O denneboom O sinaasappelschil

Wij hadden intussen van de zolder de dozen met versieringen gehaald, de zilveren en gekleurde ballen, het trompetje, de piek, het glazen vogelkooitje-met-vogeltje. Plus de kerststal met Maria, Jozef, Jezus in zijn kribbe, herders en schapen; de drie koningen en de kameel werden op de schoorsteenmantel in de andere kamer gezet, want zij arriveerden immers pas op 6 januari bij de stal en bereikten deze via een ingewikkelde route: het zogeheten theemeubel in de voorkamer, de drempel tussen de twee kamers, het bureau, de tweede schoorsteenmantel, om tenslotte met een reuzesprong in Bethlehem aan te komen.

Jeugdsentiment. Opgeweld door boeken waarin wordt verteld hoe je de kerstdagen verantwoord kunt vieren. Glanzende kleurenfoto's wekken de indruk dat dit feest eigenlijk uitsluitend tot zijn recht komt in luxueuze herenhuizen, voorzien van ruime hal, brede trap, grote kamers en - absoluut een must - goudomlijste spiegels.

Sympathieker dan die weelderige uitgaven is mij Het natuurlijke kerstboek, dat uitlegt hoe je met behulp van eenvoudig en goedkoop materiaal - gedroogde vruchten, noten, (kerst)groen, denneappels - heel aardige versieringen kunt maken. Er zijn landen, zo staat in dit boekje, waar men uit armoede gedroogde schijfjes sinaasappel, citroen, appel, gebruikt om daarvan kerststukjes te maken. Hier schijnt het om een nieuwe trend te gaan die met armoede niets heeft uit te staan. Ofschoon ook hier genoeg mensen zullen zijn die zich geen dure kerstattributen kunnen veroorloven.

Zij zullen dan ook niet snel grijpen naar het van oorsprong Engelse boek Stijlvol Kerstfeest ('The Christmas Heirloom Book'). Met Kerstmis, zo willen de auteurs wel toegeven, vieren 'we' de geboorte van Jezus Christus. Omdat ze zelf waarschijnlijk ook wel inzien dat er een opmerkelijk verschil bestaat tussen een armoedige stal en een weelderig landhuis, haasten ze zich te verklaren dat Kerstmis in de loop der tijd 'veel méér is gaan inhouden dan puur de viering van deze geboorte. Tegenwoordig is Kerstmis een tijd waarin vrede en hartelijkheid tegenover iedereen, familiebanden en vriendschappen over de hele wereld belangrijk zijn'. Mooi klinkt dat. Mooier dan het zinnetje waarin staat dat Kerstmis 'volledig gecommercialiseerd' is en het aanbod van decoraties daarom overweldigend.

Dat is een waar woord. Prachtig allemaal, die feestelijke tafels met peperduur serviesgoed, stillevens bijna, die recepten, het een nog mooier en lekkerder dan het ander. Ook het trompetje blijkt tot mijn genoegen in diverse gedaanten nog steeds in zwang als versiering voor de kerstboom. Soortgelijke taferelen, zij het iets minder uitbundig, biedt Het Nouveau Kerstboek, een bundeling van 'het allermooiste' uit acht kerstnummers van deze glossy; het woordje 'beeldschoon' wil er dan ook nogal eens vallen.

Mooi en smakelijk is het allemaal wel. En ja, zelf mag ik met Kerstmis ook graag lekker eten. Maar geef mij toch maar de kerstboom van mijn vader en het kerstontbijt van mijn moeder, met haar eigengebakken rozijnenbrood, het kunstwerkje (roosje, golvende lijntjes) dat zij van de roomboter maakte en de traditionele beschuit met muisjes: er was immers een kindje geboren.