Marina Abramovic op de pijnbank

Toch heeft Abramovic met de actualiteit in haar land weinig te maken. Ze verkoos vele jaren geleden Amsterdam als centrum voor haar activiteiten. Bovendien beschouwt ze de hele wereld als haar werkterrein: zo liep ze over de Chinese Muur om halverwege haar toenmalige partner Ulay te ontmoeten en trad ze op in een hartverscheurende performance (waarbij ze murmelend een stapel botten, rechtstreeks uit het slachthuis, afschrobde) op de laatste Documenta in het Duitse Kassel. Haar werk is aan tijd en locatie gebonden: ze balanceert tussen performance, installatie en actie die door middel van film of foto's worden vastgelegd of aan de hand van de door haar gebruikte objecten voortleven. Abramovic gebruikt haar lichaam als beeldend middel: ze kwelt zichzelf, bekrast zich, kreunt en schreeuwt, om met geluid en taal een nieuwe sculptuur te maken. Dat alles vanuit een narcistische houding waarin met anderen nauwelijks wordt gecommuniceerd.

Pierre Coulibeuf heeft met zijn documentaire greep willen krijgen op deze veelzijdige kunstenares. Zijn beeld is rijk gefragmenteerd, maar moet het helaas doen met reconstructies van performances uit het verleden. Die zijn nog altijd adembenemend. Als Abramovic met een mes ritmisch tussen haar vingers prikt, gaat het natuurlijk mis; het kruis op haar blote buik wordt nog eens levensecht ingesneden: er gutst dan ook het nodige bloed. Maar veel verklaart hij daar niet mee, anders dan dat je tot de conclusie moet komen dat Abramovic niet al te gezegend is met een destructief karakter. Coulibeufs reconstructie werkt als een schreeuw in de nacht: je hoort wel wat, maar onder de dekens is het veel warmer.