Perfecte Prokofjev van Maria Milstein is een droom die uitkomt

Maria Milstein
Prokofjev Vioolconcerten
★★★★★

Meteen aan het begin van dit album weet je dat dit een bijzondere luisterervaring gaat worden. Boven het ultrazachte tremolo van de orkeststrijkers zweeft heel licht de fijnzinnige toon, vol kleuren, van soliste Maria Milstein de opname binnen. In die tere beginmaten van Prokofjevs Eerste vioolconcert moet de violiste meteen de hoogste regionen van haar Bergonzi-viool opzoeken, en produceert daar ragfijne tonen, die zinderen van verwachting. Verwachting die grandioos wordt ingelost – niet alleen in dit concert uit 1917, maar ook in Prokofjevs Tweede vioolconcert van bijna twintig jaar later.

Milstein, die we vooral kennen van haar opnamen met het Van Baerle Trio, en van het schitterende album La sonate de Vinteuil (met haar pianospelende zus Nathalia) levert hiermee haar eerste opname af van het grote concertrepertoire met orkest. De opnamen werden in mei vorig jaar gemaakt in Enschede met Phion, Orkest voor Gelderland & Overijssel onder leiding van toenmalig chef-dirigent Otto Tausk, en met Milsteins echtgenoot Mathieu van Bellen als concertmeester.

Het album werd al opgemerkt in Groot-Brittannië, waar het een verwonderde (‘Waarom kennen we haar niet?’), maar uitstekende kritiek kreeg. Milstein moet het hebben van haar integere en eerlijke vioolspel, dat nergens epaterend is. Het gaat hier om Prokofjev, niet om Milstein. Ondertussen weet ze de aartslastige, uiterst virtuoze passages meesterlijk uit de snaren te toveren en raakt ze er nooit mee in gevecht. Teken dat Milstein met deze muziek al heel lang leeft. Ze noemt het zelf een droom die uitkomt om beide concerten te kunnen spelen.

In het tweede concert is het middendeel een wonder van samenspel en schoonheid. De interactie met Tausk en zijn orkest is optimaal en de loepzuivere tonen van Milstein, spaarzaam gevibreerd, raken voortdurend een snaar. Wat is het mooi als Milstein samen met de Phion-strijkers in de hoogte bivakkeert. Ook de blazers van Phion vallen hier zeer positief op. En het uitbundige laatste deel wordt in Milsteins handen nooit de hamer-en-beitel karikatuur, inclusief castagnetten, die er vaak van gemaakt wordt.

OOK BELUISTERD

Véronique Gens – La voix humaine

Poulencs telefoondrama uitvoeren en opnemen was een grote wens van de Franse diva Véronique Gens. En luisterend naar haar opname van deze eenakter voor sopraan en orkest begrijp je waarom. Tekst, tekst en nog een tekst (van Jean Cocteau), waarin elk woord op een goudschaaltje gewogen wordt. Gens doet dat met haar fantastische dictie voorbeeldig. En tegelijk maakt ze de wanhoop van de vrouw die door haar minnaar verlaten wordt aangrijpend hoorbaar. Het Orchestre National de Lille en Alexandre Bloch zijn haar fraaie partners in crime.

Willem Mengelberg – Beethoven Recordings

Opnieuw heeft de Willem Mengelberg Stichting opnamen van zijn naamgever op laten poetsen. En na die fantastische Mahler-cd heeft heeft Jochem Geene opnieuw wonderen verricht. Beethovens symfonieën nos. 7 en 9, net voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog opgenomen, klinken glashelder, ruisvrij en heel dichtbij. En Cor de Groot is de bijzondere solist in het Vijfde pianoconcert (mei, 1942). Van april 1943 is de verbijsterend goede Egmont-ouverture, waar je bij het begin meteen rechtop zit. Mengelberg op z’n best. De cd is online te bestellen bij de stichting.

Seong-Jin Cho – The Handel Project

Het is vaker met succes gedaan, de klavecimbelsuites van Händel, gespeeld op een moderne concertvleugel. Door Daria van den Bercken bijvoorbeeld. Nu koppelt Seong-Jin Cho – winnaar van het Chopin Concours in 2015 – de suites nos. 2, 5 en 8 aan Brahms’ Variaties en fuga op een thema van Händel. De Eerste suite, waaruit Brahms zijn thema haalde, zit er opvallend genoeg niet bij. Cho speelt met een bewonderenswaardige lichtheid van toets in Händel, en maakt van Brahms een overweldigende tour-de-force.