null Beeld

TaalTon den Boon

Ons universum krijgt concurrentie van het metaverse

Ton den Boon

Nieuwe technologieën staan vaak eerder in het woordenboek dan dat ze werkelijkheid zijn, schreef The New York ­Times in een artikel over een tech­ontwikkeling: Metaverse. Dat woord verwijst naar een door computers gegenereerde virtuele werkelijkheid, waarin gebruikers communiceren en samenwerken.

Tot voor kort was dat science­fiction. Letterlijk, want de term ‘metaverse’ werd in 1992 gemunt in de scifiroman Snow Crash van Neal Stephenson. In het Engelse taal­gebied is metaverse een begrip en de kans is groot dat de vertaling ‘metaversum’ dat ook wordt in ons taalgebied: Facebook kondigde ­deze week aan in Europa een metaversum op te tuigen door de fysieke werkelijkheid met behulp van ­onder meer 3D-technieken (augmented reality) te koppelen aan de virtuele werkelijkheid (internet).

Inclusiversum

Stephenson beschouwde het metaverse destijds als dé opvolger van het internet. Komt zijn voorspelling uit, dan is de kans groot dat dit metaversum onze woordenschat sterk zal beïnvloeden. Leidde het internet destijds tot een grote uitbreiding van onze woordenschat (cyber-, internet- en web- werden zeer productieve elementen in ­samenstellingen als cyber- en internetrechercheur, internet- en webwinkel), zo kan metaversum (of kortweg meta-) ook weleens tot ­allerlei samenstellingen leiden.

Metaversum is een vertaling uit het Engels, maar het woord had prima in het Nederlands gevormd kunnen worden. Het past naadloos in de taaltrend om met het laatste deel van universum allerlei woorden en namen te vormen: antropo­versum, bioversum, ecoversum, megaversum, multiversum, omniversum, polyversum et cetera. Sommige verdienen, net als metaversum, wel enige uitleg. Zoals inclusiversum, dat op basis van inclusiviteit en universum is gevormd en verwijst naar een (vooralsnog virtuele?) inclusieve samenleving.

In de rubriek Taal worden grammaticale geschillen, etymologische enigma’s en andere taaltwijfels voor u opgehelderd door Peter-Arno Coppen en Ton den Boon. Ook een taalvraag? Mail naar peter-arno.coppen@ru.nl of tdb@taalbank.nl.

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden