Opmars van de smoking begon eeuw geleden dankzij Edward VII

De meeste lezers zullen ervan hebben opgekeken dat het tot dan toe verboden was koninklijke onderscheidingen te dragen op wat toch kan worden beschouwd als een chic en feestelijk kostuum. Maar onderscheidingen mochten alleen op een rokkostuum. Uit 'Black tie', een onlangs verschenen boekje over de geschiedenis van de smoking, blijkt dat deze kledij haar opmars zo'n honderd jaar geleden begon. Daarvóór was de smoking inderdaad letterlijk niet meer dan een rookjasje dat in Engeland door heren van stand na het diner werd aangetrokken. Ze trokken zich dan zonder hun dames terug in een aparte rookkamer. De stank van de rook trok in het jasje en niet in de overige kleding. Volgens de heersende etiquette was het not done om vrouwen met hinderlijke rookgeur te belasten. De negentiende-eeuwse Engelse kroonprins Edward (de latere koning Edward VII), zoon van koningin Victoria, heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de statusverhoging van de smoking. Hij had een hekel aan de strenge kledingvoorschriften onder het regime van zijn moeder. Zo was het onder meer verplicht tijdens het diner een rokkostuum te dragen. In 1865 liet Edward een apart dinner jacket maken dat hij buiten aanwezigheid van zijn moeder durfde te dragen, als hij op een van de koninklijke buitens verbleef. Het verhaal wil dat de smoking in de Verenigde Staten bekend raakte na een bezoek van de New Yorkse bankier James Brown Potter aan Edward. Hij introduceerde het kledingstuk vervolgens op zijn exclusieve country club in het Tuxedo Park bij New York. In de VS kwam de doorbraak voor de smoking in 1896, na een schandaal in diezelfde Tuxedo Park Club. Terwijl het rokkostuum was voorgeschreven op het gebruikelijke herfstbal, verscheen Griswold Lorillard, zoon van een tabaksmagnaat, daar in een vuurrood jasje zonder slippen. De ophef was groot, maar het voorbeeld van Lorillard werd sindsdien steeds meer nagevolgd. De tuxedo, tux of tuck werd mode. 'Black tie' (zo heet het zwarte strikje dat bij een smoking gedragen wordt) is een grappig boekje. Het is gelardeerd met foto's van beroemde sterren uit de tijd van de zwartwitfilm en met beroemde citaten, zoals deze van Lord Dewar: ,,Men moet een man niet naar zijn kleren beoordelen, maar naar de kleren van zijn vrouw.''