Met welke podcast wordt de vakantie nog leuker? Vier tips voor in auto, bos of achtertuin.
Reisgenoten neemt je mee, van Tiengemeten tot de Kerguelen
Het afgelopen jaar kwamen de makers van Reisgenoten niet verder dan Friesland. Niels de Jager, werkend bij de radio, en reisjournalist Daisy Scholte (ze zijn geen stel) waren voor het eerst in tijden aan eigen land gebonden. In eerste instantie vanwege de uitbraak van het coronavirus, waardoor Nederland in maart 2020 op slot ging en het een gek jaar werd voor de twee reislustige types.
“De afgelopen tien jaar heb ik nooit níet een reis in de planning gehad”, zegt Daisy daarover in de Reisgenoten aflevering van januari. Dat ze momenteel aan huis, vooruit, aan Nederland is gekluisterd, heeft overigens nog een reden. Een avontuur van een heel andere orde: afgelopen november werd zoon Max geboren.
Voor deze twee levensveranderende gebeurtenissen was Daisy al ruim twee jaar op wereldreis, samen met haar vriend; het leverde een stuk of twintig podcast-afleveringen op. Portugal is de dichtstbijzijnde bestemming, maar ook Azië (hallo haat-liefdeverhouding met Bali), Zuid-Afrika en Iran passeren de revue.
Houd je niet van verre reizen, of kun je het als reisfanaat nog even niet aan om naar verhalen over verre bestemmingen te luisteren, dan hebben Niels en Daisy nog genoeg luistervoer voor je. Op reis met kinderen, het plannen van een wereldreis, zorgeloos op vakantie post-corona: met minder exotische onderwerpen kunnen de twee net zo goed prima uit de voeten. Fijn is ook dat ze gesprekken over de reisbeperkingen door corona niet schuwen.
Twee afleveringen springen eruit. In E25 ligt de focus op Nederland. Zo neemt Niels je als luisteraar mee op de boot naar Tiengemeten, een eiland midden in het Haringvliet. Met de omroepstem van het pontje op de achtergrond waan je je toch een beetje op vakantie.
In E28 is het tijd voor ‘armchair travel’. Oftewel: vanuit je luie leunstoel de mafste, meest afgelegen bestemmingen ontdekken, met een beetje hulp van Google Maps. Mede-luisteraar Dennis Geurts neemt Niels mee op zijn digitale ontdekkingstocht van de Kerguelen. Een verre reis naar een onherbergzaam eiland in minder dan een uur tijd, kom daar maar eens om.
Malin Kox
In Groene oren vindt Paulien de eik zichzelf wel héél belangrijk
Een vliegenzwam interviewen, of een zandhagedis. Je moet er maar opkomen. Het gebeurt in Groene oren, een podcast van Staatsbosbeheer over bomen, planten en dieren in de Nederlandse natuur.
In elke aflevering vraagt interviewer Chris Bajema één personage het hemd van het ‘lijf’. Zo heeft hij onder meer een gesprek met Gijs de rode Amerikaanse rivierkreeft, Lies het gentiaanblauwtje en Paulien de eik.
Pratende dieren en planten die ook nog allerlei natuurfeitjes delen: zo’n concept (geïnspireerd op het Amerikaanse Everything is alive) kan ontaarden in goedbedoelde meligheid. Maar Groene oren is leerzaam én buitengewoon amusant. Bij vlagen zelfs hilarisch.
Dat komt onder meer door de uitstekende acteurs, die van hun dier of plant een echte persoonlijkheid maken. Zo speelt Lies Visschedijk het gentiaanblauwtje als een spiritueel type, volop bezig met zelfontplooiing. Aan het begin van het gesprek voelt ze ‘verkeerde energie’. En als Bajema even later opmerkt dat ze een vlinder is, zegt ze: “Dat is jouw waarheid, ik voel me nog steeds rups.”
Ook geestig is cabaretier Paulien Cornelisse. Het was al bekend dat ze affiniteit heeft met mossen, daar maakte ze een hele voorstelling over. Nu speelt ze ook de eik met verve, als een personage dat zichzelf wel heel erg belangrijk vindt. “Laat ik het maar zeggen, dan is het uit de lucht: ik was vroeger een enorme eikel”, zo begint ze het gesprek.
Gijs Naber als de rode Amerikaanse rivierkreeft is een ander hoogtepunt. De kreeft ontsnapte ooit uit een restaurant en geldt als ‘invasieve exoot’. Een onaangenaam diertje dat alles opvreet. Naber speelt hem als een agressieve rotzak die het hele gesprek overneemt en Bajema probeert te vernederen.
Intussen heeft Bajema – een van de meest succesvolle podcastmakers van Nederland – de touwtjes strak in handen. De gesprekken zijn geïmproviseerd, maar de scriptlijnen liggen vast. Ze zijn allemaal anders, soms nemen de makers óók het genre van het interview op de hak. Dat maakt Groene oren leuk voor natuurliefhebbers én iedereen die graag even wil lachen.
Iris Pronk
Op safari in je eigen achtertuin met De Vogelspotcast
“Daar loopt-ie!” Vogelaar Arjan Dwarshuis zit in de auto en grijpt z’n verrekijker, het raampje zoemt open. Podcastmaker Gisbert van Baalen zit naast hem, turend door het glas. Ze zien een houtsnip. “Daar loopt er nog een... drie... vijf houtsnippen bij elkaar! Wauw. Wat vet!”
