Trouw tot de muziek stopt
In vijf jaar tijd is TrouwAmsterdam uitgegroeid tot een van de beste plekken ter wereld om te genieten van techno, house en dance. De laatste keer dansen kan op 3 januari. Dan stopt de muziek.
Nog zes nachten Trouw. Nog zes nachten rijen mensen, onder die grote oranje letters langs het pand aan de Amsterdamse Wibautstraat, het oude gebouw van deze krant. Nog zes nachten eten, drinken, kunst in de kelder. Nog zes nachten het beste gestamp, gedreun, gefeest, dat het Amsterdamse nachtleven te bieden heeft. En dan stopt de muziek.
Internationale faam
Het voormalige gebouw van onder meer deze krant werd in 2009 het tijdelijke onderkomen van de club, die vijf jaar later is uitgegroeid tot toonaangevende toevoeging aan het Amsterdamse uitgaanscircuit. Ook internationaal prijkt Trouw hoog op de to-do-lijstjes van nachtdieren: club Trouw heeft minstens zo'n aantrekkingskracht voor internationale ravers als de befaamde technotenten in Berlijn.
En nu gaat het dicht. Het was altijd al een tijdelijk onderkomen, het pand krijgt een nieuw leven als studentenhotel. Als in de vroege uurtjes van zondag 4 januari de laatste bastonen wegsterven, kan TrouwAmsterdam met recht worden bijgeschreven naast namen als Mazzo, Roxy of iT.
Dat had Olaf Boswijk in den beginne niet kunnen bedenken. Maar soms vallen dingen gewoon goed. Het geluid. De uitstraling van de ruimte. De eigenzinnige en sterke programmering. Het publiek. Het altijd geloven in je eigen concept - en dus je eigen gelijk. Dat verklaart samengevat het succes van clubeigenaar Boswijk (36), die begin 2009 met een stel gelijkgestemden de club begon.
Dat groepje kwam voort uit Club 11, op de elfde verdieping van het oude postgebouw, naast Amsterdam Centraal, dat eind 2008 tegen de vlakte ging. "Ook een tijdelijk project, waarbij we probeerden kunst, muziek en nachtleven op een eigentijdse manier samen te voegen. We hadden allemaal het gevoel dat dat verder moest. En toen we jullie oude gebouw zagen, waren we direct verliefd. Zo'n raar industrieel betonblok. Maar met zo veel karakter. Als een van de eerste dingen hebben we het geluidsysteem opgezet. Toen hadden we zoiets van wauw, dat klinkt wel echt goed."
Akoestiek
Beneden stond vroeger de drukpers van de Perscombinatie. De ruimte was ontworpen om geluid binnen te houden. Door geldgebrek is er in die begindagen nauwelijks aan het interieur gesleuteld, vertelt Boswijk. "Gelukkig, want hoe meer muren je breekt, hoe meer isolatie en akoestiek je weghaalt. We hadden een startbudget van 350.000, we deden alleen het broodnodige, zoals het bouwen van nooduitgangen." Uiteindelijk is Trouw overigens pas op het eind winstgevend geworden. Boswijk: "In oktober hebben we al onze schulden kunnen afbetalen."
Die grote oranje letters lieten ze gewoon op het dak staan. "Wij noemden het meteen Trouw. Het klonk goed. Ik ben met Willem Schoonen gaan praten (destijds hoofdredacteur, red.) en met de uitgever." De naam mocht worden gebruikt, vooral omdat toen nog het plan was dat de club er niet veel langer dan anderhalf jaar zou zitten.
Inmiddels vragen mensen op feestjes aan jonge redacteuren van deze krant of ze misschien gastenlijstplekjes kunnen regelen. "Andersom ook hoor: wij worden regelmatig gebeld door mensen die de krant niet hebben ontvangen."
Dat tijdelijke was altijd de bedoeling. Dat geeft energie, denkt Boswijk. "Je kunt je sneller aanpassen aan de heersende cultuur. Iets maakt meer impact wanneer het er maar even is. En ach, uiteindelijk is alles vergankelijk. Dan kun je maar beter de controle hebben over je eindpunt. Dat zorgt voor een bundeling van energie."
