Wat is een wortelbroek? Waarom zitten er gaatjes in Crocs-schoenen, en is een uilenbril vooral voor hippe vogels? Een vrolijk modeboek, speciaal voor kinderen, geeft antwoorden.
Auteur en modejournaliste Natasja Admiraal (1986) maakte iets bijzonders: een modelexicon speciaal voor kinderen. En het is ook nog eens een heus boek dat je kunt vasthouden en doorbladeren: Mode ABC, van All Star tot zonneklep. Daarin neemt ze nieuwsgierige kinderen die meer willen weten over mode mee op ontdekkingstocht. Wanneer werd de minirok geïntroduceerd bijvoorbeeld, en waar komt het woord ‘onesie’ vandaan? Admiraal vertelt over de ins en outs van een lange stoet woorden die iets met mode te maken hebben.
Pied-de-poule of pied-de-coq?
Jarenlang verzamelde ze ‘modewoorden’ en bijpassend beeldmateriaal. Dat resulteerde in een digitale kennisbank (mode-abc.com). Inmiddels staat de teller op zo’n 2000 lemma’s. Voor dit boek maakte ze daaruit een selectie van ongeveer 250 items, gemiddeld tien per letter. Ze koos voor wat ze in haar voorwoord omschrijft ‘de wonderbaarlijkste, mooiste, bizarre of juist doodgewone’ kledingstukken, accessoires en materialen.
Op een speelse en luchtige manier deelt ze weetjes over eigentijdse items zoals naveltruitjes, sneakers en vriendschapsbandjes. En maakt ze het verschil tussen een Brabants bontje (blokjes) en een Burberry-ruit in één oogopslag helder. Net als tussen een pied-de-coq- en een pied-de-pouledessin. De eerste, een hanenpoot, heeft grotere motiefjes dan die van een kip. Ook de subtiele overeenkomsten tussen een gymp en een skateschoen, en een politiepet en een schipperspet worden duidelijk.
Knoeien in je plooikraag
Evengoed is er aandacht voor ‘ouwe meuk’ zoals een mof, plooikraag, wambuis en harnas. Ook die woorden krijgen een humoristische benadering. Zo wordt de mof de dodo onder de accessoires genoemd; die is eveneens uitgestorven. En netjes soep eten zonder knoeien terwijl je hand over een brede plooikraag moet, is natuurlijk best een uitdaging. Elk onderwerp krijgt een kort tekstje met achtergrondinformatie of een grappige anekdote, quizvraagje of knutseloptie.
Admiraal zet humor veelvuldig in, kinderen gaan ongetwijfeld gniffelen als ze bij het woord ‘yogabroek’ lezen dat er een yogaoefening met de naam ‘wind bevrijdende houding’ bestaat. “Huh wát, wind? Als in: scheet?” Ja die wind dus. En ze vinden het geheid lachwekkend dat middeleeuwers houten plateauzolen droegen om geen vieze voeten te krijgen in de straten die vaak vol lagen met ‘modder, poep en pies!’ Of dat een witte Noorse trui met kleine zwarte stipjes in het Noors een ‘luizenjasje’ wordt genoemd.
Wordfeud winnen met ‘qaspeq’
De frisse en geinige foto-illustraties van grafisch ontwerper Jelle Post maken het bladeren en lezen extra aantrekkelijk.
Maar ook volwassenen zullen iets uit opsteken. Want wie staat er ooit bij stil dat superhelden vaak een cape dragen? Batman, Superman en Harry Potter kunnen inderdaad niet zonder. Of dat bij de in 1970 geïntroduceerde moonboots oorspronkelijk de linker- en rechtervoet hetzelfde waren. En dat vroeger aan het breipatroon van hun schipperstrui was te traceren waar aangespoelde vissers vandaan kwamen.
Wellicht kunnen modewoorden ook helpen om woordspelletjes zoals Scrabble en Wordfeud met glans te winnen. Vaak vormt het wegleggen van de Q een probleem. Dit boek weet er wel raad mee. Zoals met qaspeq. Het digitale Wordfeud herkent het niet, maar het is toch echt een bestaand woord. Dit in Alaska gedragen kledingstuk met een capuchon en voorvak lijkt trouwens verdacht veel op onze hoodie. Een queenie is een schoen met een puntneus en een laag hakje, en de quechqemitl een Mexicaanse poncho. En ooit geweten dat die strakzittende jurk met zijsplitten, hoog boordje en schuine sluiting die serveersters in een Chinees restaurant weleens dragen, een qipao heet? Als dat geen punten scoort!
Natasja Admiraal
Mode ABC, van All Star tot Zonneklep
Waanders; 160 blz. € 24,95
Lees ook:
Met dank aan de jaren tachtig: één kledingstuk, heel veel outfits
Nu minder kleding kopen het credo is, kan ‘modulaire mode’ misschien eindelijk weer doorbreken: kledingstukken die in een handomdraai een andere outfit opleveren. Ze hebben hun wortels in de jaren tachtig.
