Ook in Nagelaten Werk zoekt Durlacher naar de bron

Dat onvoltooide zesde boek ging over Durlachers omgang met het Amerikaanse echtpaar Roger en Edee. Hij had hen ontmoet in zijn studententijd. Door de jaren heen onderhielden Durlacher en zijn vrouw Anneke een hecht contact met deze twee Amerikanen, maar hieraan maakten Vietnam en Rogers opvatting daarover een radicaal einde. Die werkelijke gebeurtenissen wilde Durlacher vermengen met fictieve elementen en zo duidelijk maken hoe geld en macht een mens, Roger in dit geval, kunnen corrumperen.

Met dit boek zou hij, zoals Anneke Durlacher in haar Nawoord uitlegt, opnieuw hebben willen aantonen dat het persoonlijke en de politiek niet van elkaar te scheiden zijn, “en natuurlijk was ook dit verhaal uiteindelijk weer een poging om de gebeurtenissen die hij zelf als kind had meegemaakt te begrijpen.”

De twee fragmenten die tot een boek hadden moeten uitgroeien, zijn heel goed als afzonderlijke teksten te lezen. In het eerste beschrijft hij de ontmoeting met de twee Amerikanen, in het (onafgemaakte) tweede, vertelt hij hoe hij vanwege zijn slechte gezondheid de studie medicijnen moet opgeven en sociologie gaat doen aan de politiek-sociale faculteit in Amsterdam. Een studie waarmee hij hoopt antwoord te krijgen op de vraag die hem zijn hele leven zal bezighouden: hoe het mogelijk was dat je ouders, je vrienden, miljoenen andere joden werden vermoord.

Het is natuurlijk niet de enige reden om Durlachers plotselinge dood te betreuren, maar hoe jammer is het dat hij dit zesde boek niet heeft kunnen afmaken.