Nepnieuws, complotten, mensenhandel; Facebook lijkt de grip op zijn netwerk kwijt te zijn

Facebook lijkt de grip over het netwerk kwijt te zijn. Dat blijkt uit de Facebook Papers, waar maandag nieuwe informatie uit bekend werd gemaakt. Gebrekkige kennis van taal en cultuur verhindert fatsoenlijk beheer van het netwerk en testaccounts worden binnen enkele dagen een konijnenhol met complottheorieën ingelokt. Ook was er sprake van mensenhandel en is via het netwerk de organisatie van een coup of politieke opstand een fluitje van een cent.

Een Amerikaans consortium van journalisten heeft de documenten van klokkenluider Frances Haugen bestudeerd en komt tot de conclusie dat het socialemediaplatform met ruim 3 miljard gebruikers wereldwijd zijn verantwoordelijkheden aan alle kanten verzaakt. Eerder verscheen de voormalige Facebookmedewerker al bij het Amerikaanse programma 60 minutes en voor het Amerikaanse Congres om de informatie toe te lichten.

Geen kennis van lokale talen en cultuur

Het probleem, zo analyseren media als persbureau AP en The Wall Street Journal, is vooral dat Facebook te weinig investeert in mensen met kennis van lokale talen en cultuur. Het Arabisch dat in Marokko wordt gesproken heeft bijvoorbeeld Franse en Berber invloeden, maar het Arabisch van de Egyptenaren is doorspekt met Turkse invloeden. Nuances zijn daardoor voor geautomatiseerde algoritmes moeilijk te maken.

Zo kon het gebeuren dat de hashtag #AlAqsa korte tijd werd verboden omdat het in verband werd gebracht met de Al-Aqsa martelaarsbrigade, terwijl er met de hashtag wordt verwezen naar de beroemde moskee in Jeruzalem. Hoewel Facebook excuses maakte, was het voor de mensen in de regio een bewijs dat het bedrijf de politieke discussie vertroebelt.

Een gebrek aan groei ligt ten grondslag aan alle problemen, blijkt uit een intern gepubliceerd memo uit november 2020. Jongeren laten het platform links liggen omdat het volgens hen vooral een hangplek is voor ouderen en er vooral ‘saaie, misleidende en negatieve verhalen’ staan. Het klantenbestand veroudert sneller dan de gemiddelde bevolking, ontdekten bedrijfsonderzoekers.

Geen verschil tussen een breiclubje of een militante groep

Facebook is gemaakt om gelijkgestemden met elkaar in contact te brengen. Het maakt het netwerk daarbij niet uit of het om breiclubje gaat of een militante groep, zoals de Stop the Steal-beweging die op 6 januari het Capitool bestormde. Het aanpassen van die basisstructuur en algoritmes bemoeilijken het delen van informatie of het organiseren van Facebookevenementen en dat gaat weer ten koste van groei.

Daarom investeert Facebook liever in pr-praatjes dan in menskracht om het netwerk leefbaarder te maken. Het beleid is erop gericht om keer op keer excuses aan te bieden, omdat fatsoenlijke moderatie ten koste gaat van groei en omzet. Er wordt pas iets gedaan aan misstanden als die het imago van het bedrijf kunnen schaden. Zo werd de levendige handel in Filippijnse huishoudsters pas actief aangepakt, nadat Apple de Facebook-app uit de Appstore dreigde te gooien.

Ook blijkt Facebook goed op de hoogte te zijn van hoe gebruikers op het platform een konijnenhol in worden gelokt. Ze namen zelf de proef op de som met een testaccount met het profiel van een 41-jarige moeder met een conservatief-politieke voorkeur. De fictieve vrouw uit South-Carolina werd lid van de pagina van rechtse nieuwszender Fox News en gaf aan een voorkeur te hebben voor Donald Trump. Binnen een week kreeg ze aanbevelingen voor de QAnon-complottheorie.

Verziekte bedrijfscultuur

In India werd eenzelfde test gedaan en daar kreeg het account binnen tien dagen een stortvloed aan misleidende informatie en haatberichten. “Ik heb de afgelopen drie weken meer plaatjes van dode mensen gezien dan in de rest van mijn hele leven”, schreef de interne onderzoeker.

De op groei gerichte bedrijfsstrategie komt nog altijd vooral voort uit de koker van Mark Zuckerberg. Hij heeft het sociale platform in een ijzeren greep, schrijft AP. Hij is in het bezit van de meerderheid van de aandelen, heeft het bestuur onder de knoet en zijn adviseurs zijn voornamelijk mensen die hem naar de mond praten. “Het bedrijf is daardoor ongevoelig geworden voor interne kritiek”, zegt een andere klokkenluider, Sophie Zhang. Volgens de oud-werknemer die in het najaar van 2020 werd ontslagen heerst er een verziekte bedrijfscultuur en is een interne flinke schoonmaakbeurt de enige manier waarop Facebook weer gezond kan worden.

Lees ook:

Facebook introduceert functies voor veiliger gebruik kinderen, critici nog niet overtuigd

Facebook zegt verschillende maatregelen te hebben getroffen om het gebruik voor kinderen veiliger te maken. Het bedrijf reageert daarmee op kritiek dat zijn platforms schadelijk zijn voor kinderen en tieners.