Elk modeseizoen heeft z’n eigen kleuren en vormen. Hoe worden die bedacht? Trendwatchers als David Shah en Lidewij Edelkoort maken met hun analyses al jaren de dienst uit.
Ineens is hij er, zo’n dominante modekleur in de rekken. Grijs, pastel of zoals nu: blauw. Hoe kan dat? Wie bepaalt zo’n kleur of sfeer en wanneer? Nu, dat gaat ongeveer zo, en zeker niet ineens: ruim voordat een nieuw modeseizoen begint, willen grote modebedrijven weten welke kant het op gaat. Zij baseren zich op wat er op de internationale catwalks te zien is. Daarnaast leunen ze zwaar op de scherpe analyses van invloedrijke trendwatchers als de Brit David Shah en de Nederlandse Lidewij Edelkoort. Het is hun werk om alle wereldwijde ontwikkelingen die van invloed kunnen zijn op trends in de mode te bundelen.
Om al die richtingen goed te kunnen ‘voorspellen’, gluren deze trendspeurders niet in hun glazen bol, maar kijken ze goed om zich heen. Ze reizen en lezen veel, bezoeken internationale beurzen, shows, winkels, academies en exposities.
Pantoneview Colour Planner
Zo’n anderhalf jaar voordat een seizoen begint, presenteren zij in trendboeken en lezingen hun visie: een combinatie van gefundeerde marktanalyses en intuïtief denken. Modebedrijven zoals Zara en H&M, maar ook Ikea, Honda, Rituals, De Bijenkorf en Hema vertalen deze ideeën naar producten die geschikt zijn voor hun specifieke doelgroep. Zij zijn ook allemaal geabonneerd op de bekende ‘Pantoneview Colour Planner’. Dat verklaart meteen waarom overeenkomstige seizoenskleuren in uiteenlopende winkels te vinden zijn.
Deze kleurenplanner wordt uitgegeven door David Shah (68), van oorsprong consultant en specialist in textiel- en marketingontwikkelingen, consumentengedrag en kleurvoorspellingen. Elk halfjaar wordt een thema gekozen. Voor lente-zomer 2020 is dat ‘De zee’. Geen verrassing dus dat blauw is uitgeroepen tot de Pantone-kleur van het jaar.
Tijdens een lezing op een modebeurs vorig jaar in Amsterdam zei Shah hierover: “We zien voor de zomer van 2020 een combinatie van koude en warme kleuren. Alle diepten van water; van de koelste stromen tot thermische onderzeese vulkanen zijn actueel. Dus van turkoois via grijs tot feloranje.” Met afbeeldingen van blauw-oranje vissen en parelmoerachtige schelpen illustreert hij deze gedachten.
Grijs wordt pastel
Hoe komt Shah aan zo’n palet? Modekleuren zijn te koppelen aan ons wereldbeeld, zegt hij. In de relatief optimistische jaren nul overheersten denim-blauwen, in de zorgelijke jaren 10 was grijs dominant en voor de aankomende jaren 20 worden dat kennelijk pastelkleuren.
Shah: “Die verwijzen naar mentale en lichamelijke gezondheid. ‘Voor jezelf zorgen’, dat stralen deze kleuren uit.” Daar blijft het niet bij, zegt Shah. Hij betoogt dat mensen zich moe voelen. “We worden voortdurend overweldigd en dat maakt ons krachteloos en pessimistisch over de toekomst. De vraag is hoe we de overspannen samenleving overleven. Daarom zijn we op zoek naar een nieuw Utopia, een betere wereld en een beter Ik. Dat willen we nu, en wel meteen: Nutopia dus. Gaan winkelen om een deprimerend gevoel weg te nemen helpt niet meer.”
Maar wat wel? Het leven moet minder vermoeiend, makkelijker, simpeler. Millennials laten dat al zien. Shah: “Die willen geen bezittingen meer en delen liever. Ze zijn gewend aan diensten als Airbnb, Uber en Swapfietsen. Ze willen niet klakkeloos achter trends aan hollen.” Hij wijst ook op de enorme belangstelling voor reizen, het opnemen van sabbaticals en het verlangen ons te willen verbinden met de natuur. Daardoor is er meer belangstelling voor outdoorkleding en voor hergebruikte elementen.
