Review
'Koekoek' is een woord, 'loeloel' niet
Hoe worden woorden gemaakt. Een woord ís betekenis: de klankopeenvolging 'koekoek' is een woord, 'loeloel' niet. 'Woorden en hun betekenis' begint met een opsomming van zo'n tien manieren waarop wij aan die klankcombinaties met een bepaalde betekenis komen. Het gaat Ton den Boon van 'Van Dale's Groot woordenboek der Nederlandse taal', niet om de oorsprong en geschiedenis van woorden maar om het productieproces.
Zoals zoveel vogelnamen is het woord 'koekoek' natuurlijk ontstaan doordat we met onze stem een geluid nabootsen. Zoals de klankcombinatie 'rits' correspondeert met het ratelend geluid dat de metalen klauwtjes maken wanneer ze in of uit elkaar gehaakt worden.
De meeste woorden hebben we gevormd door ze volgens regels te combineren of door iets aan bestaande woorden toe te voegen. Den Boom bespreekt verschillende typen afleidingen en samenstellingen waarbij hij uitlegt wat het betekenispatroon is, bijvoorbeeld 'x op de door y genoemde plaats' bij 'tuinpad'.
Bij alles wat hij beschrijft -woordproductieprocessen, manieren waarop betekenissen veranderen, typen van gevoelswaarden- vormen veel voorbeelden het uitgangspunt. Dit zorgt voor buitenissige wist-u-datjes. Maar doordat sommige paragrafen uit weinig méér bestaan dan rijtjes voorbeelden, lijkt 'Woorden en hun betekenis' her en der te veel op een naslagwerk om een prettig boek te kunnen zijn.
