Vluchtend voor de zomerse rampspoed en herhalingen op tv, kijk ik graag naar Father Brown

Het is deze warme julimaand niets dan rampspoed en herhalingen. Daarom vlucht ik af en toe naar BBC First voor een spannende Britse detective. Een groot succes op die zender en trouwens in de hele wereld is Father Brown. Precies tien jaar al lost de dorpspastoor uit Kembleford het ene na het andere misdrijf op.

Aanvankelijk begreep ik weinig van de priesterlijke bemoeizucht. Het denkbeeldige dorp in de Cotswolds heeft toch een politie-apparaat(je)? Zeker, maar na een paar afleveringen heb je wel in de gaten dat je het opsporingswerk niet aan dat korps kunt overlaten. Bijna altijd arresteren ze de verkeerde. Pas na nijver speurwerk van father Brown (Mark Williams) komt de echte schuldige in het cachot.

Het is niet voor niets dat de Britse schrijver G.K. Chesterton, op wiens verhalen deze BBC-serie is gebaseerd, een pater tot hoofdpersoon maakte. Immers, in de biecht komt al het kwaad voorbij, tot moord en doodslag aan toe. Dat maakt een geestelijke tot mensenkenner bij uitstek, vond de auteur (1874-1936). En dát zien we in beeld. Vertrouwend op zijn intuïtie krijgt father Brown telkens de waarheid boven water. Dit uiteraard tot grote ergernis van de inspecteur, wat weer voor een extra spanningsboog zorgt in de serie.

Een goed vriendennetwerk

De priester leunt op een stevig vriendennetwerk dat de wereld kent. Allereerst Lady Felicia, een elegante dame verzot op mannelijk schoon, die de hele society in haar balboekje heeft. Vervolgens Sid, haar chauffeur, een rokkenjager die, voorzichtig uitgedrukt, goed is geïntegreerd in het lokale caféwezen. Geregeld krijgt hij van father Brown opdracht om bij kroegvrienden iets uit te zoeken. En tot slot de Ierse parochiesecretaresse mrs. McCarthy, mrs. M. voor ‘intimi’. Ze is afgunstig en roddelachtig, en daarmee een eminente informatiebron voor de pastoor.

Tja, daar steekt inspecteur Mallory (Jack Deam) toch wat bleekjes bij af met zijn onnozele brigadier Goodfellow. Telkens probeert het tweetal via de deductieve methode, zeg maar een soort afvalrace, de misdadiger te vinden: wie had het motief, de gelegenheid én de middelen? Maar afgelopen weekend had father Brown de dader al bij de kladden, voordat ze aan die drietrapsraket konden beginnen.

Weer een hevige aanvaring tussen ‘kerk en staat’.

Het ging om een moord op de operatietafel. Ja, er gebeuren aan de lopende band de gruwelijkste dingen in dat cozy village in de groene heuvels van Engeland. De chirurg was bang dat de patiënte zijn echtscheidingsgeheim zou onthullen, en daarom maakte hij haar maar van kant. Laten nu ook net Lady Felicia en mrs. McCarthy door een auto-ongeluk in dat hospitaal liggen, met als primeur: mrs. M., vanwege het ziekenhuisbed, voor het eerst zonder hoed. Samen met father Brown losten ze het misdrijf op. Mallory knarste zijn tanden.

Zowaar, weer een hevige aanvaring tussen ‘kerk en staat’. Maar Chesterton beoogde met zijn fictieve pater veel meer dan dat. Als bekeerde katholiek wilde hij een ander, glorieuzer mensbeeld tonen dan het gebruikelijke: na berouw is er altijd vergeving en kun je met een geredde ziel verder. De auteur bedacht een priester die wist dat ook hij ‘alle duivels in zijn hart had.’ En die heel goed in de schoenen van de dader had kunnen staan. Dát zie je in alle afleveringen terug.

Willem Pekelder schrijft columns over televisie.