Review
Leugens en liefde onder Haïtianen
Edwidge Danticat is niet voor niets op dit ogenblik de meest vooraanstaande schrijfster van het Caribisch gebied. Neem het begin van haar nieuwe roman 'De dauwbreker'. Daarin moet een vader met zijn dochter Ka een beeld afleveren, bij een beroemde actrice.
Ka is beeldhouwster en ze heeft maar één onderwerp: haar vader. De grote affectie die ze voor hem heeft, valt mede te verklaren uit het feit dat hij uit Haïti wist te ontsnappen, waar hij in de gevangenissen van Baby Doc is gefolterd. Een groot litteken op zijn gezicht is daar het bewijs van.
Maar haar vader verdwijnt met het beeld en als hij weer opduikt, blijkt hij het te hebben weggegooid. Hij wil de aandacht niet op zich vestigen, zo bekent hij, want op Haïti was hij geen prooi, maar jager.
Het is een dramatisch begin: hoe moet het tussen hen verder, nu haar vereerde vader een beul blijkt te zijn geweest, een gevreesde Tonton Macoute, die vlak voor zonsopgang -als de dauw zich afzette op de bladeren- de huizen binnendrong en mensen spoorloos liet verdwijnen?
Danticat geeft geen rechtstreeks antwoord, maar laat het verhaal verder cirkelen in verschillende tijden en met verschillende mensen. Ze vertelt over het leven van slachtoffers, daders, buren en familieleden. Zo verheft ze de vraag uit het begin tot de veel algemenere vraag of liefde een antwoord is op geweld.
Een van de uitweidingen gaat bijvoorbeeld over Claude die zijn vader in Amerika heeft vermoord en nu met alle zorg wordt opgevangen door zijn familie in een Haïtiaans bergdorp. Iedereen weet wat hij heeft gedaan, maar niemand stelt vragen en langzaam maar zeker komt het beste in Claude weer boven. Eenzelfde houding heeft de moeder van Ka die in haar gebroken taaltje tegen haar zegt: ,,Jij en ik, wij zijn redding. Toen ik hem ontmoette, hij is opgehouden mensen kwaad te doen. Zo zie ik het. Hij is zaadje dat op steen is gekomen. Jij, ik, wij maken hij kan wortelen.''
De verhalen over de andere mensen dan de hoofdfiguren geven evenzeer een prachtig beeld van de Haïtiaanse maatschappij en de wereld van de Haïtiaanse immigrant in Amerika. Ze laten zien hoe gewone mensen overleven in buitengewone omstandigheden en dat levert vaak humoristische beschrijvingen op, want Danticat weet haar zware onderwerp op ongekend lichte wijze te presenteren.
Er valt veel te glimlachen, zoals wanneer een Haïtiaanse groep op een inburgeringcursus een ingewikkeld rekenkundig vraagstuk krijgt voorgelegd over de hoogte van bomen en de lengte van hun schaduw. Een cursiste reageert hierop: ,,We zijn God niet. Wie zijn wij om te zeggen hoe hoog een boom moet zijn?''
Danticat zorgt ervoor dat het medelijden voor zielige mensen langzaam maar zeker verandert in bewondering. Net zoals zij ervoor zorgt dat de leugen van de vader -de 'ontsnapping' uit de folterkelders van Baby Doc-, verandert in waarheid, want de liefde van vrouw en dochter deden hem ontsnappen aan zijn gruwelijke verleden.
