Politici weten niet meer wat oorlog is

Na bijna tachtig jaar vrede in West-Europa merk je hoe ontwend onze politici het zijn om over een oorlog te spreken die ook de EU bedreigt. Hun woorden klinken naïef en machteloos. Hol en zonder hoop. Vrijdagavond, vlak voor de slag om Kiev en Charkov, wekte minister Ollongren in Jinek de indruk dat er nog alle tijd was om onze defensie op peil te brengen. Er was door jarenlange bezuinigingen nu eenmaal wat gebrek aan spullen en menskracht ontstaan, en het zou eventjes duren eer dat weer was aangevuld.

Eva Jinek, zelf dochter van Tsjechische vluchtelingen, toonde zich verbijsterd: “Iedere seconde telt! Er is toch helemaal geen tijd meer? We doen niet genoeg en te laat.” De presentatrice was in topvorm. In hoog tempo vuurde ze haar boze vragen af: of we niet moesten concluderen dat snoeien op defensie een grote fout was geweest nu de Russen voor de deur staan, dat Poetin toch niet sinds gisteren in het Kremlin zat, en of we Oekraïne niet vreselijk in de steek lieten? Wat volgde was geen antwoord, maar een omtrekkende beweging.

‘Bang? Voor wie zouden we bang zijn?’

Wat een contrast met al die Oekraïners die uit Polen terugkeerden om voor hun land te vechten. “Zijn jullie niet bang?”, vroeg RTL Nieuws-correspondent Olaf Koens. “Bang? Voor wie zouden we bang zijn?”, riepen de mannen verbaasd. “Als wij het niet doen, wie dan wél.”

Ondertussen weet Den Haag zich geen raad. We zien het ook aan minister Hoekstra, die op tv, in een wolk van woorden, heel vaak het begrip ‘fors’ laat vallen, bijvoorbeeld als het gaat over de sancties tegen Poetin. Maar wie zaterdag Trouw las, weet dat dit politieke marketingtaal is. Sancties halen, volgens auteur Seije Slager, meestal niets uit en werken zelfs dikwijls contraproductief.

Toch sprak ook Ollongren in Op1 over ‘pijnlijke sancties’. Vooral de banken zouden het gaan merken. Tafelgast Evgeniy Levchenko, een voetballer van Oekraïense afkomst, prikte er meteen doorheen. “Ik ga u onderbreken. De banken worden volledig door de regering gecompenseerd. Ook de sancties vanwege de annexatie van De Krim in 2014 hebben niets uitgehaald.” Dat laatste zou de bewindsvrouw toch moeten weten, denk je als kijker.

Wachten op Stingerraketten

Wat zal Poetin een pret hebben als hij onze door en door beschaafde politici hoort. Bijvoorbeeld Europabaas Ursula von der Leyen, die vlak na de inval in Oekraïne declameerde: “We zullen niet toestaan dat Poetin rechten en wetten vervangt door geweld en meedogenloosheid. Hij moet de kracht van onze democratieën niet onderschatten.” Arjen Lubach (VPRO) smaalde: “Ja, wacht maar tot Poetin hoort van onze waterschapsverkiezingen, dan is hij meteen vertrokken”.

Een paar avonden later in Jinek wilde een vluchteling uit Kiev weten of er niet wat wapens naar zijn vaderland moesten. “Ik heb tijdens mijn vlucht geen Nederlandse tankauto’s of Stingerraketten gezien.” Het antwoord van Ollongren luidde: “Vorige week hebben we besloten een aantal wapensystemen te zenden”. De vluchteling: “Die staan dus nog in Eindhoven?” Ollongren: “Ze zijn onderweg”. De man: “Maar ze zijn er dus niet?”

In het journaal meldde minister Hoekstra zaterdagavond dat Nederland extra antiraketwapens gaat leveren aan Oekraïne. Het zou gaan om vijftig stuks. Weer een ‘forse stap’, vond de bewindsman.

Een keer per week schrijft Willem Pekelder over televisie.