Muzikale utopie van intermenselijke vrolijkheid

American Utopia
Regie: Spike Lee
Met David Byrne, Jacqueline Acevedo, Gustavo Di Dalva
★★★★

Mooi maatpak, blote voeten: David Byrne betreedt het podium. De muzikale kunstenaar die in de jaren tachtig roem verwierf met de new wave-band Talking Heads creëerde in 2018 een muzikale show rond zijn nieuwe soloalbum, American Utopia. Juist ten tijde van zijn lezingenreeks Reasons to be cheerful.

Redenen voor vrolijkheid: dat is precies wat Spike Lee vastlegt in deze wervelende concertregistratie. In een Broadwaytheater komen na Byrne elf bandleden op die, instrumenten op het lichaam, huppelend, dansend, de zanger-spreker van muziek voorzien. En bovenal: de utopie van intermenselijke blijmoedigheid belichamen. Niet gehinderd door microfoons en kabels dartelt het internationale gezelschap als stuiterende jonge kinderen met slim gestuurd volgspotlicht in levendige choreografieën.

Gracieus rockende eindzestiger

Is de afwisseling van nieuwe en klassieke nummers als Burning Down the House al een genot, de film reikt verder. Een fotoreeks van zwarte Amerikanen die door politiegeweld zijn omgekomen, tijdens een cover van Janelle Monae’s Hell You Talmbout, schetst een duistere buitenwereld, maar nodigt die uit tot het enige mogelijke menselijke antwoord. Met een citaat van schrijver James Baldwin en een stukje Dada-muziek moedigt de gracieus rockende eindzestiger zijn publiek aan tot levensplezier en compassie.

Na afloop stapt de hele band op de fiets om een rondje door het New Yorkse verkeer te laveren. Op het oog een flauw trucje van Lee om American Utopia extra filmische kracht te geven. Toch past dit uitstapje eigenlijk precies bij wat fervent fietsliefhebber Byrne juist blootsvoets heeft staan uitdragen: kies voor de menselijke maat, kijk elkaar in de ogen.

Te zien op Pathé Thuis.