Omzien in verwondering op dansfestival

Nadat hun groepen ter ziele waren gegaan startte Van Dillen onder de naam Stichting Stamina CCA een Choreografisch Computer Atelier. Van der Hoff gebruikte de afkoopsom van 5 ton voor Djazzex Productions, een platform voor allen die zijn 'jazzfeel' delen.

Zowel 'Painted Theatre', een samenwerking van Van Dillen met beeldend kunstenaar Floor van Keulen en componist David Dramm als 'Concert in D', waarin vier ex-Djazzex-dansers een compositie van Ernst Reiseger voor hun doorstart als choreograaf aangrepen, doen aan vervlogen tijden denken. De vraag blijft of het danspubliek daar nu echt op zat te wachten.

De technologische vondst van Van Dillens productie zit 'm vooral in een computer gestuurd tekenprogramma waarmee actionpainter Van Keulen op de achterwand een sterk uitvergroot, veranderlijk landschap te voorschijn tovert, waarin twee oudere dansers (Beppie Blankert en Johan Greben) en twee jongeren (Mirjam ter Linden en Simon Rowe) een eveneens geïmproviseerde geluidsbodem van David Dramm onder hun voeten geschoven krijgen. Op dat deels onvoorspelbare speelmateriaal reageren de vier nu eens met door Van Dillen voorgeschreven dansfrases, dan weer met hun eigen bewegingsimpulsen. Als twee gespannen waakhonden kijken de choreografe en haar dramaturg Dirk Groeneveld vanaf de zijlijn toe, om kortstondig hun plek op de vloer op te eisen. Wie van alle betrokkenen wat wanneer en waarom inbrengt is in deze dancepainting een open doel. Hoe spannend deze opzet, met dank aan toevalsfactoren in theorie ook is, een theatrale zegening bleef uit.

Gedachten aan de jaren tachtig doordrenken ook de doorstart van Djazzex Productions. Vijfenzeventig minuten lang zwiepen en zwenken drie meisjes en drie jongens alsof hun leven ervan afhangt. Aan de inzet der uitvoerenden ligt het niet dat hun voortjakkerende gekiep en gekronkel voor een onbestemd reutelend gevoel zorgt. Destijds kreeg Djazzex al het verwijt dat zijn programma's in eentonige vormeloosheid ten onder gingen. Ook nu dobberen de dansers kompasloos in steeds wisselende formaties op Reisegers vijfdelige compositie. De vier choreografen presteren het om hun dansers geen moment contact met hun publiek te laten leggen. De enige die door haar kordate aanwezigheid voor wat peper in de hutspot zorgt is de helblonde Lonneke van Leth.

Veel aangenamer was het weerzien met de Pilobolus-dansers uit Amerika. Zo'n dertig jaar geleden veroorzaakten deze studenten uit San Francisco met hun organisch-plastische huldebetoon aan de natuur een regelrechte revolutie in de academische dans. Inmiddels zijn zij tot professoren gepromoveerd, maar met hun acrobatische gebruik van het lichaam als een klomp kneedbare was geven zij nog altijd een schalks-serieuze knipoog naar Kama Soetra en het allang antiquarische NVSH standenboek. Gieren van de lach komt maar zelden voor tijdens een dansvoorstelling. De Amerikaan Richard Move kreeg het voor elkaar met zijn perfecte persiflage Martha@Holland Dance Festival. Wie anders is zijn Martha dan Martha Graham, al tijdens haar leven een icoon van de moderne dans. Richard More illustreert haar status en gedrag met een verrukkelijk vileine humor, dankbaar gebruikmakend van haar vele toneel- en tv-optredens en autobiografie 'Blood Memory'. Hij presenteert niet alleen Martha, hij ís Martha, door haar tot de narcistische en egocentrische presentratice van haar eigen show te maken.

In het Korzo theater had Martha onder andere Michael Schumacher als gast. Een kwestie van baas boven baas? Hoe meesterlijk bediende deze danser de choreografe van repliek door zijn even wereldberoemde naamgenoot de autocoureur te worden. In Marlboro outfit en spiegeltjes helm had hij zelfs aan enkele superbe minuten genoeg om ook twee andere Michaels op de korrel te nemen. Als Michael Jackson en Michael Barishnikov bewees hij de juistheid van Martha's woorden: er zijn in wezen maar twee soorten dans. Goede en slechte.