Review
Waarom vallen vrouwen voor extreem rechts?
Mieke van Hagendoren e. a. (red.): Jaarboek van de vrouw 1993. Garant, Leuven/Apeldoorn; 192 blz.
In werkelijkheid - zo leerde later onderzoek - had menige vrouw ijlings een goedkope, goudkleurige metalen ring gekocht om die in plaats van haar trouwring te overhandigen. Zo zijn er meer mythes rond de vrouwelijke aanhang van extreem rechts in de jaren dertig. Dat vrouwen in zeer groten getale bezweken zouden zijn voor Hitler, Mussolini of (in België) Degrelle en zo medeplichtig zouden zijn aan fascistische successen, is niet juist. Toch moet, zo constateert de Nationale Vrouwenraad van Vlaanderen in zijn 'Jaarboek van de vrouw 1993', de vrouwelijke aanhang van extreem rechts in de jaren dertig, ook in België, niet geminimaliseerd worden.
Het jaarboek stelt de vraag waarom vrouwen destijds en nu zich aangetrokken voelden tot partijen die meer slechts dan goeds voor hen in petto hebben. Fascistische groepen in de jaren vóór de Tweede Wereldoorlog beweerden op te komen voor de belangen van het gezin en de huismoeder. Zij eisten - in tegenstelling tot de traditionele partijen, die trouwens ook niet bijster vrouwvriendelijk waren - zelfs stemrecht voor vrouwen, op voorwaarde echter dat die huisvrouw en moeder van minstens drie (arische) kinderen waren. Dat vrouwen in een autoritair regime weinig in te brengen hebben, doorzagen zij blijkbaar niet, om nog maar te zwijgen van de gevolgen die het fascisme voor niet-arische vrouwen en hun gezinnen zou hebben.
Is er iets veranderd sinds de jaren dertig? Bij de parlementsverkiezingen van november 1991 stemden bijna evenveel vrouwen als mannen voor het Vlaams Blok, dat wel de meest anti-feministische partij uit de Belgische geschiedenis wordt genoemd. Ook nu gaat het om een partij die het belang van de vrouw op het oog lijkt te hebben, ook ook nu weet men blijkbaar niet wat er schuilgaat achter die uiterlijk zo nette heren en dames die het officiële partijprogramma presenteren en heeft men geen idee wat de aan dit Blok verwante neo-nazistische groepen in hun bladen aan macho-teksten neerpennen. De belangrijkste reden echter waarom (ook) vrouwen op het Vlaams Blok stemden, is de uitgesproken negatieve houding daarvan tegenover migranten. Een conclusie die niet vrolijk stemt. Als er, aldus het artikel, een kloof is tussen de politiek en de mannelijke burger, dan gaapt er een afgrond tussen de politiek en de vrouwelijke burger.