2020 volgens David Shah
- Geurkaarsen, ontgiftende smoothies, Nutopia, een Betere Wereld, een Beter Ik, feelgoodverhalen en teddybeerjassen.
- Over de toekomst voelen we ons: moe, overweldigd, pessimistisch en krachteloos. We zijn op zoek naar ontspanning. En tijd om te reflecteren op onze gevoelens.
- De kleur van het jaar is blauw: van inkt-blauw naar ‘bio-lichtgevende neons’ tot zeewiergroen en alles daartussenin.
- We willen zorgeloosheid en ons verbonden voelen met ‘het kind in ons’.
- Kleurboeken en pretparken voor volwassenen zijn mateloos populair.
- Speelsheid en weinig verantwoordelijkheden, dat verlangen we. Dit zie je terug in de kleuren die we dragen: neon blijft en de verkoop van zwarte kleding daalt.
- Minder is in 2020 meer. Tassen worden kleiner, logo’s eenvoudiger.
- Comfort vervangt luxe. Liever dragen we sneakers dan hoge hakken. We willen eenvoudiger en simpeler leven, en ons verbinden met de natuur.
Sneakers in plaats van hakken
Ook heeft hij nieuwe ideeën over luxe. De al eerder ingezette trend van ‘minder is meer’ vertaalt zich naar kleinere tassen (geen cash meer nodig) en comfort zal het gaan winnen van stijl. Shah: “Lelijke sneakers verkopen nu beter dan hoge hakken”. Tegelijkertijd ziet Shah de belangstelling voor kostuums, galajurken en glamour afnemen.
We willen volgens hem vooral ontsnappen aan alle heisa en een relaxte sfeer creëren. Zodoende evolueert knusse huiskleding vanzelf in kleren die je ook naar je werk draagt. Andere opties die hij geeft: je omringen met geurkaarsen, het drinken van ontgiftende smoothies, wegduiken in grote teddybeerjassen en dromerig terugblikken naar voorbije tijden toen er minder ruis in ons hoofd zat.
Deze escapistische gedachten onderbouwt Shah met onderzoek. Zo wordt op internet opvallend vaak gezocht naar ‘nostalgie’ en ‘19de-eeuwse mode’. De stijgende populariteit van originals (zoals bijvoorbeeld van Adidas-schoenen en Levi’s 501-jeans) verbindt hij aan het terugverlangen naar de tijd dat we nog geen verantwoordelijkheid droegen. “We willen ons verbinden met het kind in ons.” Daarom zijn kleurboeken en pretparken voor volwassenen volgens hem zo populair, en heeft het zakelijke mannenpak zijn langste tijd gehad.
Geen zwart maar kleur
Bewijs hiervoor ziet hij ook terug in de flinke daling van de verkoop van zwarte kleren. Die kleur past niet bij die onbezorgde kindertijd; frisse, speelse en neonkleuren wel. Naast de wisselende seizoenskleuren zullen deze kleuren volgens Shaw de komende jaren dan ook een belangrijke rol blijven spelen. Daarbij: we geloven heilig in technologie, daar hoort neon volgens de trendwatcher echt bij.”
De Nederlandse Lidewij Edelkoort (69) is wereldwijd al ruim veertig jaar een van de belangrijkste trendvoorspellers op wier oordeel vertrouwd wordt. Niet alleen door de mode-industrie, maar ook door de interieur-, auto-, cosmetica- en bloemenbranche. In de winter van 2018 schetste Edelkoort een grimmig tijdsbeeld voor de zomer van 2020. Ze wees toen op wereldwijde instabiele politieke situaties die maatschappelijke onrust en onlusten veroorzaken, en ze zag de tegenstellingen in rijkdom, religie en cultuur toenemen. Het tij moest worden gekeerd.
