Van Kaninefaten tot verzetsstrijders

Tijd van jagers en boeren (tot 50 v. Chr.)

Dirk Bracke: Vuurmeisje. Davidsfonds/Infodok, Leuven. ISBN 905908098X; 128 blz. euro 15,95

In de ijstijd was het leven niet makkelijk, blijkt wel uit dit boek. Steen ontdekt een meisje van een rivaliserende stam die zelf vuur kan maken. Hij besluit haar te redden als zijn stam de hare aanvalt.

Peter Dickinson: Kinderen van de maanvalk. Vert. Nan Lenders. Gottmer, Haarlem. ISBN 9025731376; 540 blz.

euro 22,50

Eén Britse auteur op deze lijst, als uitzondering, omdat hij zo'n prachtig, monumentaal jeugdboek over het begin van de beschaving schreef. Dickinson vertelt zeer overtuigend het verhaal van een groep kinderen die door de Afrikaanse savannen trekt en in barre omstandigheden moet overleven.

Tijd van Romeinen en Germanen (50 v. Chr. tot 500 na Chr.)

---------------------------------------------------------

Simone van der Vlugt: De slavenring. Lemniscaat, Rotterdam. ISBN 9056374869; 210 blz. euro14,95

Folkrad is een Kaninefaat en groeit op in het Rijnland, dat gedeeltelijk is bezet door de Romeinen. Na een conflict met hen, wordt hij ontvoerd naar Italië. Als slaaf komt Folkrad bij een heer in Pompeji terecht, waar de vulkaan Vesuvius al gevaarlijk rommelt. Lekker spannend leesboek.

Tijd van Monniken en ridders (500 tot 1000)

---------------------------------------------------------

Agave Kruijssen: Het ros Beyaart & Reinout van Motalbaan. De Fontein, Baarn. ISBN 902611544X & ISBN 9026116497; 140 & 135 blz. euro 12,50.

Agave Kruijssen bewijst de jeugdliteratuur een grote dienst met het optekenen van zogenaamde sprookverhalen. In deze twee delen varieert ze op het verhaal van de vier Heemskinderen. Vroeg-middeleeuwse avonturen, opgeschreven met veel gevoel voor sfeer.

Tijd van steden en staten (1000-1500)

---------------------------------------------------------

Thea Beckman: Kruistocht in Spijkerbroek. Lemniscaat, Rotterdam. ISBN 9060691679; 307 blz. euro 15,95.

Afgelopen jaar terecht één van de vijf genomineerden voor de Griffel der Griffels, de prijs voor het beste jeugdboek aller tijden. Dolf komt via een tijdmachine in de kinderkruistocht terecht, anno 1212. Hij zet zijn moderne kennis in om zieke en gewonde kinderen te genezen. Al gauw ontpopt hij zich tot een echte leider.

Thea Beckman: Hasse Simonsdochter. Lemniscaat, Rotterdam. ISBN 9060695402; 260 blz. euro15,95

Een pittige dame, die Hasse, zoals je ze wel vaker bij Beckman tegenkomt. Nadat ze is getrouwd met de aanvoerder van een troep huurlingen, besluit ze zich niet langer als dame te gedragen, maar als jongen verkleed mee te doen aan overvallen.

Kristien Dieltiens: Olrac. Clavis, Hasselt. ISBN 9068227475; 290 blz. euro19,95

Olrac groeit op bij een roversbende. Als hij erachter komt wat zijn werkelijke afkomst is, besluit hij zijn ouders te gaan zoeken. Een moeizame tocht volgt. Dieltiens kreeg voor 'Olrac' de Prijs van de Kinder- en Jeugdjury Vlaanderen.

Theo Hoogstraaten en Simone van der Vlugt: Victorie! Lemniscaat, Rotterdam. ISBN 9056375881; 240 blz. euro14,95.

