Parende priesters, liederlijke nonnen

Om de tien jaar publiceert het Britse magazine Granta de lijstvan 's Koninkrijks twintig meest veelbelovende jongeromanschrijvers. Stonden op de lijst van 1983 namen als JulianBarnes en Salman Rushdie, de selectie van 1993 was minderonbesproken: Alan Hollinghurst en Helen Simpson, tot daar aantoe, maar wie in 's hemelsnaam was Louis de Bernières?

Niet meteen een flatterende vraag voor een auteur die op datmoment al drie turven van boeken had geschreven, en zichzelf metniemand minder dan de Colombiaanse nobelprijswinnaar GabrielGarcía Márquez vergeleek.

Maar toen hij een jaar later 'Kapitein Corelli's mandoline'schreef, wist plots iedereen wie die Londenaar met de Franse naamwas. Dit liefdesverhaal won niet alleen de Commonwealth WritersPrize, maar ging in 2001 ook het witte doek op. De Bernières'broodje was gebakken.

Een volgende roman had geen haast meer, en het zou dan ook tot2004 duren eer 'Vogels zonder vleugels' verscheen. Nu hadden zebij De Arbeiderspers wel een vette kluif aan de vele herdrukkenvan 'Kapitein Corelli's mandoline', maar tien jaar wachten waswel erg lang. En dus besloten ze om in de tussentijd het vroegerewerk van de schrijver uit te geven, de zogehetenZuid-Amerika-trilogie. Onlangs verscheen het laatste deel, 'Hetlastige kroost van kardinaal Guzman'.

Politici hadden al een veeg uit de pan gekregen in 'De oorlogvan Don Emmanuels edele delen', militairen in 'Het vrouwenlegervan señor Vivo', en in dit deel is het de beurt aan degeestelijken. Kardinaal Guzman wordt geregeld geplaagd doorallerhande kwelduivels die hem aan de talrijke misstappen uitzijn carrière herinneren.

Hiermee past De Bernières een literaire techniek toe die vaakschitterende boeken oplevert. Denk maar aan 'Chileense nocturne'van Roberto Bolaño, waar de plaaggeesten van priester Urrutiade lezer meevoeren naar de folterbanken van Pinochet.

Van zulke diepgang is in deze roman geen sprake. We treffenniets dan ontuchtpredikende monniken, copulerende priesters, enliederlijke nonnen aan. Iets wat de beschrijving van deverschillende demonen overigens al deed vermoeden: enerzijdswaren er 'De Heetgebakerden' met hun 'copieuze genitaliën dieflapten als gierenvleugels' en anderzijds was er 'Het VunzigMuildier' met 'zijn ezelslid dat zo stijf stond dat het tegen hetplafond stuiterde en een spoor van glinsterend vocht achterliet'.

Moe getreiterd door deze monsters, besluit de kardinaal eeneinde te maken aan de misstanden binnen de Kerk, en eenkruistocht te organiseren tegen al wie er onorthodoxegeloofsideeën op na houdt. Hierdoor verschuift de klemtoon vanonzedelijk gedrag naar stug dogmatisme en ongemene wreedheid tenopzichte van andersdenkenden. Hier lijkt De Bernières toch ietshoger te reiken dan de platte klucht.

Maar daar komt 'Het Vunzig Muildier' een stokje voor steken.Het dier slingert zijn glibberig lid rond de nek van de vadsigekardinaal, en sleurt hem mee in een nieuwe maalstroom van malleavonturen.

Vaak gaat het om bovennatuurlijke verhalen, waardoor DeBernières meent zich te mogen inschrijven in de lijn van hetmagisch realisme van García Márquez. Maar tussen de fijnzinnigevermenging van magie en werkelijkheid in 'Honderd jaareenzaamheid' en de mix van magie en triviale obsceniteit van 'Hetlastige kroost van kardinaal Guzman', gaapt een wereld vanverschil.

Schuttingtaal gebruiken om de draak te steken met delosbandige clerus is één ding, de werkelijkheid afschilderenals een universum vol fallussen en glinsterende eikels een ander.Ook Granta-redacteuren kunnen zich vergissen.