Nu heeft ook de saaiste Avenger zijn eigen serie

Marvel lijkt hun barrage aan series vooral voor de fans te maken. Maar hoe ga je met al die intertekstualiteit een nieuw publiek winnen?

De Marvel-franchise begint een obesitasprobleem te krijgen. Met Disney+-serie Hawkeye heeft nu elk lid van het superheldenteam Avengers zijn eigen film of productie gekregen. Inderdaad, ook Hawkeye, de saaiste, minst opvallende, minst waarschijnlijke om een eigen serie te kunnen dragen.

Het mooie van Marvel: dat hebben ze donders goed door. Dat de films en series uit het nog altijd uitdijende superheldenuniversum zichzelf niet al te serieus nemen, is altijd al een belangrijke kracht geweest van de Marvel-producties, en dat is het ook nu weer. Het gedurfde WandaVision deed dit wat intelligenter, maar ook het tamelijk rechtlijnige Hawkeye reflecteert met een welkom gevoel voor zelfspot overduidelijk op de eigen franchise.

Hommage

Allereerst is het begin december verschenen Hawkeye een hommage aan de klassiek-Amerikaanse kerstfilm. Jeremy Renner is superheld-in-ruste Hawkeye, die op tijd voor kerst bij zijn gezin moet zien te geraken; Hailee Steinfeld speelt de eenzame Kate Bishop die in hem de vaderfiguur ziet die ze nooit heeft gehad; en de twee worden in de weg gezeten door slapstick-achtige slechteriken in de vorm van de Poolse ‘tracksuit maffia’, die qua klungeligheid de twee boeven uit dé kerstklassieker Home Alone naar de kroon steken.

Daarnaast is de running gag dat de nukkige Hawkeye eigenlijk helemaal niet populair genoeg is voor een eigen serie. De nukkige, eendimensionale boogschutter Clint Barton valt weinig op tussen Iron Man, Captain America of de Hulk. Bishop voert het meermaals op (‘Jouw probleem is je marketing’) wanneer ze hem een kekke superheldenoutfit wil opdringen.

Niet voor niets opent deze zesdelige serie – die overigens meer als lange film aanvoelt – met hoe Hawkeye verongelijkt een Broadwayvoorstelling bijwoont. Jaren na de gebeurtenissen van Avengers: Endgame is er een musical gemaakt over hoe de Avengers de wereld hebben gered, maar waarin Hawkeye zichzelf geenszins herkent.

Nu zijn die intelligente meta-grapjes en dubbelzinnige verwijzingen gefundenes fressen voor de fans, voor buitenstaanders blijft er een tamelijk lege serie over. Het bestaansrecht is niet zozeer om acteur Jeremy Renner van een eigen vehikel te voorzien, nee, Hawkeye is vooral een een spin-off om nieuwe spin-offs te lanceren. De serie introduceert Kate Bishop als de opvolger van Hawkeye; evenals de dove superheld Echo wiens eigen Disney+-serie ook al in ontwikkeling is.

Ondergeschikt

Daaraan is het plot ondergeschikt. En dat is te merken, aan het rafelende verhaal over de jonge Kate Bishop die in de problemen verzeild raakt en Clint Barton die haar daar tegen heug en meug moet zien te krijgen, met net iets te veel zijstappen naar weer andere randfiguren uit het Marvel-universum. Zie daar het grote probleem dat we ook al zagen bij The Falcon & Winter Soldier: het MCU begint inmiddels zo omvangrijk te worden dat het zichzelf in de weg begint te zitten.

Toch is Hawkeye de moeite waard. Al was het maar om de actie- en achtervolgingsscènes waarin inventiever gebruik wordt gemaakt van pijl en boog dan je voor mogelijk houdt (‘trick arrows!’). Een eervolle vermelding voor Florence Pugh is op zijn plaats: zij acteert vanuit haar bijrol als Yelena Belova de vlakkere Steinfeld in een intense, klein gehouden dialoog volledig van het scherm.

Marvel – eigendom van Disney – bracht het afgelopen jaar een ware barrage aan exclusieve series uit om betaalkanaal Disney+ onder de aandacht te brengen. Waar dat een jaar terug nog een pareltje als Wandavision opleverde, maakt Hawkeye minder goed duidelijk hoe het een nieuw publiek wil aanboren.