Review

Sleutelroman over Tara Singh Varma

Tara Varma timmert weer behoorlijk aan de weg. Ze is hoofdfiguur in de film 'Tara', trad op in 'Nova' en schreef het Hollands Dagboek in NRC Handelsblad van 8 september. Vorig jaar bleek dat het voormalige Tweede-Kamerlid van GroenLinks ten onrechte had gezegd aan kanker te lijden. Tara Varma erkent nu overal destijds fouten te hebben gemaakt, maar ze zegt zich ook verraden te voelen door de klokkenluidster van toen, die consequent wordt afgeschilderd als een 'vriendin' die van haar geprofiteerd heeft.

Jos de Roo

Ze doelt hiermee op Mala Kishoendajal, die nu in haar tweede roman 'Het boegbeeld' haar kant van de affaire laat zien. Het is een sleutelroman, waarin de politieke partijen musea zijn en de volksvertegenwoordigers conservator. Het ontcijferen van de sleutels kost geen enkele moeite: met Sitara Sharma wordt Tara Varma bedoeld en Saul Mulder is geportretteerd naar Paul Rosenmöller. Het is Kishoendajal niet alleen te doen om haar gelijk als klokkenluidster nog eens te halen. Ze wil vooral meer documentatie en achtergronden geven, want wie de affaire later zou willen bestuderen, kon tot nu toe alleen putten uit de journalistieke rapportage en daaruit houd je toch het beeld over van een migrantengemeenschap die nog niet volwassen is. Tegen deze vernedering verzet Kishoendajal zich.

Mala Kishoendajal laat zien hoe in het leven van de hoofdfiguur zich telkens eenzelfde patroon afspeelt: ,,Het stelen, het bedenken van niet-bestaande personen, het verliezen van die onbestaande personen en daardoor jezelf tot de zieligheid veroordelen. Het verdwijnen om dan in een nieuw circuit met hetzelfde verhaal, eventueel aangedikt, weer op te doemen.' Ze zoekt ook naar andere voorbeelden van deze Pseudologia Fantastica en komt tot de conclusie: ,,Ik sta nu ruim een jaar later, na de ontmaskering en nadat heel Nederland met het fenomeen PF is doodgegooid nog steeds perplex over het feit dat 'patiënten' uit totaal verschillende culturen, met totaal verschillende achtergronden zulke griezelig eenduidige streken kunnen bedenken.'

De ziekte van Varma is dus niet cultuur-gebonden. Bovendien treft de autochtone politici evenveel blaam als de allochtone clubs. Het is verbijsterend te lezen hoe gemakkelijk ze telkens weer bij bestaande structuren kon aanschuiven en dan niets hoefde te presteren omdat het feit dat ze er wás, al voldoende was. Ook blijkt waarom zovelen die wisten wat er aan de hand was, toch hun mond hielden. GroenLinksers uit angst voor politieke schade en de migrantengemeenschap uit misplaatste solidariteit tegenover wit Nederland. Mala Kishoendajal is daarop een uitzondering. Zij durfde het destijds als Surinaamse Hindoestaanse toch aan om de kat de bel aan te binden. Dat doet ze nu opnieuw in haar roman 'Het boegbeeld', die als literair werk veel te weinig structuur kent om bevredigend te zijn. Met name de uitweidingen naar India en het hindoeïsme verstoren de verhaaldraad. Maar je kunt je afvragen in hoeverre een roman is mislukt, als je na lezing ervan Tara Varma nooit meer kunt horen, zien of lezen, zoals in haar recente publiciteitsoffensief, zonder te denken dat ze aan een nieuw circuit is begonnen.

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden