Wonderfeel, het festival voor klassieke muziek in de buitenlucht, is groter en drukker bezocht dan ooit. Het succes trekt ook buitenlanders aan, die ook wel een festival onder de bomen willen en Wonderfeel als voorbeeld zien.
Vogels fluiten, kinderen lachen, Pavel Kolesnikov speelt een wals van Chopin. Tijdens de stilte die de pianist laat vallen, klinkt in de verte een trompet. Kolesnikov luistert, houdt zijn arm even hoog in de lucht, en speelt weer verder.
Schaep en Burgh, een terrein van Natuurmonumenten bij ’s Graveland, is voor het vijfde jaar het toneel van Wonderfeel, een driedaags festival met klassieke muziek in de openlucht. Sinds de opwarming van de aarde hoef je daarvoor niet meer naar Zuid-Frankrijk. In ’s Graveland is het vrijdag behoorlijk warm onder de tentluifels op verschillende weides, waar de muziek zich afspeelt. Op sommige plekken in het bos komt de muziek van drie kanten, een enkele keer zitten trompet en piano elkaar in de weg.
Prima donna op gympen
De ervaren festivalgangers haal je er zo uit: ze nemen hun eigen campingstoel mee, dragen een hoedje en klauteren met een rugzak op over de banken om de beste plekken in te nemen. Artiesten pik je er minder snel uit. Want ook zij komen in spijkerbroek en zomerjurk. Zelfs de prima donna’s zingen op gympen.
Dit jaar is het festival groter dan ooit. Vijf jaar geleden begon het met 3500 bezoekers, nu zijn er 9200 mensen afgekomen op de 130 optredens. Het festival is ook duurzamer dan ooit. Wegwerpservies wordt ter plekke gecomposteerd en drinken haal je in een beker met statiegeld.
Er zijn ook steeds meer gezinnen met kinderen, vertelt directeur Tamar Brüggemann. “We begonnen met zo’n honderd kinderen, nu verwachten we er meer dan 1100. Het aantal programma’s voor kinderen is inmiddels ruim verdubbeld.”
Maar de harde kern is nog altijd vijftig plus. En die babyboomers hebben zich ingelezen en weten welke sterren ze absoluut willen zien. Drie kwartier voor zijn optreden, als Kolesnikov nog inspeelt, zitten de fans al op de voorste rijen, wijntje of koffie in de hand.
Bach op accordeon
Ook voor het optreden van de Engelse schrijver Horatio Clare, die in de voetsporen van Bach naar Lübeck trok en daar een boek over schreef, staat voor aanvang een lange rij te wachten. Maar hij komt praten in een schuur, de ruimte is beperkt. Lang niet iedereen kan erin.
Wie er wel bij is, staat iets bijzonders te wachten. Want de schrijver deelt het podium met accordeonist Vincent van Amsterdam, die een deel van de Goldberg Variaties van Bach op zijn instrument speelt. Als hij zijn ogen sluit als opmaat voor de muziek, gaan de oren van de luisteraars open. Zijn intieme spel zorgt voor een verstilde sfeer in de schuur. Het is net of de accordeonist de muziek persoonlijk in je oor fluistert. En wat klinkt dat vanzelfsprekend, Bach op accordeon. Terwijl dat instrument nog niet bestond toen Bach leefde.
Bij de open podia is plek genoeg. Als de banken onder de luifel bezet zijn, ga je gewoon in het gras eromheen liggen. Hoe groter de weide, hoe moeilijker het is de concentratie van het publiek vast te houden. De sopranen Judith van Wanroij en Barbara Kozelj doen op het hoofdpodium, uitstekend begeleid door pianist Thomas Beijer, hun best met aria’s van Tsjaikovski, Vivaldi, Monteverdi en Mozart. Na de prachtige slotaria van Monteverdi’s opera ‘L’incoronazione di Poppea’ zakt het even in, en daar gaan de hoedjes alweer, richting eettentjes en andere muziek.
Plakkerige cello
Pianist Caspar Vos, die voor de vijfde maal hier speelt, kent dit fenomeen en is daarom blij dat hij op het kleinere Weeshuis van de Hits speelt. Met celliste Ella van Poucke brengt hij onder andere een vurige vertolking van Rachmaninovs Cellosonate. Van Poucke is er voor het eerst. Ze vond het leuk om te doen. “Je voelt de reacties van het publiek veel beter dan in een gewone zaal.”
De omstandigheden zijn wel lastiger, merkt celliste Eline Hensels, wier flageoletten soms mislukken. Maar het publiek dat op het kleine podiumpje letterlijk aan haar voeten zit, beantwoordt haar gedurfde spel met bravo’s.
“In de buitenlucht is het moeilijker om je te concentreren,” vindt pianist Vos. ”En de cello wordt plakkerig, dat is lastig bij positiewisselingen,” vult Van Poucke aan. Vos: “Maar de sfeer maakt zoveel goed. Het is echt bijzonder om overal om je heen muziek te horen.”
De sfeer, dat is de sleutel tot het succes van zo’n festival, denkt de Fin Marko Ahtisaari, artistiek directeur van het Helsinki festival, het grootste kunstfestival van Finland. Hij is een van de bijna dertig buitenlanders die het Wonderfeelconcept komen bestuderen. Ahtisaari wil een openluchtfestival voor klassieke muziek in Helsinki opzetten. “Hier zie ik dat het kan. Ik zie zo vijftig details die ik anders aan zou pakken, maar dat is onbelangrijk. Het gaat vooral om het gevoel dat je hier krijgt, en dat zit hier goed. De muziek is van hoog niveau en de sfeer is als gevolg van de omgeving ontspannen. Dat wil ik ook in Helsinki.”
Lees ook:
Naar buiten allemaal! Dit is de buiten-agenda van deze zomer
Nu het seizoen in de schouwburgen en concertzalen voorbij is, gaan we massaal naar buiten voor muziek of theater. Waar kunnen we dit jaar in de buitenlucht naartoe?
Kunst heeft geen toeters en bellen nodig
In Nederland Evenementenland moet elke expositie of opera een ‘beleving’ zijn. Dat zorgt voor veel bezoekers, maar het is geen garantie voor kwaliteit.