Stoppen op je hoogtepunt, want inderdaad: toen het slotweekend in de voorverkoop ging crashten de servers van trouwamsterdam.nl. Dat snelle uitverkopen vindt Boswijk jammer: zo'n voorverkoop neemt een zekere spontaniteit weg. Het is balen om mensen teleur te stellen die aan het begin van de avond besluiten uit te willen. Daarom experimenteerde Trouw in januari met het stopzetten van die voorverkoop. Door de lange wachtrijen die dat aan de deur opleverde draaiden ze de maatregel na enkele maanden terug.
Nog zoiets: het fotografieverbod - 'mensen moeten lekker in het moment' en niet constant met selfies bezig zijn. En dat deurbeleid is ook zoiets waar sommigen misschien wenkbrauwen van optrekken. Maar Boswijk vindt dat overdreven, en zegt altijd zo gastvrij mogelijk te zijn geweest. Trouw is er voor jou.
Wat laat Trouw achter? Dat moeten anderen maar bepalen, zegt Boswijk. "Ik hoop dat Trouw herinnerd wordt als een plek die oprecht en met hart en ziel deed waar het in geloofde. Als we maar niet een van de vele anonieme clubs zijn die komen en gaan. Dat is wel gelukt, denk ik. Wij hebben een niche gevonden gebaseerd op wat wij zelf te gek vinden. Wat wij mooie muziek vinden, mooie kunst, lekker eten. Door daar consequent aan vast te houden, heeft het iets krachtigs gekregen."
"Allerlei factoren bepalen hoe zoiets zich ontwikkelt. De 24-uursvergunning bijvoorbeeld, of de samenwerking met het Stedelijk Museum, de culturele component. Wat betreft de muziek: we houden vast aan namen die ooit onbekend waren. Er zijn artiesten die destijds bij ons in Club11 een thuis hadden, maar nooit ergens anders werden geboekt. En dat zijn nu grote sterren, zoals Dixon, waar alle festivals achteraan zitten."
Let wel: dat zijn niet de plaatjes-draaiende namen die de hitlijsten bestormen en in privéjets de wereld rondvliegen. De grootverdienende Hardwells, Guetta's of Calvin Harrissen van deze wereld zul je niet in Trouw aantreffen. Boswijk: "Als ik aan mijn oma moet uitleggen wat het verschil is tussen Armin van Buuren en wat in Trouw wordt gedraaid, kom je gauw in de problemen. Maar als je van onze generatie bent, dan voel je duidelijk het verschil."
Lachen en huilen
Iets als Trouw komt niet meer terug, maar de leegte die het achterlaat zal Amsterdam heus wel opvullen. Door dezelfde mensen? Wie weet. Boswijk gaat in elk geval zelf eerst een jaartje met zijn vrouw op reis.
Zondag 3 januari is de laatste openbare avond. "Dat heb ik al eens met Club11 meegemaakt. Dat wordt lachen en huilen tegelijk. Alle emoties op één avond. Daar gebeuren ook altijd gekke dingen. De volgende dag hebben we nog een bijeenkomst met al het personeel. Dan gaan we alles wat nog achter de bar staat opdrinken, alles wat in de koelcel ligt opkoken."
En dan, het allerlaatste moment. "Wanneer wij hier de deur dichtdoen, breken de sloopmachines door het dak. Dat wordt moeilijk. Dat is echt het afscheid. Wat overblijft zijn herinneringen, vriendschappen en relaties. Als je met mensen spreekt over de grote clubs van vroeger, Mazzo of Roxy, krijg je het gevoel dat ze onderdeel waren van iets bijzonders. Een plek waar ze thuiswaren en gelijkgestemden ontmoetten. Ik denk dat Trouw dat ook was."
De laatste clubnachten in Trouw zijn uitverkocht, maar voor de allerlaatste avond op 3 januari zijn die dag alleen tickets verkrijgbaar aan de deur. Voor een overzicht van vijf jaar TrouwAmsterdam is er nu Het Trouw Boek.
Een symbiose tussen muziek, publiek en organisatie
Jan Pieter Kind (25), dj, vaste klant, organiseert avonden in Trouw
"Trouw gaat niet voor de gebaande paden. Mensen die in Trouw komen zijn op zoek naar verrassing, spanning, meer dan in andere clubs. Dansen in Trouw is een vorm van meditatie. Als ik op de dansvloer sta, maak ik mijn hoofd leeg. Wat mij betreft werken techno en house daar heel goed bij. Veel meer dan bijvoorbeeld commerciële dance, is het in Trouw veel meer de golfbeweging dan de piekbeweging waar dj's mee bezig zijn. En het zijn de juiste mensen erachter, de combinatie met de plek maakt Trouw zo goed."
