‘Willen jullie meer of minder mieren?’, vraagt de specht in de eigentijdse fabels van Janneke Schotveld

Janneke Schotveld vangt de tijdgeest in oude en nieuwe fabels met veel grinnikzinnen.

Na twee bundels moderne sprookjes heeft Janneke Schotveld nu dierenfabels aan een opfrisbeurt onderworpen. Dat wil zeggen: sommige verhalen in De eekhoorn legt een ei zijn gebaseerd op beroemde fabels van Aesopus en La Fontaine, maar er staan ook gloednieuwe tussen, zoals het titelverhaal.

Daarin wil een eekhoorn graag met zijn vriend Fluff trouwen, maar niet voor hij diens eerlijkheid op de proef heeft gesteld. Hij maakt hem wijs dat hij een ei heeft gelegd en zegt dat Fluff dit voor zich moet houden. Maar die kletst zijn mond algauw voorbij, waarop de eekhoorn het huwelijk afblaast. Pas daarna vraagt hij zich af of hij zélf wel zo eerlijk is geweest.

De enige moderne twist in deze fabel is dat die over twee mannetjeseekhoorns gaat. Andere fabels zijn veel nadrukkelijker eigentijds, zoals het geestige verhaal over de haas die wel vijfhonderd vrienden heeft op ‘Fabelbabbel’ – het Facebook van de dierenwereld. Zijn buurman is daar van onder de indruk totdat de haas ziek wordt en geen van de vijfhonderd vrienden hem komt verzorgen.

Prikkelende maatschappijkritiek

Of neem ‘De mieren hebben het gedaan’, waarin Schotveld de populistische werkwijze van een zekere politicus aan de kaak stelt. Plots wijst een specht met een witte kuif de mieren aan als schuldigen van zo ongeveer alles wat misgaat in het bos. ‘Willen jullie meer of minder mieren?’, roept de vogel.

De huidige tijdgeest klinkt ook door in het eenvoudige, maar sterke ‘De spreeuw met de pauwenveren’ over een jongensspreeuw die zich graag met pauwenveren uitdost. Buurman uil vindt het bespottelijk en andere spreeuwen lachen hem uit. Maar het vogeljoch is gelukkiger zo en houdt voet bij stuk. Schotveld doet de moraliserende aard van fabels recht met haar afsluiting: ‘Zo zie je maar weer: blijf jezelf, ze wennen er wel aan. (Behalve de oude buurman dan.)’

Deze nieuwe fabels verrassen het meest; de hervertellingen van de bekende verhalen over bijvoorbeeld de wedstrijd tussen de haas en de schildpad, of de vos die de raaf een stuk kaas uit zijn snavel slijmt, had Schotveld nog meer naar haar hand mogen zetten.

Maar zonder uitzondering zijn de fabels behendig geschreven, met veel grinnikzinnen en ­prikkelende maatschappijkritiek. Noëlle Smit heeft ze ­bovendien voorzien van heerlijke tekeningen met smakelijke combinaties van volle kleuren, waarin alle dieren een persoonlijkheid krijgen.