Mijn liefde voor Freya was minder onschuldig dan ze leek

Vroeger, toen de komkommertijd nog bestond, dook in de zomer steevast het monster van Loch Ness op, een eng dier dat zou leven in de Schotse wateren. Maar komkommertijd is passé, het afschuwelijke nieuws gaat dag en nacht door. Daarom een prestatie van formaat dat walrus Freya erin is geslaagd twee maanden lang het wereldnieuws te beheersen. Tot haar ‘onvrijwillige euthanasie’ van zondag aan toe.

Het begon op 22 juni, toen de Amerikaanse zender NBC uitriep: “Walrus laat boot zinken in Noorwegen”. We zagen een zonnebadende rob op een wegzakkende speedboot nabij Oslo. “Voor sommige vaartuigen is ze met haar 600 kilo net iets te zwaar”, luidde het commentaar.

Zo lief met haar ogen knipperend

Ik zal u eerlijk bekennen: ik was meteen dol op Freya. Zo lief met haar ogen knipperend in de zon, zo zalig en zorgeloos genietend. Ik besloot dit aanbiddelijke wezen te volgen en werd daarin niet teleurgesteld. Op 28 juli twitterde CBS een filmpje waarin Freya, in datzelfde Noorse fjord, stoeide met water uit een scheepspomp.

Ik ben niet de enige Freya-fan. Internet staat vol liefdesbetuigingen. Er is zelfs een heel YouTube-kanaal aan haar gewijd. “Ze leeft een welverdiend leven”, schrijft de één. “Ze denkt: hoe bestuur ik zo’n boot?”, vermoedt de ander. Wij Freya-fans doen allemaal hetzelfde: wij antropomorfiseren haar. We maken een mens van deze plezierpassagier en dichten haar onze eigenschappen toe.

De tv helpt ons daar een handje bij. De Amerikaanse publieke zender PBS ging begin deze maand het verst, toen Scandinavië-correspondent Malcolm Brabant zelfs een poging deed tot eenwording. Tot zijn middel in de Baltische Zee zong de corpulente reporter ‘zijn’ Freya, vernoemd naar de Noordse godin van de liefde, een loflied toe: “Ik sympathiseer met haar, want ik ben net als zij een zwemmend gevaar”.

Het Journaal óf RTL Nieuws sprak van een Europese reis van de rob. Die was vorig jaar oktober gestart in Den Helder, en daarna voortgezet in Duitsland, Denemarken, Engeland en Noorwegen. Een soort grand tour, bedacht ik me, zoals eeuwen geleden voorbehouden aan jongeren van adel. Of, vanaf de jaren zeventig voor iedereen: de tienertour.

Gevoel van gêne

Maar naast alle vertedering bekroop me langzamerhand ook een gevoel van gêne. Waarom hoorden we nauwelijks iets over de reden van Freya’s EU-trip? Namelijk dat deze rob door klimaatverandering compleet haar kompas kwijt was? En waarom liet ik me zo meeslepen door mijn walrusromance rond zinkende bootjes, terwijl elders asielzoekers verdronken tijdens de vlucht?

Op genoemd YouTube-kanaal zien we hoe bootjesbazen Freya proberen te verjagen door haar met peddels te slaan of te bespuiten met water. Pinken we makkelijker een traantje weg voor een belaagde rob, omdat dat leed eenvoudiger is te behappen dan al die vluchtelingenmisère? Waarom liet ik me zo makkelijk inpakken door het simpele format: slecht mens tegenover lief dier? En waarom was ik, samen met vele anderen, zo boos over haar euthanasie? Freya vormde een gevaar voor mensen, luidde de redenering. Was het niet eerder andersom, bromde ik?

Al peinzend kwam ik ten slotte tot een compromis: ik mag me, ter ontsnapping, laten ontroeren door walrus-sentiment, zolang ik mijn ogen niet sluit voor wereldleed. Amen!

Willem Pekelder schrijft columns over tv.