Review
Succes Wilde Zwanen brengt Jung Chang terug in Nederland
Alhoewel al drie jaar geleden het eerste druk van het boek 'Wilde Zwanen' van de Chinese schrijfster Jung Chang verscheen, blijft het boek in Nederland populair. Meer dan 250 000 exemplaren zijn er inmiddels verkocht, en daarom haalde uitgeverij 'De Boekerij' de schrijfster met haar moeder opnieuw naar Nederland. Gisteren brachten zij een bezoek aan een volgepakt Theater Romein in Leeuwarden, op uitnodiging van het Centrum voor Ontwikkelingssamenwerking(COS).
'Wilde Zwanen' is verhaal van drie dochters van China, zoals Chang het zelf noemt. Zij beschrijft de geschiedenis van haar grootmoeder, moeder en haarzelf. Het is een roerig familieportret. Haar grootmoeder was concubine van een belangrijke Chinese generaal, haar moeder een overtuigde communiste, maar ook slachtoffer van de desastreuze Culturele revolutie. De schrijfster zelf groeide ook op in de tijd van het rode boekje, uniseks en Mao-verering.
Jung Chang, haar ouders, drie broers en zus kregen op alle mogelijke manieren te maken met de onderdrukking van het regime. Strafkampen, geestelijke en lichamelijk marteling waren lange tijd normaal, terwijl de hele familie als gevolg van die culturele revolutie uit elkaar geslagen werd. Voordelen waren er in eerste instantie ook, omdat de familie aan het begin van het tijdperk van Mao vooraanstaande communisten waren. Inmiddels is de vader onder invloed van het regime overleden, wonen haar moeder en zuster nog steeds in China, maar zijn haar drie broers en Jung Chang zelf uit China vertrokken.
“Ik heb dit boek geschreven”, vertelt Chang, “omdat mijn moeder op een van haar bezoeken aan Engeland mij de hele geschiedenis van haar en mijn grootmoeder heeft verteld. Zij wilde dat ik alles zou snappen. Door het succes van het boek is het wel zo dat velen onze familiegeschiedenis nu proberen te begrijpen.”
Het boek van Jung Chang is nog steeds niet officieel toegestaan in China. Via de post en binnensmokkelen is 'Wilde Zwanen' vooral bij de intellectuelen goed bekend. Toch zou Chang graag zien dat het boek door alle lagen van de bevolking gelezen wordt. “Hoewel intellectuelen mijn boek veel lezen, wil ik graag dat mensen op het platteland bekend worden met het boek. Zolang dit niet officieel toegestaan is, zal dat echter niet gebeuren.”
Dit is ook een reden voor de schrijfster om niet terug te keren naar haar geboorteland. “Hoe zou ik in een land kunnen wonen, waar mijn eigen boek verboden wordt? Bovendien heb ik mijn leven nu in Engeland, waar ik getrouwd ben met een Engelsman.” Chang komt nog wel elk jaar terug in China. Ze heeft net een lang bezoek achter de rug omdat ze momenteel werkt aan haar nieuwe boek: een biografie over Mao. Veel mensen uit China helpen haar met het schrijven van het boek.
De verhouding moeder-dochter is ondanks de grote afstand nog steeds goed. Bij uitnodigingen uit het buitenland wordt ook vaak haar moeder uitgenodigd. Recent zijn beiden naar Japan geweest voor de promotie van 'Wilde Zwanen' en na Nederland volgt er ook nog een bezoek aan Hongarije.
Dat Chinese vrouwen zich zo goed over ellende heen kunnen zetten, verklaart Chang uit de omstandigheden waarin ze veelal verkeren. “We moeten wel vergeten. Een groot doorzettingsvermogen typeert de Chinezen misschien wel.” Haar moeder voegt daaraan toe, dat een leven met ups en veel downs ook zijn voordelen kan hebben. “We hebben ook geleerd om ontberingen te doorstaan.”
