Theaterfestival Boulevard toont ongemakkelijk en prikkelend theater

Nou was het festival altijd al gezellig, met het festivalhart op het lommerrijke plein De Parade, waar kleinschalig theater samenkomt met fijn eten en drinken en verrassende straatacts. Maar de afgelopen jaren is het festival verder uitgegroeid, zowel in de diepte als de breedte.

De (internationale) programmering is uitgebreid, het randprogramma ambitieus, de door de kunstwerken opgeroepen vragen soms ongemakkelijk maar vooral prikkelend. Boulevard nodigt het publiek kortom uit om uit zijn comfortzone te komen.

Daarom staat nu op het festivalplein de 'Block Box', een drietal bijzondere ruimtes, ontworpen door de veelgeprezen theatervormgever Theun Mosk. De geometrisch gevormde ruimtes zijn roze, geel en zwart met groen. Gekke objecten die de verbeelding prikkelen op het ook wat kneuterig gezellige plein. Binnenin zijn drie kleine indringende voorstellingen te zien.

United Cowboys toont in 'In Case' een grote plastic bubbel met vier dansers, te midden van een berg kleding en pruiken. Ze bewegen heftig, compromisloos, zwetend en naakt. De live gemaakte soundscape voert van Rave-party naar bijna-orgie, van zweverige zeegeluiden naar dierlijk oerwoud. Slechts het plastic van de bubbel scheidt de dansers van het publiek, dat als legale voyeuristen verwonderd toekijkt.

Verward verhaal

Verwonderlijk is ook Solaris, de installatie van Alexandra Broeder en Willemijn Zevenhuijzen in de gele box. Nou ja, niet alleen verwonderlijk, ook warm, zacht, grotachtig en vooral heel duister. Met een koptelefoon op, luisterend naar een meisje dat een enigszins verward verhaal vertelt over het schemergebied waarin zij zich bevindt, wordt de inktzwarte ruimte een vormloos universum, waarin tijd en plaats er niet meer toe doen. Een intrigerend project dat verder uitgewerkt mag worden.

In de derde box staat een al even eigenzinnig universum, ditmaal wel met duidelijke contouren. 'Waldeinsamkeit' van de Vlaamse theatermaker Benjamin Verdonck toont hier een soort huiskamertoneeltje met rechte vormen, licht en duister. Een miniatuur 'Wunderkammer' van hout, met panelen, schuifjes en touwtjes. Met die objecten toont Verdonck een reeks basiscoördinaten van het theater: op en af, licht en donker, groot en klein, dichtbij en veraf, kleur en kleurloos, court en jardin. Zo wordt meditatieve toestand opgewekt die je meezuigt in een bewegend abstract kunstwerk, geladen met betekenis en associaties.

Liefhebbers van abstract theater kunnen overigens ook hun hart ophalen bij 'Big bears cry too' van de Vlaamse Miet Warlop. Met bizarre maar alledaagse objecten en bijzondere special-effects prikkelt deze zeer onconventionele maakster de verbeelding op ongekende wijze.

Rol van vrouwen

Naast experimenteel theater, is er op Boulevard ook theater van de gevestigde orde. Verboden gebied: 'Vrouw in niemandsland' heet de voorstelling van Johan Simons, met tekst van Erwin Mortier en spel van Elsie de Brauw. Simons, voormalig artistiek leider van onder meer NTGent, maakte deze monoloog over de rol van vrouwen in de Eerste Wereldoorlog.

Het verhaal dat De Brauw vertelt is fascinerend: ook vrouwen zoals hoofdpersonage Nell, die de verminkte lijven van Engelse soldaten vervoerden van slagveld naar hospitaal, blijken ernstig getraumatiseerd door al het leed dat ze moeten doorstaan. En dat alles om moeder en vader trots te maken en aanzien te verwerven met een eremedaille. Het is een indringend verhaal.

Jammer is alleen de bijna barokke manier waarop De Brauw Nell speelt, trillend en bevend van de stress. De ietwat kitscherige vormgeving (kapotte bruidsjurk, rode loper, op de achtergrond in gouden lijst een video van bijna huilende kleuter die heel langzaam tot een soldaat 'morft') helpt ook zeker niet mee. Zo blijft Verboden gebied een verhaal van lang geleden, niet iets van ons allen.

Nuchter en afstandelijk

Milo Rau, de opvolger van Simons bij NTGent, weet de actualiteit wel aan te raken. In 'Compassie. De geschiedenis van het machinegeweer' vertellen actrices Olga Muak en Els Dottermans een ongemakkelijk verhaal over de recente geschiedenis: ze koppelen de vluchtelingenstroom uit Syrië aan de massamoorden in Rwanda en Congo tussen de Hutu's en de Tutsi's in de jaren negentig. Op onnavolgbare wijze verbinden Muak en Dottermans hun persoonlijke relaas aan een fictief, maar op harde feiten gebaseerd verhaal. Alsof ze een lezing houden, zo nuchter en afstandelijk en (schijnbaar!) zonder effectbejag vertellen ze over hun trauma's en de gruwelen die ze hebben doorstaan. De duizenden moorden, de verkrachte vrouwen, de immense genocide die nog altijd wordt gebagatelliseerd. Compassie blijkt een betekenisloos begrip en schuld een ongrijpbaar monster. 'De geschiedenis van het machinegeweer' is confronterend, soms lelijk en ongemakkelijk theater zonder antwoorden.

In case

United Cowboys
★★★★☆

Solaris

Alexandra Broeder en Willemijn Zevenhuijzen
★★★☆☆

Waldeinsamkeit

Benjamin Verdonck
★★★★☆

Verboden gebied: Vrouw in Niemandsland

Johan Simons/Elsie de Brauw/Erwin Mortier
★★★☆☆

Compassie. De geschiedenis van het machinegeweer

NTGent/Milo Rau
★★★★★

Lees ook:

Buitenlucht inspireert klassieke muzikanten tijdens Wonderfeel

Op een festival luister je anders naar klassieke muziek. Weg is de beleefdheid tegenover musici en medebezoekers. Maar ontspannen is het wel,zo bleek dit weekend op Wonderfeel.

Hoe klinken de Amsterdamse bruggen en wat voor muziek past er het best bij?

De stad herbergt tal van locaties die zich lenen voor meer dan alleen hun primaire functie. Harpiste en theatermaker Iris van der Ende gaat schatgraven onder de Amsterdamse bruggen.