Van raamvisite tot prettester: in dit woordenboek lees je hoe corona onze taal verrijkt

Hoestschaamte, kuchscherm, leunstoelviroloog, lockdownfeestje, prettester, zeepzuil, zoommoe. Deze crisis levert veel nieuwe woorden op. Ton den Boon, taalpublicist en hoofdredacteur van de Dikke Van Dale bracht de vondsten bijeen in ‘De taal van het nieuwe normaal: Corona in 1000 en enige woorden’. Het coronawoordenboek – verrijkt met duidende columns – is zojuist verschenen.

Op 14 maart las Den Boon in drie kranten maar liefst tachtig coronaneologismen. Hij begon ze te verzamelen op zijn weblog taalbank.nl. Al snel stuurden mensen meer termen in. Media merkten zijn initiatief wereldwijd op, van Canada tot Maleisië. Zo maakte een Italiaanse krant zich vrolijk over ons ‘coronakapsel’, ook wel ‘coupe corona’. CNN prees de herkenbare termen skin hunger (huidhonger) en corona jerk (coronahufter).

De nieuwe termen zijn niet allemaal blijvertjes. “Woorden met corona erin zullen snel verdwijnen”, zegt Den Boon. “‘Corona-app’ heeft niet veel kans om te beklijven. Het algemenere ‘surveillance-app’ en ‘Big Brother-app’ wel. Kansrijk is ook ‘lockdown’. Dat woord bestond al wel, maar het zit nu pas echt in ieders hoofd. De potentie zie je aan de vele samenstellingen als ‘jojo-lockdown’ en ‘semi-lockdown’. Denk ook aan ‘thuisisolatie’ of ‘zelfquarantaine’. Die kun je bij een volgende pandemie zo weer gebruiken.”

Zijn favoriet? Den Boon houdt van ‘raamvisite’, een knipoog naar ‘kraamvisite’. Studententaal als ‘quabo’ (quarantaineborrel) en ‘quarrel’ (quarantainescharrel) waardeert hij ook, net als Rutte’s opvallende ‘blokjesverjaardag’ met gespreid bezoek. Maar net als iedereen snakt hij toch het meest naar de ‘corexit’, ook wel ‘covexit’.

Lees ook:

De ‘doodsreutel’ krijgt een tweede leven in het woordenboek

Vibeke Mascini voert actie voor de ‘doodsreutel’, al sinds 2017. Het woord dreigt volgens haar uit de Nederlandse taal te verdwijnen, net als andere termen rondom het levenseinde. “Het is een sluipend proces waardoor de dood steeds moeilijker bespreekbaar wordt”, zegt ze. “Vandaar mijn strijd.”