Stof ligt voor het oprapen op Caraïben

De literaire bloei van de Caraïben is eigenlijk een wonder. Pas omstreeks de tweede wereldoorlog begon de literatuurproduktie, die haar inspiratiebron vond in het eigen gebied. Daarvoor imiteerde men de Europese voorbeelden.

Het wonderlijke van het gebied is dat de voorouders van bijna alle inwoners geïmporteerd zijn: Europeanen, Afrikanen, Indiërs, Chinezen en Javanen onder anderen. Geen gebied ter wereld heeft zo'n lange geschiedenis van kolonisatie, raciale en culturele vermenging. De schrijvers zijn erdoor gefascineerd, want de romanstof ligt voor het oprapen.

Rutgers heeft een keus gemaakt uit bestaande vertalingen van Spaans-, Frans- en Engelstalig Caribische werken. Naast deze zestien fragmenten geeft hij elf Nederlandstalige Caribische verhalen. Zo bestrijkt hij een breed spectrum, dat toch steeds om dezelfde thema's draait, zoals hij in zijn 'Vooraf' opsomt: “De aandacht voor de geschiedenis; de eigen wereld, het moederland Afrika en Europa; de ontmoeting van mensen van allerlei slag, stand en ras: plantages, slavernij en emancipatie; de vaak schrijnende tegenstellingen tussen rijkdom en armoede; stad en, platteland; traditie en moderniteit; de man-vrouw en de ouder-kind-verhoudingen; de rol van het onderwijs.” Rutgers vergeet in deze opsomming het geloof in bovennatuurlijke magische krachten dat in bijna de helft van de gekozen verhalen een rol speelt. Zijn 'Vooraf' is een beknopte, heldere inleiding tot het Caribisch gebied en de Caribische literatuur, maar het maakt de indruk niet voor deze bloemlezing geschreven te zijn. Zo noemt hij Derek Walcott als Caribische auteur die de moderne mens heel wat te bieden heeft, maar Walcott ontbreekt. Waarom geen fragment van de vertaling die Frank Martinus Arion van 'Dream on Monkey Mountain' heeft gemaakt? Er ontbreekt ook een korte beschrijving van elke opgenomen auteur en een korte typering van de romans waaruit fragmenten zijn opgenomen. Dat zou heel verhelderend hebben gewerkt.

Ondanks dit gemis is 'Zingende eilanden' een representatieve keuze uit de Caribische literatuur. Aan te bevelen als een eerste kennismaking die zeker naar meer zal smaken.