Een verhalenboek van twee gerenommeerde schrijvers dat ter gelegenheid van het 750-jarig bestaan van Alkmaar verscheen. In zes verhalen beschrijven de auteurs de intrigerende ontwikkeling van een stad door de eeuwen heen. In Alkmaar zijn veel van de beschreven plekken terug te vinden.

Tijd van ontdekkers en hervormers (1500-1600)

---------------------------------------------------------

Lieneke Dijkzeul: Bevroren tijd. Lemniscaat, Rotterdam. ISBN 9056371258; 276 blz. euro 15,95

Laurens en Jan gaan mee op het schip van Willem Barentsz voor een ontdekkingsreis. Die resulteert, zoals bekend, in de overwintering op Nova Zembla. Dijkzeuls bondige, toegankelijke stijl spreekt grote groepen kinderen aan.

Joyce Pool: Vals beschuldigd. Lemniscaat, Rotterdam. ISBN 9056373196;

152 blz. euro13,95

Het aardige debuut van Pool over de moord op Willem van Oranje. In het begin wat traag, maar later erg spannend omdat hoofdpersoon Job van medeplichtigheid aan de moord wordt verdacht!

Tijd van regenten en vorsten (1600-1700)

-----------------------

Miep Diekmann: Marijn bij de Lorredraaiers. Ploegsma, Amsterdam. ISBN 9025833810; 332 blz. euro15,95.

Marijn wil chirurgijn worden zodat hij genoeg geld verdient om het slavenmeisje Knikkertje vrij te kopen. Als een echte held verzet hij zich tegen de slavernij. Een aangrijpend, belangrijk boek over de koloniale geschiedenis.

Johan Fabricius: De scheepsjongens van Bontekoe. Leopold, Amsterdam. ISBN 9025842410; 398 blz. euro12,50

Een klassieker die niet mag ontbreken, nu weer volop in de aandacht door de aangekondigde verfilming. Ietwat gedateerd, maar als je daar doorheen kijkt, beleef je een reis om nooit te vergeten. Hajo, Rolf en Padde varen uit op Oost-Indië-vaarder Nieuw-Hoorn onder schipper Bontekoe en maken onderweg alles mee: van scheurbuik tot schipbreuk.

Henk van Kerkwijk: Complot op volle zee. Sjaloom, Amsterdam. ISBN 9059430018; 151 blz. euro11,95

Heruitgave van de klassieker. Over een vriendschap op zee, tussen de rijke joodse koopmanszoon Isaüc en de arme Derck. Samen ontdekken ze dat een groep matrozen kwade plannen heeft.

Lydia Rood: Anansi's web. Leopold, Amsterdam. ISBN 9025843964; 343 blz. euro15,95

Zeker één van Roods beste boeken. Een mooi uitgewerkt relaas over de slavenhandel die Nederlanders dreven tussen Ghana en Suriname.

Tijd van pruiken en revoluties (1700-1800)

--------------------------------------------------------

Sanne de Bakker: De kleine Mozart op wereldreis. Van Goor, Amsterdam. ISBN 9000035813; 186 blz. euro 16,95. Inclusief cd

Niet erg goed geschreven, maar dit boek geeft jongere kinderen wel een goed beeld van de tijd waarin wonderkind Wolfgang Mozart door Europa reisde. Samen met zijn vader, moeder en zusje treedt Mozart op voor koningen en koninginnen. De familie doet ook Nederland aan.

Ton van Reen: De bende van de Bokkenrijders. De Geus, Breda. ISBN 9044501895; 604 blz. euro 22,50

Een dikke omnibus met de boeken over de Bokkenrijders, een bende die in de tweede helft van de 18de eeuw in Limburg strijdt tegen armoede en onrecht. Boerenzoon Mathijs raakt betrokken bij de mysterieuze bende.

Tijd van burgers en stoommachines (1800-1900)

---------------------------------------------------------

Benny Lindelauf: Negen open armen. Querido, Amsterdam. ISBN 9045100924; 250 blz. euro14,95

Winnaar van de Thea Beckmanprijs 2004. Lindelauf gebruikt de 19de eeuw vooral als decor, het verhaal zelf houdt niet direct verband met een historische gebeurtenis. Een Limburgse familie komt in een geheimzinnig, oud huis buiten de stadsmuren te wonen en ontdekt het verhaal erachter.

