vast te leggen. Het Wilhelmina Ziekenhuis in Assen liet hem wel toe op de ic en via een arts leerde hij de zoon en dochter van Piet Franssen kennen. Ze vonden het goed dat hij foto’s van hun vader maakte, met wie het erg slecht ging. Toen hij later hoorde dat ze zouden komen om afscheid te nemen, vroeg hij ze opnieuw, ‘met een klont in mijn maag’.

Dochter Monique houd een telefoon bij haar vaders oor: zijn kleinzoon. Zoon Martin fluisterde: pap, ik hou van je, bedankt dat je mijn vader was en groetjes aan mam. “Hij was niet bij kennis, maar de artsen zeiden dat zijn oren het nog deden.” Beeld Kees van de Veen — Dochter Monique houd een telefoon bij haar vaders oor: zijn kleinzoon. Zoon Martin fluisterde: pap, ik hou van je, bedankt dat je mijn vader was en groetjes aan mam. “Hij was niet bij kennis, maar de artsen zeiden dat zijn oren het nog deden.”Beeld Kees van de Veen

“Toen dacht ik: nee, dit is niet het laatste beeld.” En zo reisde hij een paar dagen later af naar Venlo om ook de uitvaart te fotograferen. “De familie heeft volledig vertrouwen gehad, we hadden goed contact, maar zij waren niet met foto’s bezig, ik was een klein detail voor hen dat er ook toevallig was.” Toen de serie werd gepubliceerd in NRC Handelsblad, merkte hij al hoe bijzonder die was: voor buitenstaanders waren deze drama’s, die zich overal in het land afspeelden, nog niet zo indringend te zien geweest. “Ik heb nog nooit zo veel reacties gekregen als op die serie”, zegt Van de Veen.

“Dachten wij, mijn zus en ik, dat hij dat nog wilde? Uiteindelijk zeiden we: nee. Hij wilde leven, maar niet zo.” Als hij volgens de artsen al zou herstellen, dan zou dat met grote schade zijn, en niet alleen aan zijn longen. Zijn voeten zouden geamputeerd moeten worden, en ook een deel van zijn onderbeen, want daar was te weinig zuurstof gekomen. Zijn duim en wijsvinger was hij ook kwijt. Psychisch zou hij niet meer dezelfde zijn. Op 16 april nemen ze afscheid van hem en troosten ze elkaar op de gang van de ic. Beeld Kees van de Veen — “Dachten wij, mijn zus en ik, dat hij dat nog wilde? Uiteindelijk zeiden we: nee. Hij wilde leven, maar niet zo.” Als hij volgens de artsen al zou herstellen, dan zou dat met grote schade zijn, en niet alleen aan zijn longen. Zijn voeten zouden geamputeerd moeten worden, en ook een deel van zijn onderbeen, want daar was te weinig zuurstof gekomen. Zijn duim en wijsvinger was hij ook kwijt. Psychisch zou hij niet meer dezelfde zijn. Op 16 april nemen ze afscheid van hem en troosten ze elkaar op de gang van de ic.Beeld Kees van de Veen

Op 16 april overlijdt Piet Franssen op 73-jarige leeftijd. Beeld Kees van de Veen — Op 16 april overlijdt Piet Franssen op 73-jarige leeftijd.Beeld Kees van de Veen

“Mijn vader is net dood en je ziet al dat zijn kleur veranderd is. Zo snel is het leven uit iemand verdwenen, bizar gewoon. Ik heb dat ook bij mijn moeder gezien.” Beeld Kees van de Veen — “Mijn vader is net dood en je ziet al dat zijn kleur veranderd is. Zo snel is het leven uit iemand verdwenen, bizar gewoon. Ik heb dat ook bij mijn moeder gezien.”Beeld Kees van de Veen

“Hier wordt mijn vader toegedekt en daarna gaat hij in zo’n speciale hoes voor mensen die aan corona zijn overleden.
Daar waren wij niet meer bij. We waren onderweg naar huis toen we werden gebeld dat hij was overleden.” Beeld Kees van de Veen — “Hier wordt mijn vader toegedekt en daarna gaat hij in zo’n speciale hoes voor mensen die aan corona zijn overleden.Daar waren wij niet meer bij. We waren onderweg naar huis toen we werden gebeld dat hij was overleden.”Beeld Kees van de Veen

