Een tv-documentaire over de in 2004 overleden Hazes laat niet eerder vertoonde beelden zien over zijn leven als artiest en als mens. Conclusie: André Hazes werd 53, maar nooit volwassen. Drie fans vertellen waarom Hazes nog steeds belangrijk voor hen is.
Hij was het wel, maar André Hazes wilde helemaal geen BN’er zijn. Het gelukkigst was hij tijdens vakanties en het liefst was hij ergens waar hij niet werd herkend. Aan zijn lijf geen polonaise. Heel anders dan zijn zoon Dré junior, die niet bij de camera’s is weg te slaan en vorige week nog trending topic was op sociale media vanwege zijn nieuwe liefde. Erkenning wilde de oude Hazes wel, maar roem deed hem niets. De documentaire Kleine jongen van Vincent TV producties die Avrotros vanaf vanavond uitzendt, laat dat weer eens duidelijk zien.
Hazes (1951-2004) kwam van ver, hij was één van de zes kinderen uit een arm gezin. Hun huis, om de hoek bij de Albert Cuyp in de Amsterdamse Pijp, Gerard Doustraat 67 3-hoog, telde een kleine 55 vierkante meter. Dat is niet veel als je met z’n achten bent. Vader werkte bij de gemeente en later in de horeca. Vanaf die tijd begon hij te drinken en bij thuiskomst de kinderen en zijn vrouw te kleineren en te slaan. Hij vond ook dat de kleine André – gezegend met een gouden strot – helemaal niet kon zingen, horen we jongere broer Arie Hazes in de eerste aflevering vertellen.
“Zijn voeten ruik ik nog”, zegt Arie ook. Ze lagen jarenlang samen in een bed, “hij naast mij in tegenovergestelde richting.” Arie begrijpt nog steeds niet waarom André zich van de rest van het gezin distantieerde na de dood van hun moeder, want “het was soms ook bloedgezellig thuis”, maar André hoefde hen niet meer te zien. Als Arie vlak bij hun ouderlijk huis tegenover het standbeeld van de zingende Hazes staat, zegt hij in plat Mokums hem nog steeds te missen.
“Hij is altijd een kleine jongen gebleven”, zegt zijn weduwe Rachel die zijn handen streelt als ze voor het eerst oog in oog staat met zijn wassen beeld bij Madame Tussauds.
Rachel deed alles, in het huishouden deed André niks. Toen hij een keer koffie zette in het vakantieappartement in Benidorm moest de hele boel worden overgeschilderd, omdat alles onder de koffiedrab zat. Zelf had hij, zoals hij in de camera zei, “derdegraads brandwonden”.
De makers van deze documentaire, Priscilla Tular en Valentijn Moerdijk, beseffen dat de veelgeprezen documentaire uit 1999 van John Appel Zij gelooft in mij al veel over Hazes heeft verteld. Daarin werd hij tien maanden gevolgd. Tular: “Dat was de eerste realityfilm, waarin je bij Hazes achter de schermen kon kijken. Wat wij hebben gemaakt zijn eigenlijk vier minifilms over Hazes. Over een moeilijke man, ook voor zichzelf, van wie iedereen bleef houden.”
In de documentaire zien we grappige homevideo’s, vaak opgenomen door de baas zelf, gekke bekken trekkend en met niet al te vaste hand. “Ik geloof dat ik een beetje lazarus ben”, of iets in die trant klinkt het meer dan eens. Er zijn beelden uit de huwelijksvideo, die Rachel zelf nog nooit terug had gezien.
En natuurlijk beleven we weer even de spectaculaire uitvaart van 27 september 2004, met Hazes’ kist op de middenstip van de Arena. Zes miljoen mensen keken ernaar op tv, 50.000 zaten erbij in het stadion, waar onder anderen Johan Cruijff de menigte toesprak. Achteraf was dat een ijkpunt in de Nederlandse uitvaartcultuur. Daarna waren uitvaarten op wonderlijke plekken heel gewoon.
Tular en Moerdijk waren allebei nog kind toen Hazes op z’n hoogtepunt was. Moerdijk: “Zijn nummer Kleine jongen is nog steeds mijn favoriet, ik was twaalf toen het uitkwam. Daarin houdt een vader zijn zoon allerlei levenslessen voor: ‘Op school al zul je merken dat alles draait om cijfers en om macht.’ Het zijn misschien dooddoeners, maar ook heel waar.”
Kleine Jongen: het echte leven van André Hazes is vanavond om 20.30 uur te zien bij AvroTros op NPO3.
