Mode en dans gaan hand in hand, laat Kunstmuseum Den Haag zien in vrolijke expositie

Van tutu tot hoodie: mode en dans beïnvloeden elkaar. Het Kunstmuseum in Den Haag maakte er een vrolijke expositie over: ‘Let’s Dance’.
★★★★☆

Is dit een dansvoorstelling of een modeshow? Soms lopen die twee dwars door elkaar, want balletdansers bevolken steeds vaker de catwalk. Inmiddels zijn er zelfs modellenbureaus van beroepsdansers die werken voor modegrootheden als Dior en Miyake. Beweging, vrijheid en schoonheid vallen zo naadloos samen.

Modeontwerpers laten zich ook graag inspireren door dans- en muziekrichtingen als jazz en hiphop, zo is te zien op ‘Let’s Dance’ in het Kunstmuseum Den Haag (voorheen het ­Gemeente­museum). Deze feelgood­expositie toont fraaie stukken van veel grote mode- en dansnamen. Viktor & Rolf, Giambattista Valli en Tomo Koizumi storten zich op wolken tule, daarmee refererend aan de ballet-tutu. Die tutu gaat trouwens terug naar de ­negentiende-eeuwse crinoline-mode. Om de danseressen van de grond te kunnen tillen, werden de hoepeljurken verkort en van luchtiger ­materiaal gemaakt.

Uit de danswereld zijn ontroerende items bijeengebracht, zoals het libellekostuum van ster Anna Pav­lova, het ‘stervendezwaantenue’ van Alexandra Radius en een voor ballerina Igone de Jongh ontworpen outfit van Jan Taminiau. Ook de aandoenlijke zwarte ballerina’s van Audrey Hepburn, een ‘Thriller’-outfit van Michael Jackson en de uitbundige rozeverenuitmonstering van popster Rihanna (gemaakt door David Laport) trekken de aandacht.

Wat als wild wordt ­gezien, verschuift telkens

‘Dansgevaar’ is een mooi motief in de museumzalen: elke tijd had zijn ­eigen aanstootgevende dans én bijbehorende uitdossing. Neem de franjes en kralensnoeren aan de charlestonjurken uit de roaring twenties, die bij elke move meedeinen. Jonge vrouwen ­bezondigden zich toen plots aan ‘mannendingen’ zoals roken, autorijden én ‘wild dansen’. Wat als wild wordt ­gezien, verschuift telkens. Toch geldt hiervoor een bijna ijzeren wet: jongeren omarmen gretig nieuwe dansvormen en ouders, kerken en overheden verguizen alle bewegingen, outfits en ‘herrie’ die de orde verstoren.

Zo verging het ook de jive, rock-’n-roll, twist, disco en house. Toen in 1956 de rock-’n-rollkoorts toesloeg, overwogen burgemeesters om de filmvertoningen van ‘Rock Around the Clock’ te verbieden uit angst voor ongeregeldheden. Het duurt altijd even voordat een dans-en-modevernieuwing wordt geaccepteerd. Nu wordt de rock-’n-roll-stijl ­gekoesterd door een generatie die pas na die tijd is geboren. Zij adoreren de in hun ogen charmante kleding, verzorgde kapsels en glimmende schoenen.

Die verloederingsangst bestaat al veel langer. In de achttiende eeuw danste men in een kaarsrechte houding volgens vaste geometrische patronen. De omgang met de danspartner was aan strikte regels gebonden en alleen de handen raakten elkaar. De latere Weense wals werd door ouderen meteen als onzedelijk bestempeld omdat daarbij meer ‘intiem lichaamscontact’ tussen de partners noodzakelijk is. Ook in de in 1933 verschenen stichtelijke katholieke uitgave ‘Mode en dans’ werd ernstig gewaarschuwd voor ‘dansgevaren’. Een man zou in een lichtzinnige stemming komen door de aanraking van ‘gansch naakte armen en de andere met zeer lichte stof bedekte lichaamsdeelen’. Bovenaan de gevarenlijst staan de foxtrot, tango, one step en shimmy. Die zijn zeer verdorven vanwege hun ‘perverse bewegingen’.

Het is moeilijk om niet mee te gaan swingen

In de tentoonstelling onthullen zelfs de keurige achttiende-eeuwse jurken een bijna frivool detail. Met vernuftig geplaatste koordjes en haakjes kon de rok aan de achterkant worden opgehesen zodat de dame er makkelijker in kon dansen. Het ‘dansgevaar’ is nu geen issue meer: de hoodie van de hiphoppers is een standaard kledingitem voor iedereen geworden.

Het meest meeslepend is de laatste zaal die is ingericht met een dansvloer. In een onwaarschijnlijk knap gemixte montage van dansfilmfragmenten en muziek is het moeilijk om niet mee te gaan swingen. Het is een groot feest van herkenning.

‘Samen dansen is het nieuwe sporten’, is het motto. In bepaalde scenes is het drinken van (veel) alcohol tijdens het dansen taboe. Sommige sport­scholen presenteren zich nu als uitgaansgelegenheid. Compleet met lichtshows en onder aanvoering van een sportinstructeur faciliteren ze massale dans-­workouts. Het uitgaanspubliek is uiteraard gekleed in hightechsportmode. Na afloop drinkt iedereen een gezond drankje of één ­biertje, en dat is het dan. Daar kan de ­oudere generatie moeilijk aanstoot aan nemen.

★★★★☆

Let’s Dance. Dansmode: van tutu tot pattas, Kunstmuseum Den Haag, t/m 12 januari 2020.

Lees ook:

De broertjes Jussen tonen hun outfits met lef

Popsterren dragen bij optredens graag een outfit van wereldberoemde designers. De pianistenbroers Lucas en Arthur Jussen vertrouwen tijdens hun concerten steevast op een relatief onbekende Nederlandse ontwerper.