Wervelend Iraans familiedrama ‘Leila’s brothers’ zet het Iraanse patriarchaat te kijk

Leila’s Brothers
Regie: Saeed Roustaee.
Met Taraneh Alidoosti en Navid Mohammadzadeh.
★★★★

Lieve hemel, het scenario van het Iraanse familiedrama Leila’s Brothers moet een dik boekwerk zijn. De Perzische teksten buitelen werkelijk over elkaar heen, twee uur en veertig minuten lang. Het schrikt in eerste instantie af, al dat gepraat. Na een half uur ben je al tureluurs, en dan zijn er nog twee volle uren te gaan. Het advies is, ontspan. Geef je over aan het survivalverhaal van Leila, haar vier volwassen broers en haar ouders die met z’n allen in een klein, afgebladderd huis wonen in Teheran.

Regisseur Saeed Roustaee die eerder indruk maakte met het Iraanse drugsdrama Just 6.5 stelt scherp op een arme familie die feitelijk onderhouden wordt door de dochter. Leila verdient als administratief medewerkster een schaars loontje. Haar broers zijn werkloos of strompelen van de ene naar de andere kleine, slecht betaalde klus. Als een grote fabriek opeens sluit, keert een van de broers, Alireza, terug naar huis waar iedereen geldzorgen heeft en met elkaar in de clinch ligt. Als de oude vader naar het ziekenhuis moet, gaan ze allemaal mee en zetten ze het gekibbel gewoon voort in de wachtkamer.

De enige die met een plan komt, is Leila

Af en toe schemert er in het Iraanse drama een kafkaëske komedie door. Zo blijkt de oude, analfabete vader een familie-erfenis te hebben verstopt, niet om het geld uiteindelijk met zijn gezin te delen, maar om patriarch te kunnen worden van de uitgebreide familieclan. Dat patriarchaat geeft status, maar kost een hoop geld. Leila vindt het onbegrijpelijk dat haar vader zo nodig de godfather moet uithangen, terwijl ze in armoede leven en alle zeilen moeten bijzetten om te overleven.

De film deelt hier een flinke tik uit aan de man die met geld status hoopt te verwerven, terwijl zijn familie in de ellende zit. De enige die met een plan komt, is Leila. Haar idee is om samen een kleine winkelruimte in een winkelcentrum te kopen. Ondertussen is een van de broers, de sjoemelaar, bezig om zich flink in de schulden te werken. Zo erg, dat hij misschien wel het land moet verlaten. Alsof dat nog niet genoeg is, kampt Iran met internationale economische sancties. De film maakt duidelijk dat het vooral de gewone Iraniërs zijn, de familieleden van Leila, die hieronder lijden.

Leila’s Brothers dat vorig jaar de internationale persprijs won op het filmfestival van Cannes geeft een inkijkje in een ploeterende Iraanse familie. Aan de ene kant is er het gewicht van traditionele familiebanden. Aan de andere kant laat de film via een wervelende familiedynamiek het falen van het Iraanse patriarchaat zien, van Leila’s vader en vier broers. De ruzies klinken lang na.