Folklore
Haar antwoord: folklore. “Folklore”, zo zegt ze, “is de connectie tussen individualiteit en verbondenheid.” Het verleden geeft volgens haar een houvast voor de toekomst. Het vertelt ons wie we zijn en waar we thuishoren en bijhoren. Ze toonde in lezingen internationale voorbeelden van folklore waarmee ze wilde laten zien dat we meer op elkaar lijken dan we denken. Ook voorspelt ze een ‘sterke behoefte’ aan romantische jurken: met ruches en enigszins hoog getailleerd.
Edelkoort betoogt al jaren dat het huidige modesysteem dood is. Ze bestempelde de industrie in haar ‘Anti Fashion Manifesto’ zelfs als een ‘belachelijke en zielige parodie’. Ze liep het risico haar belangrijkste klanten kwijt te raken, maar de timing was precies goed; ze kreeg juist bijval en steun. “Consumenten willen niet meer op iedere straathoek dezelfde winkelketens zien, word wakker mensen!”, stelt ze in verschillende interviews.
In 2020 zijn we volgens de trendgoeroe eindelijk echt klaar met overconsumptie. Volgens Edelkoort zullen grote merken hun deuren moeten sluiten als ze niet voor echte verandering kiezen. Ze is daarom een fervente ambassadeur van het voortbestaan van bijna uitgestorven ambachten en gedegen vakmanschap. Met zo’n verbindend folklore-thema propageert ze tevens het herwaarderen van alles wat in deze voortjakkerende en door technologie beheerste tijd verloren dreigt te gaan.
2020 volgens Lidewij Edelkoort
- We leven in grimmige tijden, de oplossing is ‘folklore’. Zo kunnen we ons verbonden voelen.
- Folklore is expressief en overvloedig. Veel Zuid-Amerikaanse invloeden. Denk aan borduursels met kralen of borduurwerk op een geweven patroon.
- De sleutel is kleur, een ‘blij palet’. Gebruik heldere en primaire kleuren.
- Onmisbare mode-items in 2020: de tuniek, kleding met linten, bloemen, borduursels en andere versieringen, de traditionele kimono, grote gewaden, mode die je kunt ‘wikkelen’, cirkelrokken en ‘vierkanten’ tops.
- Functioneel is een van de toverwoorden. Houthakkers-overhemden en andere werkkleding doen het goed. Kostuums en galajurken zijn niet meer gewenst.
- Het gebruik van duurzame en natuurlijke materialen als gras, raffia en alg. Hergebruik van materiaal, verwerken in laagjes.
- Ambachten geven we door aan de nieuwe generaties. Zelf kleding maken is het helemaal, of – als daar geen tijd voor is – versieren we die met pompons, franjes, banden, randen en stiksels.
Qua kleuren wordt het volgens Edelkoort een seizoen met ‘een blij, maar ingetogen palet’. Traditionele felle folklore-kleuren en nederige werkmanskleding-kleuren, zoals verwassen jeansblauw en gedroogd grasbruin, staan naast elkaar.
Pompons, kwasten en franjes
Folklore staat ook voor prints, rijke materialen, fleurige bloemen en nostalgisch borduur- en haakwerk. Zo komen er borduursels op een geweven patroon en worden er extra’s toegevoegd zoals pompons, kwasten en franjes. In combinatie met het inzetten van gerecycled textiel gaat dat de komende seizoenen een grote rol spelen. Kledingstukken lijken daardoor soms verknipt, opgebouwd uit restjes en opnieuw in elkaar gezet.
Hoewel Shah en Edelkoort de mode van het aankomende seizoen vanuit een verschillend perspectief benaderen, schuilt in beide betogen een zweem van nostalgie. Spannend om in de winkelrekken te zien hoe hun opvattingen zijn vertaald naar draagbare zomermode.
Op zondag 19 april gaat presentator en journalist Hanneke Groenteman in gesprek met Lidewij Edelkoort in Museum Voorlinden in Wassenaar. Edelkoort zal spreken over de trauma’s van het huidige tijdsgewricht. Zie voorlinden.nl.
Lees ook:
Is mode uit de mode?
De grote modehonger die bij Sarah-Mie Luyckx bij het begin van een nieuw seizoen altijd toesloeg is verdwenen. Ze hoeft eigenlijk niks nieuws meer. Is het een ‘generatiedingetje’ of groeiend milieubewustzijn?
