Trans man Ky krijgt Pride Photo Award voor zelfportret met broertje

‘Twee zwarte jongens die uitgroeien tot zichzelf.’ Zo luidt de ondertitel van het bekroonde zelfportret dat vanaf vandaag te zien is op de Pride Photo Tentoonstelling 2023 in Amsterdam, in de open lucht op de IJpromenade. De openbare expositie blijft daar een maand te zien en trekt vervolgens door alle provincies.

Het winnende beeld toont de 20-jarige trans man Ky Smiley en zijn 5-jarige broertje Kysaan uit Ohio. Ky werd geboren in het lichaam van een meisje. Vorig jaar onderging hij een geslachtsveranderende operatie. Drie weken later nam hij de foto. Als je goed kijkt, zie je nog de littekens rond de tepel.

Ky stuurde zijn portret in naar Pride Photo, de jaarlijkse internationale fotowedstrijd voor beelden met een lhbtiq+-thema. Er kwamen ruim 5600 inzendingen binnen van over de hele wereld, twee keer zoveel als vorig jaar.

‘Kwetsbaar en eerlijk’

Dit beeld sprong eruit, vertelt Samira Damato, gastcurator en lid van de vakjury. “Je maakt meteen oogcontact met de fotograaf. Je wordt het beeld ingetrokken doordat het zo kwetsbaar en eerlijk is.” De foto gaat over acceptatie, vervolgt ze. “Ky’s hele familie zat erbij toen hij de foto maakte. Ze steunen hem in zijn transitie en hebben hem na de operatie verzorgd.”

Ky maakte het beeld als opdracht voor school, maar durfde het uiteindelijk niet te laten zien. Toen hij hoorde dat hij de wedstrijd had gewonnen, nam zijn zelfvertrouwen enorm toe, vertelt hij in een geluidsfragment dat je bij de foto kunt beluisteren. Hij nam het portret alsnog mee naar school en werd vervolgens door iedereen omarmd.

“De foto roept de vraag op hoe je zo’n transitie uitlegt aan je jonge broertje”, zegt Hein-Jan Keijzer, Pride Photo-directeur. “Maar je ziet ook dat het eigenlijk iets heel normaals is. Je hoeft er niet zo moeilijk over te doen.”

De tentoonstelling bestaat uit twintig grote panelen met foto’s die de bezoeker aan het denken zetten over de diversiteit van seksuele voorkeuren en gender. Soms is het ellendig. Het gaat bijvoorbeeld over geweld tegen transgender personen. En over Oekraïne, waar onder Europese invloed wetgeving in de maak was om lhbtiq+-ers beter te beschermen. Keijzer: “Dat proces ligt nu stil door de oorlog.”

Maar er zijn ook volop positieve ontwikkelingen te zien. Op Cuba gaf de komst van het homohuwelijk bijvoorbeeld een grote sociaal-economische impuls aan de lhbtiq+-gemeenschap. De bijbehorende foto van een ‘Havana dragqueen’, gehuld in een strakke, knalblauwe glitterjurk, spreekt boekdelen.

De tentoonstelling loopt nog tot eind januari.

Lees ook:

Ernest Cole, fotograaf van de apartheid, schudde de wereld wakker

De zwarte fotograaf Ernest Cole bracht als eerste de apartheid in Zuid-Afrika in beeld en ondermijnde zo het regime. In het fotomuseum Foam maakt de kracht van zijn werk nog altijd indruk.