De uitvaartdienst in Venlo. “De uitvaart was in hetzelfde crematorium waar we zes weken eerder afscheid hadden genomen van onze moeder.” Beeld Kees van de Veen — De uitvaartdienst in Venlo. “De uitvaart was in hetzelfde crematorium waar we zes weken eerder afscheid hadden genomen van onze moeder.”Beeld Kees van de Veen

De uitvaartdienst in Venlo. “Mijn zus en ik zitten links op de bank en onze vader drinkt een Texels biertje. De uitvaartleidster vertelde zijn levensverhaal. Dat hadden wij voor haar gemaakt. De muziek was uit The Good, the Bad and the Ugly, onder andere. Mijn vader hield van filmmuziek.” Beeld Kees van de Veen — De uitvaartdienst in Venlo. “Mijn zus en ik zitten links op de bank en onze vader drinkt een Texels biertje. De uitvaartleidster vertelde zijn levensverhaal. Dat hadden wij voor haar gemaakt. De muziek was uit The Good, the Bad and the Ugly, onder andere. Mijn vader hield van filmmuziek.”Beeld Kees van de Veen

Trouw-fotografen

Koen Verheijden

Naast de hoofdprijs kent de Zilveren Camera vele categorieën. In de categorie ‘Natuur en Wetenschap’ won Koen Verheijden de eerste prijs met een foto die op 4 juli in Trouw stond, een portret van neurowetenschapper Martijn Agterberg die onderzoekt of hommels kunnen helpen bij het verbeteren van gehoorimplantaten.

Arie Kievit

In de categorie Nieuws Nationaal won Arie Kievit de eerste prijs met een foto van de 92-jarige Naantje Koevoets die in het verpleeghuis bezoek krijgt van haar familie. Deze foto stond op 25 april in Trouw.

De familie Koevoets is op bezoek bij oma en moeder Naantje Koevoets van 92 jaar in het Steenbergse verpleeghuis Hof van Nassau, dat kampt met het coronavirus. In een tent achter het zeil spreken ze met elkaar. “Kort daarna verslechterde de situatie. De tent in maart is dus de laatste keer dat we haar nog bewust hebben gezien. In mei mochten we komen om afscheid te nemen.” Mario Koevoets (59) verloor zijn moeder door corona: “Dat we niet op bezoek mochten, is de nekslag voor mijn moeder geweest”.
Beeld Arie Kievit — De familie Koevoets is op bezoek bij oma en moeder Naantje Koevoets van 92 jaar in het Steenbergse verpleeghuis Hof van Nassau, dat kampt met het coronavirus. In een tent achter het zeil spreken ze met elkaar. “Kort daarna verslechterde de situatie. De tent in maart is dus de laatste keer dat we haar nog bewust hebben gezien. In mei mochten we komen om afscheid te nemen.” Mario Koevoets (59) verloor zijn moeder door corona: “Dat we niet op bezoek mochten, is de nekslag voor mijn moeder geweest”.Beeld Arie Kievit

Joris van Gennip

Een foto van Joris van Gennip van Black Lives Matter-rellen in Parijs (4 juni in Trouw) won in de categorie Nieuws Internationaal.

Enkele duizenden mensen tartten een coronaverbod op protesten in Parijs als eerbetoon aan de door verstikking omgekomen Amerikaan George Floyd en Adama Traore, een Franse zwarte man die stierf in hechtenis. Beeld Joris Van Gennip — Enkele duizenden mensen tartten een coronaverbod op protesten in Parijs als eerbetoon aan de door verstikking omgekomen Amerikaan George Floyd en Adama Traore, een Franse zwarte man die stierf in hechtenis.Beeld Joris Van Gennip

Eline van Nes

Eline van Nes, vanuit de Verenigde Staten fotograferen voor Trouw, won de derde prijs voor haar serie over de Black Panthers 2.0.

Loek Buter fotografeert als Mondriaan in de polder

De boerderij achter de binnendijk vormt een scherpe hoek tussen de horizontale lijnen. Loek Buter fotografeerde ‘zijn’ Noord-Holland in de traditie van Mondriaan.

Zilveren Camera