Nieuwe voorstudie van Van Gogh te zien: ‘Het is een krachtig vroeg werk’

Het komt niet vaak voor dat het Van Gogh Museum ‘nieuw werk’ van de kunstenaar aan het publiek kan tonen. Maar deze tekening van een zittende oude man, voorovergebogen met zijn hoofd in zijn knuisten, is nog nooit geëxposeerd. Zelfs afbeeldingen waren er niet van. Het was alleen bekend dat hij bestond en dat het een echte Van Gogh is; jaren geleden zocht de Nederlandse familie die de tekening al ruim een eeuw in bezit heeft contact met het museum om hem te laten keuren.

“Daar kan geen misverstand over bestaan”, zegt Teio Meedendorp, senior onderzoeker van het museum. “Het is getekend op hetzelfde papier dat Van Gogh gebruikte, met hetzelfde grove timmermanspotlood en gefixeerd met een mengsel van melk en water.” De voorstelling is wel bekend: het museum heeft zelf ook een tekening van de man in bijna dezelfde houding, die de titel ‘Worn out’ kreeg.

Uiteindelijk maakte Van Gogh ook een litho van de voorstelling die hij ‘At eternity's gate’ noemde. De twee potloodtekeningen en de litho hangen nu naast elkaar en je kunt goed zien hoe de kunstenaar de zittende figuur steeds beter in beeld kreeg.

Hoop op internationale roem

Van Gogh koos voor Engelse titels omdat hij hoopte internationaal door te breken. “De afdrukken van zijn werk dienden als een soort visitekaartjes. Zoals vaker was ook dit een gefnuikte ambitie”, zegt Meedendorp.

“Het is één van zijn krachtigste werken uit die vroege periode”, vindt de onderzoeker. “Van Gogh woonde in 1882 in Den Haag en werkte net twee jaar als kunstenaar. Hij wilde grip krijgen op het tekenen van mensen en maakte soms wel drie of vier tekeningen per dag. Zijn modellen vond hij in het Nederlands Hervormd oude mannen en vrouwen huis. Deze man tekende hij vaak, we weten zelfs hoe hij heette: Jacobus Zuyderland.”

De anonieme eigenaars hebben het werk openbaar gemaakt zodat het kan worden opgenomen in de online database Van Gogh Worldwide, waarin alle werken van de kunstenaar worden opgeslagen. Tot 2 januari is het te zien in het Van Goghmuseum in Amsterdam.

Lees ook:
Onbekende Van Gogh voor heel even in Nederland

Een schilderij van Vincent van Gogh dat altijd in privébezit is geweest, komt op de markt.