Vogels zijn hot. Niet zo gek, nu we collectief kilometers wandelen en de natuur ontdekken. De ene na de andere vogelgids ligt in de winkel, en inmiddels is er ook De Vogelspotcast. Dwarshuis is wereldrecordhouder met 6852 verschillende gespotte vogels in veertig landen in één jaar (“Je noemt het nooit vogels spotten, maar vogels kijken. Spotten associeer ik met vliegtuigspotten, en dat is toch iets kneuterigs.”). Jeugdvriend Van Baalen kan naar eigen zeggen nog geen kraai van een ekster onderscheiden en is dus de perfecte leerling.
En wij luisteraars gaan mee ‘op excursie’. Begin gewoon in je eigen achtertuin, raadt Dwarshuis aan, of een park dichtbij. Voor Van Baalen is dat het Vondelpark in Amsterdam. “Met de groene papegaai.” Dwarshuis: “Je bedoelt de halsbandparkiet.”
Hun werkwijze is steeds dezelfde: Dwarshuis hoort een vogel en ziet hem dan als eerste. Van Baalen beschrijft hem van snavel tot staart en de expert vult aan waar nodig. “Het is precies een safari”, zegt Dwarshuis. “Je rijdt een stuk, bent aan het scannen, wachten, de spanningsopbouw... Daarom is het de mooiste hobby die er is.”
Een hobby waarvoor je wel een portie geduld moet opbrengen, ook als luisteraar. Toch is het geen moment saai, mede dankzij hun ouwe-jongens-krentenbrooddynamiek. En je steekt er gewoon veel van op, al snel herken je zelf ook de onomatopee van een grutto (‘tididididi grutto, grutto!’) of de ‘psst, psst’ van een baltsende houtsnip. Om het plaatje compleet te maken, hebben ze ook een Instagrampagina.
Luister ook vooral voor de onverwachte weetjes van de vogelexpert (“Een kip is het dichtst bij een T-rex wat jij ooit zult komen, want hun anatomie is bijna gelijk”) en het antwoord op de vraag waarom een specht geen hoofdpijn krijgt.
Dit is echte slow radio, bij uitstek geschikt op vakantie. Vergeet je verrekijker niet!
Helen Verkaik
Perfect voor lange autoritten: Sara’s Mysteries, true crime voor kinderen
Sara de Monchy is ‘verslaafd aan mysteries’. Als klein meisje vond ze een gouden tand op zolder bij haar oma. Sindsdien wil ze alles uitzoeken. “Ik kan het niet helpen, ik laat niet nog een mysterie aan me voorbijgaan”, zegt ze daarover.
Voor Zapp en de NTR maakte De Monchy daarom de podcast Sara’s mysteries. Geïnspireerd op het succes van podcasts over waargebeurde misdaad voor volwassenen, zoals bijvoorbeeld Serial, onderzoekt ze samen met kinderen echte ‘mysteries’ uit hun eigen levens. Een ‘raadselachtige’ portemonnee, een verborgen luik: alles kan aanleiding geven tot een spannend verhaal.
De mix tussen spanning en de alledaagsheid van de verhalen van de kinderen blijkt een schot in de roos. Sara’s mysteries is daarmee een perfecte podcast voor op lange autoritten. De junior detectives professionaliseren bovendien snel, en dat maakt de show behalve spannend ook wel een beetje grappig. “Ik vertrouw niemand hier”, mompelt Lot (10) nadat ze een nietsvermoedende buurvrouw heeft ondervraagd over de eigenaar van een ‘mysterieus’ schuurtje waar misschien wel de gestolen fiets van haar moeder staat.
Sommige afleveringen zijn ook een oefening in verwachtingsmanagement. Niet alle mysteries kunnen natuurlijk een spectaculaire afloop of uitkomst hebben. Andere afleveringen zijn opeens heel ontroerend, zoals die met speurneus Dunyah (11).
Zijn Senegalese vader, die aan schizofrenie lijdt en al jaren uit beeld is, zong vroeger een slaapliedje voor hem waar hij alleen nog maar fonetisch de tekst van kent. Dunyah wil graag weten wat voor liedje het precies was. Dan neemt zijn vader opeens contact op. Het mysterieuze slaapliedje brengt vader en zoon iets dichter bij elkaar. “Normaal is er niet echt iets om over te praten. Nu losten we samen iets op”, zegt Dunyah naderhand.
Er is overigens ook goed nieuws voor de ouders van jonge luisteraars: u hoeft niet bang te zijn dat de kinderen straks in de donkere tent geen oog meer dicht doen. Sara’s mysteries is wel spannend, maar nooit echt eng.
Robin Goudsmit
Alle podcasts zijn te vinden op Spotify en in de ander vertrouwde podcastapps.
Lees ook:
Hoe de Nederlandse podcast een opmars beleeft
De opmars van het luisterverhaal was al niet te stuiten, corona gaf een extra boost. De podcast in vijf trends.
Podcastmaker Chris Bajema duikt in de gele Kanarieboekjes: ‘Je drijft weg naar een wereld die er ooit was’
Op de rommelmarkt vond Chris Bajema een stel naoorlogse Kanarieboekjes. Met titels als Haal meer uit uw leven en Zóó wordt rooken een genot vormen ze heerlijk opbeurend podcastmateriaal.