"De club ging net open toen ik in Amsterdam kwam wonen. Eindelijk echt goeie, vernieuwende muziek. Het was echt een snoepwinkel. De aantrekkingskracht van Trouw komt door een sterke programmering die heel goed de balans vindt tussen het muzikale en puristische aspect. Dat spreekt mensen aan. De ruimte is ook uniek, die heeft een hele warme uitstraling, het voelt gelijk als een huiskamer. Het is ondanks dat industriële helemaal niet kil. Dat maakt de plek bijzonder. En onvervangbaar. Er worden opvolgers genoemd, maar die gaan niet komen. En dat is goed, want zo kan er weer iets heel nieuws ontstaan."
Aron Friedman (35), redacteur bij VICE en THUMP, platform voor elektronische muziek
"Een van de mooiste momenten die ik in Trouw meemaakte was toevallig een paar weken terug. Op een soiree van Henrik Schwarz, waar alles samenkwam wat je van een goeie club verwacht. Een symbiose tussen muziek, publiek, en mensen die het organiseren. Zo'n moment dat iets groters ontstaat dan de som der delen. Iedereen heeft behoefte om deel uit te maken van iets dat groter is dan zijzelf. Dat kan een kerk zijn, of een voetbalclub. En bij Trouw-gangers is dat de muziek: de techno die voor een gevoel van verbondenheid zorgt. Wat zorgt dat je boven jezelf uitstijgt. Ik heb het nodig om dat af en toe te voelen, het geeft heel veel energie."
"Zoiets lijkt heel spontaan te verlopen maar er zijn zo veel details die zorgen voor een geslaagde avond, en de mensen achter Trouw hebben dat altijd goed in de gaten gehad. De portiers, het barpersoneel, de omgeving, de rookruimte: daar zit allemaal een gedachte achter. Trouw moest zich na Club11 opnieuw bewijzen, dat heeft even geduurd. Maar ze hebben altijd stug hun visie doorgedrukt, soms tegen beter weten in, maar het heeft zijn vruchten afgeworpen."
"Over het verdwijnen van Trouw kun je moeilijk triest zijn, want dat was onvermijdelijk. Zo'n plek is nu eenmaal vergankelijk. Ongetwijfeld komt er een nieuwe incarnatie, maar dat zal iets compleet anders zijn. Dat is het mooie."
Job Jobse (25), draaide zijn eerste plaatjes op 'plee-raves' in de wc's van Trouw, nu internationaal doorgebroken
"Belangrijk voor het succes van Trouw was dat een steeds hechtere groep bleef terugkomen. Dat had tijd nodig, Trouw heeft op de rand van faillissement gestaan. Maar inmiddels kun je spreken over een generatie-Trouw, mensen die voor het eerst uitgingen, daar hun smaak hebben ontwikkeld en vrienden hebben ontmoet.
"Wat hielp om het zo hecht te maken is dat één iemand zijn visie heeft doorgevoerd, in alles wat er binnen het bedrijf gebeurt, in de muziek, het restaurant, de kunstavonden. Olaf Boswijk heeft een plek gecreëerd waarmee mensen zich kunnen identificeren. Ondanks totaal verschillende avonden, is Trouw zo neergezet dat als je er eenmaal was geweest, en het tof vond, je altijd een te gekke avond zou hebben."
"Belangrijk is dat mensen vooral naar Trouw komen voor de muziek, niet per se om stoom af te blazen na een week hard werken. Het publiek staat van begin tot eind gericht te luisteren. Dat maakt de zaal tot één geheel, waarmee je als dj hoogtepunten kunt bereiken. Als dj wil je met een plaat of mix iets bereiken, en vaak valt niemand dat op. Maar in Trouw is dat juist tegenovergesteld, waardoor je als dj kunt plannen hoe een avond verloopt. Ik durf wel te zeggen dat Trouw daar vrij uniek in is. Ik hoop dat al die gelijkgestemden elkaar weer kunnen vinden."