Journalist en uitgever Frits Barend
“Ik ben net als Hazes groot geworden op straat in Amsterdam. Wij hadden thuis ook niks te makken, mijn moeder werkte van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat. Ik hield van de blues, als kind al, van klezmer, van het levenslied, van smartlappen. Na Johnny Jordaan vond ik André Hazes de beste. Hij heeft de smartlap een extra dimensie gegeven. Hij was de blues. De Dutch blues.
We nodigden André geregeld uit bij onze talkshow Barend & Van Dorp en Villa BvD, als een cd niet goed liep of zo. We steunden hem omdat we gek op hem waren, hij was een vriend, die altijd bloednerveus was voor een optreden.
Ik ging ook weleens na een uitzending bij hem thuis langs in Vinkeveen, mijn dochter Barbara was ook gek op hem. Hij belde geregeld na een uitzending, dan gaf hij zijn mening over de gasten. Als hij kritiek gaf, was dat altijd de spijker op de kop.
Nadat ik had gesproken op zijn uitvaart in 2004 kreeg ik er wel van langs van zogenaamde intellectuelen. Dat had ik wel eerder meegemaakt. Toen Henk van Dorp en ik van Vrij Nederland naar Nieuwe Revu overstapten, waren we nog net geen fascisten. En toen we van de Vara naar het commerciële RTL 4 gingen, waren we fout in de oorlog geweest.”
Actrice Nazmiye Oral
“Ik hou er nog steeds van om Hazes te zien zingen. Dus als ik onderweg ben in de trein (en dat is vaak) vind ik het leuk om naar hem te luisteren en vooral te kijken. Er wonen een paar Hazes-liedjes in mij: ‘Ik ben zo eenzaam zonder jou’ en vooral ‘Bloed zweet en tranen’. Als ik een vriendin of mijn lief of anderen kracht wil geven, dan schrijf ik ze: ‘Zij gelooft in mij’, en dat hoor ik hem dan ook zingen.
Het waren zijn menselijkheid, het dieptrieste verhaal van het jongetje Hazes en zijn onverzettelijkheid die het hem doen. We zijn mens, we schamen ons niet voor de pijn of de fouten die we maken, en we gaan door.
Hazes was als kunstenaar eerlijk, hij zong recht uit het hart, daar houd ik van. Na de documentaire van John Appel was het ineens ‘aan’ tussen Hazes en de rest van Nederland, die eerder op hem neerkeek. Ik schaam me in elk geval niet voor zijn liefde voor hem. Je hoort Hazes vaak op Turkse bruiloften. Turken houden ervan om al zingend hun pijn te benoemen. Zie het als een nationale volkstherapie. En die pijn voelen ze precies bij Hazes.”
Radiomaker Frits Spits
“Ik had altijd al een zwak voor hem, hoewel ik moet toegeven dat ik zijn kracht in 1977 met ‘Eenzame Kerst’ nog niet hoorde. Dat nummer stond voor mijn gevoel ook te ver van de popmuziek af. Maar toen hij ging samenwerken met producer Tim Griek werd het andere koek. Ik heb hem ook persoonlijk gekend, voor zover je een artiest leert kennen. Ik vond het een kwetsbare man. Toen hij stierf, was ik daar heel verdrietig over.
Hij is te gast geweest in mijn programma en ik draaide zijn liedjes heel vaak: Een Beetje Verliefd, Zeg Maar Niets Meer, Ik Meen ’t …ach zoveel. Als ik zijn stem hoorde, had ik altijd het idee dat de studiolampen wat feller begonnen te gloeien.
In de documentaire ‘Zij gelooft in mij’ vertelt Hazes dat hij er blij mee was dat ik zijn liedjes draaide. Hij begreep niet dat juist ik blij was met wat hij maakte.
Van anderen heb ik me nooit iets aangetrokken als het ging om zijn liedjes. Als ik een lied leuk vond, draaide ik het gewoon en vroeg me daarbij nooit af of dat intellectueel al of niet verantwoord was. Dat heb ik altijd idioot gevonden. Natuurlijk werd mij dat ook wel eens verweten. Wat Hazes maakte, kwam uit zijn hart, het was echt. Die muziek, die liedjes waren zijn leven. Van dat geluk maakte hij ons deelgenoot.”
Kleine Jongen: het echte leven van André Hazes is vanaf 14 april om 20.25 uur te zien bij AvroTros op NPO3.
Lees ook:
Afscheid van de elitecultuur
Op de herdenking van André Hazes moest ook afscheid worden genomen van de illusie dat de elitecultuur nog altijd dominant is over de volkscultuur. Dat was de werkelijke schok.
