Vertalers van literair werk pikken het niet meer en komen in opstand

Literaire vertalers van naam zijn er genoeg in Nederland, denk aan Martin de Haan, Erik Bindervoet en Robbert Jan Henkes, Jeanne Holierhoek, maar dat komt niet altijd doordat ze door hun uitgevers naar voren zijn ­geschoven. Bij uitgaves van gerenommeerde literaire uitgeverijen als De Bezige Bij of Atlas Contact is het online nog weleens even speuren tot je de naam van de vertaler gevonden hebt.

Tegen deze onzichtbaarheid zijn vertalers in opstand gekomen. Annemart Pilon en Martin de Haan presenteerden vorige week een petitie die bepleit dat de naam van de vertaler, ofwel ‘de boodschapper van de wereldliteratuur’, voortaan op het omslag vermeld wordt. De petitie is zo’n 800 keer ondertekend, door vertalers én schrijvers.

Initiatieven om de vertaling en vertaler een steuntje in de rug te geven, waren er al meer, extra vertaalprijzen bijvoorbeeld, zoals de Europese Literatuurprijs – die auteur én vertaler bekroont – en de Filter Vertaalprijs. De vertaalde literatuur, ­zeker die vanuit het Engels, staat ook onder druk, omdat er door jongeren meer in de originele taal wordt gelezen.

Nog belangrijker is het dat de tarieven omhoog gaan

Vertalers Arjaan en Thijs van Nimwegen, vader en zoon, verantwoordelijk voor het in deze bijlage lyrisch besproken, uit het Engels vertaalde Het Snoephuis van Jennifer Egan, ‘een roman vol neologismen’, hebben de petitie nog niet ondertekend, maar dat willen ze best, vertellen ze desgevraagd.

Een halszaak is het alleen niet, belangrijker is het dat de tarieven omhoog gaan. Volgens het modelcontract van de uitgever is dat nu 7 cent per woord. Als het meezit, wordt aangevuld met 11 cent per woord van het Letterenfonds als dat een beurs verstrekt. Daar komt bij dat het werk onder toenemende tijdsdruk geklaard moet worden, ­omdat uitgevers een boek liefst voor het origineel op de markt brengen. Tijd voor bezinning op is er nauwelijks. Al met al frictie genoeg voor nog een petitie.

Nicole Lucas en Jann Ruyters berichten wekelijks over boekennieuws en ander rumoer uit het literaire circuit.