‘Zet ook de knop om’: kunnen we echt niets anders maken van die oenige campagne?

Het is maar goed dat de autoloze zondag niet in reprise is gegaan, want dan hadden een hele hoop mensen dit weekend een enorm eind moeten lopen. De Nederlandse Spoorwegen hadden namelijk rond het middaguur besloten om de rest van de dag alle treinen overal te schrappen. Iets met een falend back-upsysteem, en het alvast willen indekken van de maandagspits.

Tot een jaar of twee geleden reisde ik regelmatig met de trein, dus toen ik zondag in Den Haag het bericht kreeg dat de NS me no way no how terug naar Utrecht zouden brengen, was dat eigenlijk wel een vertrouwd gevoel. Het chagrijn en de machteloosheid. De stress. Die overigens niet te vergelijken was met die van degenen die een vlucht moesten halen en dat (dom-dom-dom en behoorlijk risicovol) via het spoor hadden willen doen. Er werden geen bussen ingezet, omdat toch niet alle reizigers meekonden – een beetje alsof ze op de Titanic besloten maar helemaal geen reddingsboten te gebruiken, aangezien ze er niet allemaal in pasten. ‘We kunnen er nu niets anders van maken’, zei de woordvoerder. Ik ken er die zeventig kilometer naar huis zijn gaan fietsen.

Lekker zelf oplossen

Terwijl ik me overgaf aan een langdradige fiets-tram-auto-bus-wandel-fietsroute, zag ik op Twitter hoe mensen elkaar te hulp schoten, onder de hashtags #treinstoring, #liftaangeboden en #liftgezocht. Rob Jetten zou het met zijn brede robjettengrijns hebben aangezien, al die mensen die het lekker zelf oplosten. Zaterdag gaf hij als minister voor Klimaat en Energie het startschot voor de campagne ‘Zet ook de knop om’ die, helemaal in de geest van ‘Iedereen doet wat’, de oplossing bij ons legt.

Het kabinet wil namelijk liever niet al te ingrijpende maatregelen nemen – autoloze zondag no way no how – voor grote, dreigende problemen zoals klimaatverandering en de Russische gaskraan. Op de website (die vermoedelijk alleen door mij is bezocht) wordt dat sentiment helder samengevat met twee zinnen: ‘Er moet nú iets gebeuren om minder gas te gebruiken. Kijk wat jij kunt doen.’ Enorm urgent dus, maar zoek het vooral zelf uit.

In een poging de Nederlanders diep in het hart te raken (ken uw consumenten), ligt de nadruk sterk op het geld dat dankzij energiebesparende maatregelen terug in de portemonnee vloeit. Zet tijdens het douchen een liedje op van vijf minuten of korter, en bespaar 130 euro per jaar! Trek een warm vest of warme trui, sokken en sloffen aan, en bespaar 200 euro op de verwarming! Per graad!

Vijfminutenliedje

Zondagavond was ik na een paar uur reizen thuisgekomen en had de klam- en kilheid van al die vervoersmiddelen van me afgedoucht (zonder vijfminutenliedje helaas), toen het IPCC met zijn nieuwste klimaatrapport kwam. Het gaat niet snel genoeg: de uitstoot moet direct omlaag om de opwarming van de aarde tot anderhalve graad te beperken, en het huidige klimaatbeleid schiet daarvoor tekort. Als we niet snel wat doen, is het klimaat echt niet meer te redden.

Ik dacht aan die oenige campagne, aan Jettens lach, en de woorden van de NS-woordvoerder. Kunnen we hier nou écht niets anders van maken? Met je knop.