Simone van der Vlugt: Zwarte Sneeuw. Lemniscaat, Rotterdam. ISBN 9056372912; 191 blz. euro14,95

Simone van der Vlugt neemt haar lezers boek mee naar het mijnwerkersleven in Kerkrade van 1845. Emma is pas veertien, maar moet toch met haar familie de kolenmijn in. Een vriendschap uit onverwachte hoek helpt haar het ondergrondse leven te ontvluchten.

Tijd van wereldoorlogen (1900-1950)

---------------------------------------------------------

Peter van Gestel: Winterijs. De Fontein, Baarn. ISBN 902611740X; 250 blz. euro14,98

Een sfeervol, subtiel verteld verhaal dat vele prijzen in de wacht sleepte. Thomas raakt bevriend met Zwaan, een eigenaardige jongen wiens familie getekend is door de oorlog. Van Gestel suggereert meer dan hij vertelt -en daardoor komt het boek juist zo hard aan.

Evert Hartman: Oorlog zonder vrienden. Lemniscaat, Rotterdam. ISBN 9056375202; 295 blz. euro15,95

Bij verschijning een baanbrekend boek, omdat Hartman het NSB-perspectief kiest. Arnolds vader is NSB'er en hijzelf zit bij de Jeugdstorm. Toch begint Arnold te twijfelen aan de denkbeelden die hem worden voorgeschoteld.

An van 't Oosten: De oorlog van Sophie. Davidsfonds/Infodok, Leuven. ISBN 9059081072; 146 blz. euro14,95

Nieuw boek over de Tweede Wereldoorlog. Verteld vanuit het interessante perspectief van een vijfjarig meisje. Sophie maakt in een volkse buurt in Den Haag de hongerwinter mee. Vooral de afwezigheid van haar vader, die is opgepakt, maakt het moeilijk.

Jan Terlouw: Oorlogswinter. Lemniscaat, Rotterdam. ISBN 9060691180; 179 blz. euro14,95

Jan Terlouw kreeg een Gouden Griffel voor dit boek. De 15-jarige Michiel raakt in de laatste winter van de Tweede Wereldoorlog betrokken bij het verzet. Gevaarlijke opdrachten moet hij alleen volbrengen. Soms bloedstollend spannend.

Anne de Vries: Reis door de nacht. Callenbach, Kampen. ISBN 9026635338; 515 blz. euro15,90.

Een boek dat vanwege zijn klassieke status niet mag ontbreken. Volgens sommigen een draak, voor anderen een absolute favoriet. De Vries vertelt het oorlogsverhaal van de familie De Boer, die actief is in het verzet.

Tijd van televisie en computer (1950-2000)

---------------------------------------------------------

Guus Kuijer: Het boek van alle dingen. Querido, Amsterdam. ISBN 9045100657; 102 blz. euro11,50

Guus Kuijer vertelt over de beklemmende, burgerlijke sfeer van de jaren vijftig, waarin de eerste stappen naar secularisering worden gezet. Thomas groeit op in een streng-christelijk gezin, waar vader als een ware tiran over heerst -met het woord van God als wapen. De vrijgevochten buurvrouw laat Thomas zien dat er meer op de wereld is dan zijn vader wil doen geloven.

Jan Terlouw: Oosterschelde, windkracht 10. Lemniscaat, Rotterdam. ISBN 9060692799; 186 blz. euro14,95.

Anne woont op het Zeeuwse eiland Goeree Overflakkee en heeft verkering met Henk. Door de overstroming in 1953 verliest ze haar dorp en enkele familieleden. Het tweede deel van het boek is minder geslaagd dan het eerste. Het speelt 20 jaar later, als de kinderen van Anne en Henk strijden tegen de komst van de Oosterscheldedam. Een informatief verhaal, maar wel erg politiek getint.